5510 sayılı Kanunu tabi belediye başkanlarının sigortalık durumları ve dikkat edilecek hususlar

 5510 Sayılı Kanunu Tabi Belediye Başkanlarının Sigortalık Durumları Ve Dikkat Edilecek Hususlar

Yerel seçimler neticesinde belediye başkanı olarak seçilenlerin sigortalılığını ikiye ayırabiliriz.

Birincisi 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti bulunanlar,

İkincisi 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar.

Birinci sıradaki ifadenin kapsamına girenler 5510 sayılı Kanunun Geçici Madde 4 hükmü gereğince 5434 sayılı Kanun ile ilişkilendirilirken ikinci sıradaki ifadenin kapsamındakiler sigortalılık açısından 5510 sayılı Kanuna tabi olmaktadırlar.

Biz bu yazımızda 5510 sayılı Kanuna tabi, yani Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılan belediye başkanlarının sigortalılığını, bu sigortalılık kapsamında zorunlu olarak yapılması gereken iş ve işlemleri ve dikkat edilmesi gereken hususları ele alacağız.

Bilindiği üzere belediye başkanlarının ödenekleri 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 39 uncu maddesinde belirtilen rakamlara Bütçe Kanunu’nun K Cetvelinde yazılı 2.280 gösterge rakamının ilave edilmesiyle bulunun gösterge rakamının memur maaş katsayısı ile çarpılması suretiyle hesaplanmaktadır. Hesaplanan tutar brüt tutar olup bu tutardan gelir ve damga vergisinin yanı sıra sigorta primi de kesilir. İlgililerin ödeneklerinden kesilecek sigorta primi ise sigortalılık açısından tabi oldukları Kanuna göre farklı usulde hesaplanır.

Belediye Başkanlarının gerek emekli keseneği gerekse prime esas kazançlarının hangi unsurlardan oluşacağı SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından belediyelere bildirilmektedir.

5510 Sayılı Kanuna tabi belediye başkanlarının prime esas kazançları hangi unsurlardan oluşmaktadır?

Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi belediye başkanlarına 5393 sayılı Kanunun 39 uncu maddesine istinaden ödenek verilmektedir. Aşağıda sıralanan memur bordrosundan aşina olduğumuz kazanç kalemleri ise belediye başkanının brüt ödeneğinin hesabında kullanılmazken belediye başkanının sigorta matrahının tespitinde dikkate alınacaktır. Dolayısıyla aşağıda sıralanan kalemler sadece kesinti tarafında çalışacaktır.

Aylık Gösterge: 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesine istinaden eğitim düzeyi ve hizmet sınıfına uygun olarak tespit edilecek derece ve kademenin aynı Kanunun 43 üncü maddesinde yer alan tablodaki karşılığı olan puanlar üzerinden hesaplanmaktadır. Hesaplanacak tutar bahsi geçen puanlar ile memur maaş katsayısının çarpımı suretiyle bulunur.

Ek Gösterge: 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında Sosyal Güvenlik Kurumu ile ilişkilendirilen belediye başkanlarının prime esas kazanç matrahını hesaplayabilmek için Mülki İdare Amirliği Hizmet Sınıfına ait ek gösterge rakamlarının dikkate alınması gerekmektedir.

(5510 sayılı Kanuna tabi Büyükşehir Belediye Başkanlarının prime esas kazanç matrahları ise bahsi geçen Kanun’un 80 inci maddesine istinaden bakanlık genel müdürlerinin ek göstergesi dikkate alınarak hesaplanacaktır.)

Kıdem Aylığı: Aylıklarını 657 sayılı Kanununa göre almakta olanlara her bir hizmet yılı için 20 gösterge rakamı üzerinden kıdem aylığı hesaplanır. Hesaplanacak bu tutar 500 puanı geçemez. Yani 25 ve daha fazla hizmet yılı olanlar 500 puan üzerinden kıdem aylığına hak kazanmaktadır.

Belediye başkanlarının prime esas kazanç matrahı hesaplanırken matraha dahil edilecek kıdem aylığı tutarı da;

Kıdem Yılı X 20 X Memur Maaş Katsayısı

Şeklinde hesaplanır.

Taban Aylığı: Aylıklarını 657 sayılı Kanuna göre almakta olan personele 1000 gösterge rakamı üzerinden taban aylık hesaplanır. Belediye başkanlarının prime esas kazanç matrahı hesaplanırken de taban aylık matraha dahil edilir.

Özel Hizmet Tazminatı: 5510 sayılı Kanuna tabi belediye başkanlarının prime esas kazanç matrahına girecek son kalem özel hizmet tazminatı olup bu tazminat ise 657 sayılı Kanunun 152 nci maddesinin E- Mülki İdare Amirliği Özel Hizmet Tazminatı başlığında düzenlenen oranlar üzerinden hesaplanacaktır.

Buraya kadar 5510 sayılı Kanuna tabi bir belediye başkanının prime esas kazanç matrahı nelerden oluşur bunu açıkladık.

Şimdi ise uygulamada karşımıza çıkabilecek muhtemel birkaç hususu kısaca değerlendirmek istiyoruz.

Yerel seçimler neticesinde ilk defa belediye başkanı olarak seçilenlerin işe giriş tarihi hangi tarih olacaktır?

Yerel seçimler neticesinde belediye başkanı olarak seçilenlerin işe giriş işlemleri aynı gün yapılır.

Örneğin 31.03.2019 yerel seçimlerinde belediye başkanı seçilenlerin işe giriş tarihi 31.03.2019 tarihi olacak ve 10 gün içerisinde de hizmet takip programındaki (HİTAP) tescil alanından işe giriş bildirgesi düzenlenecektir. Bununla birlikte yeni başkanın HİTAP’a girilmesi gereken tüm bilgileri de yine aynı programa işlenmelidir.

Belediye başkanlarının SGK kesintilerine esas derece ve kademeleri nasıl tespit edilecektir?

Belediye başkanının prime esas matrahının tespitinde kullanılacak derece/kademe bu kişilerin eğitim durumu ve hizmet sınıfından hareketle belirlenen derece ve kademeye 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 36 ncı maddesinin Ortak Hükümler başlıklı bölümünde yer alan hükümlerden uygun olanlar uygulanması suretiyle tespit edilir.

Örneğin Mühendislik Fakültesi mezunu olan bir belediye başkanının memuriyete giriş derece ve kademesi 9/1 üzerine ilave bir derece verilmek suretiyle 8 inci derecenin 1 inci kademesi olacaktır. Dolayısıyla bu belediye başkanının sigorta primine esas matrahı hesaplanırken 8 inci derecenin 1 inci kademesi dikkate alınarak hesaplama yapılacaktır.

Belediye başkanının 4-a veya 4-b kapsamında hizmeti bulunması durumunda bu sürelerin, emekli matrahına esas derece ve kademede değerlendirilmek üzere intibakı yapılacak mıdır?

Uygulamada en çok hata yapılan konuların başında bu husus gelir. Bazı belediyelerde bu sürelerde dikkate alarak intibak yapılmakta ve belediye başkanlarının derece ve kademeleri bu süreler kadar artırılmaktadır.

Oysaki bu uygulama doğru bir uygulama değildir.

Nedeni ise;

Kanunda, ilk defa 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılan personelin daha önce mülga sosyal güvenlik kanunlarına tabi (4/a-4/b) geçen sigortalı sürelerinin emekli matrahına esas derece ve kademe hesabında değerlendirileceğine dair bir düzenlemenin bulunmamasıdır. Dolayısıyla söz konusu sürelerin emeklilik keseneğine esas aylıkların hesabında değerlendirilmesi mümkün değildir.

Ayrıca 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) kapsamında sigortalı sayılan personelin primleri 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesi hükümleri dikkate alınarak hesaplanmakta ve bu konuda emekli keseneğine esas aylık intibakı yönünden bir işlem yapılmayacağı belirtilmektedir.

İlaveten, ilk defa 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılan personelin daha önce mülga sosyal güvenlik kanunlarına tabi geçen sigortalı süreleri ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerinden talep edilerek gerek özlük dosyası içerisinde muhafaza edilmeli gerekse Hizmet Takip Programı içerisinde yer alan diğer hizmet alanına işlenmelidir.

Kamu görevlilerinin geneline ve hizmet kollarına yönelik mali ve sosyal haklara ilişkin 3. Donem Toplu Sözleşme ile kamu personeline ilave 1 derece verilmesi düzenlenmiştir. Peki belediye başkanları da bu haktan faydalanabilir mi?

Bahsi geçen toplu sözleşmenin içerisinde Belediye Başkanlarının ilave 1 dereceden faydalanıp faydalanmayacağına yönelik bir açıklama yoktur. Fakat bu düzenlemenin yapılmış olduğu tarih itibari ile görevde bulunan Belediye Başkanlarının ilave 1 derece alacağı sosyal güvenlik kurumu tarafından kabul gören bir uygulamadır.

Belediye başkanlarının askerlik süreleri kıdem süresi hesabı ile derece ve kademelerinin tespitinde dikkate alınır mı?

Askerlik süresinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 83 ve 84 üncü maddeleri gereğince kademe ilerlemesinde dikkate alındığını düşünürsek bu sürelerin ilgililerin prime esas kazançlarının hesabında da dikkate alınması gerektiğini söyleyebiliriz.

Takdir okuyucunundur…

Mehmet YURDCU

Tavşanlı Belediyesi  / Kütahya

Yazarın Tüm Yazıları İçin Tıklayın…

Telegram kanalımıza katılmak için tıklayın >> t.me/iscimemurnet

iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın