83 seri no.lu kişilerden alacaklar tebliğinin uygulanışı ve yeni EXCEL hesap tablosu

83 seri no.lu kişilerden alacaklar tebliğinin uygulanışı ve yeni EXCEL hesap tablosu

28 Kasım 2023 tarihli Resmi Gazete ‘de FAZLA VEYA YERSİZ ÖDENEN AYLIKLARIN GERİ ALINMASI ile ilgili olarak MUHASEBAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GENEL TEBLİĞİ (83)  yayımlanmıştır.

Bilindiği üzere bu uygulama 20/2/2004 tarihli ve 25379 mükerrer sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği (Sıra No: 16) Kişilerden Alacaklar tebliği ile yürütülmekte idi.

16 seri no.lu tebliğin yayımından bu güne dek mevzuatımızda birçok değişiklik olduğundan kişilerden alacaklar tebliğinin de güncellenmesine ihtiyaç vardı. Netice itibariyle gecikmelide olsa 83 no.lu tebliğ yayınlanarak bu ihtiyaç giderilmiş oldu.

Aslında gerek eski gerekse yeni tebliği, uygulama açısından ele aldığımızda, belediyelere ilişkin bir düzenlemeye yer verilmediği görülmektedir. Her iki uygulamanın amaç ve kapsam başlıklı 1 inci maddesinde uygulamanın merkezi yönetim kapsamında yer alan kamu idarelerinde çalışan memurları kapsadığı açık bir şekilde belirtilmiştir.

Peki merkezi yönetim kapsamındaki kamu kurumları kapsamına hangi kurumlar girer?

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun Tanımlar başlıklı 3 üncü maddesinin (b) bendine göre merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinden 5018 sayılı Kanuna ekli (I), (II) ve (III) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri ifade edilmektedir.

Mahalli idareler 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde sayılmamış olmakla birlikte 5018 sayılı Kanunun uygulanmasında mahalli idareler “Genel yönetim kapsamındaki kamu idaresi” olarak belirlenmiştir.

Her ne kadar belediyeler merkezi yönetim kapsamında bulunmasa da kişilerden alacaklar hesabının tebliğ hükümleri referans alınarak yapılması gerekmektedir. Bu hesap verebilirlik açısından da önem arz eder. Kaldı ki mahalli idareler için çıkartılmış farklı bir mevzuatta söz konusu değildir.

Burada bir hatırlatmada bulunmak faydalı olacaktır.

Hesap tablomuzda fazla ödenen bir tutarın iade işlemleri ile ilgili düzenlemeler yer almaktadır.

Gerek 5510 gerekse 5434 sayılı Kanuna tabi personel tarafından görevden ayrılmalardan önce dilekçe verilmesi durumunda ilgiliye yapılacak kıst maaş hesaplamaları hesap tablomuzun konusu olmayıp personel mevzuatı dikkate alınarak yapılacaktır.

Şimdi gelin daha kolay anlaşılabilmesi için tebliği örneklemelerle anlatalım.

Örnek 1;

5434 sayılı Kanuna tabi Selim Bey 10.12.2023 tarihinde kurumuna vermiş olduğu dilekçe ile 20.12.2023 tarihinde istifa edeceğini belirtmiştir. Selim Bey 1. Derecenin 4. Kademesinde olup 3600 ek göstergeden yararlanmaktadır. Selim Beyin emekli sandığı matrahı 17.856,58 TL,

Kurum karşılığı keseneği 3571,58 TL,

Genel Sağlık Sigortası 2142,79 TL,

Emekli Sandığı Kişi Payı ise 2857,05 TL’dir.

Bu bağlamda Selim Beye yapılacak Aralık ayı maaşında, 5434 sayılı kanunun 14 üncü maddesi dikkate alınarak, keseneklerinin tam hesaplanması gerekecektir. Buna bağlı olarak gelir vergisi kesintileri ile asgari ücrete bağlı muafiyetler değişecektir.

Yani;

Aylık kalemi 1500 X Katsayı / 30 X 6 gün şeklinde,

Ek gösterge kalemi 3600 X Katsayı / 30 X 6 şeklinde,

Taban aylık kalemi 1000 X Taban Katsayısı / 30 X 6 şeklinde ve diğer ödemelerde aynı şeklide hesaplanacaktır. Aile ve çocuk yardımı ise tam verilecektir.

Emekli sandığına aktarılacak prim ve GSS kesintisi kıst değil tam maaş üzerinden yapılmalıdır. Bu sebeple bazı durumlarda eksi ödeme çıkabilecektir.

Örnek 2;

5510 sayılı Kanuna tabi Selim Bey 10.12.2023 tarihinde vermiş olduğu dilekçe ile 20.12.2023 tarihinde istifa edeceğini belirtmiştir. O halde Aralık ayı bordrosu hazırlanırken aile ve çocuk yardımı hariç peşin ödenen kazançlar 30 güne bölünüp 6 çalışma günü ile çarpılması gerekecektir. SGK primleri de 6 günlük matrahlar üzerinden alınması gerekir.

Örnek 3;

Aralık ayı maaşını peşin aldıktan sonra 25 Aralık 2023 tarihinde istifa eden Sinan Bey 11 günlük ücret hak ederken peşin ödenen maaştan ise 19 günlük kısmın geri alınması gerekmektedir.

83 no.lu tebliğe göre Sinan Bey ister 5510 sayılı Kanuna isterse 5434 sayılı Kanuna tabi olsun SGK Kurum Karşılığı/İşveren Payı ve GSS primi/İşveren Payı oransal olarak kendisinden tahsil edilecektir.

Tebliğde ayrıca dikkat çeken farklı bir husus da damga vergisiyle ilgilidir. 83 seri no.lu tebliğe göre artık geri alınacak para hesabı yapılırken damga vergisi üzerinden oransal hesaplama yapılmayacak ilk başta tam maaş üzerinden kesilmiş olan damga vergisi aynı şekilde kişiden tahsil edilecektir. Zira usulüne uygun düzenlenmiş ve imzalanmış kağıtlar için vergiyi doğuran olay artık gerçekleşmiştir. Bu nedenle, damga vergisinin tamamının “kesilmesi gereken vergi tutarı” olarak dikkate alınması gerekir.

Sonuç olarak belediyelerin 83 no.lu tebliğe göre hareket etmesi en doğru olandır.

Takdir okuyucunundur…

Not: Muhasebat Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 83 seri no.lu kişilerden alacaklar tebliğinin ekinde yer alan tablonun *** fıkrasının (a) bendinde;

“5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında ilk defa sigortalı sayılanlara ilişkin olarak;

a) Sosyal Güvenlik Kurumuna aylık prim ve hizmet belgesinin verilmesi (ödemenin gerçekleştirilmiş alınası zorunluluğu da dikkate alınarak) durumunda, tam olarak gönderilen primlerin çalışılmayan süreye ait kısmı Kurum tarafından iade edildiğinde; işveren payının gelir kaydedilmesi ve kişi payının ise gelir vergisi yönüyle değerlendirilerek ilgili kamu görevlisine iade edilmesi gerekir.” denilmekte olup burada geçen “işveren payının gelir kaydedilmesi” kısmı ve devamında yer alan “gelir vergisi yönüyle değerlendirilerek” ifadesi tarafımızca tam anlaşılamamıştır.

Zira geri alınacak maaş iadesi hesaplanırken tabloya göre SGK kurum payları kişiden alınacak tutara ilave edilmektedir. Bu şekilde hesap yapıldığında SGK kurum payları ilgili kamu görevlisinden tahsil edilmiş olmaktayken SGK tarafından iadesi yapıldığında neden tekrar gelir kaydedilerek ikinci kez tahsil edilmiş olmaktadır? Esasında bu durum ilgili kamu görevlisi yönünden bir hak kaybı oluşturmaktadır.

Tarafımızca anlaşılamayan temel nokta burası olup gerek bu hususla gerekse “kişi payının ise gelir vergisi yönüyle değerlendirilerek ilgili kamu görevlisine iade edilmesi gerekir” ifadesinde geçen gelir vergisi yönüyle değerlendirilmek sözünden ne anlaşılması gerektiği hususlarında Muhasebat Genel Müdürlüğünden görüş istenmiştir.

Cevabın gelmesine müteakip siz değerli okurlarımızla paylaşılacaktır.

Not 2: Belediyelerde çalışmakta iken yerel seçimler nedeniyle istifa edenler hakkında geri alınacak para hesabı yapılırken yeni tebliğe işlem tesis edilebilmesi için ekte sunulan tablolar hazırlanmıştır. Tabloların bu versiyonu istifalarla ilgili düzenlemeler içermekte olup ileriki süreçte açığa alınma gibi farklı hususlara yönelikte yeni versiyonlarda paylaşılacaktır.

>KİŞİ BORCU HESAP TABLOSU (5510)

>KİŞİ BORCU HESAP TABLOSU (5434)

Mehmet YURDCU

Tavşanlı Belediyesi  / Kütahya

Yazarın Tüm Yazıları İçin Tıklayın…

www.iscimemur.net Whatsapp kanalımız yayında. Kanalımızı Whatsapp üzerinden takip ederek paylaşımlarımıza anında ulaşabilirsiniz.

Kanal yöneticileri de dahil hiçbir takipçi numaranızı veya kimliğinizi görüntüleyemez.

Whatsapp Kanalımıza katılmak için tıklayın…

Telegram kanalımıza katılmak için tıklayın >> t.me/iscimemurnet

iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın