Aile çocuk ve yemek parasında uygulanacak prim muafiyetlerinde dikkat edilecek hususlar neler? Kısmen prime tabi tutulacak kazançlarda nelere dikkat edilmeli?
Aile çocuk ve yemek parasında uygulanacak prim muafiyetlerinde dikkat edilecek hususlar neler? Kısmen prime tabi tutulacak kazançlarda nelere dikkat edilmeli?
Prim Muafiyetlerinde Dikkat Edilecek Hususlar
Yemek Paraları
Sigortalılara yemek parası adı altında yapılan ödemelerin, işyerinde veya müştemilatında işveren tarafından yemek verilmemesi şartıyla, fiilen çalışılan gün sayısı dikkate alınarak 16 yaşından büyükler için belirlenen günlük asgari ücretin % 6’sının, yemek verilecek gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak miktarı, prime esas kazançların tespitinde dikkate alınmayacak, dolayısıyla bu tutardan prim kesilmeyecektir.
Bu durumda, yemek parası adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar;
Brüt Günlük Asgari Ücret x % 6= Günlük istisna tutarı
Yemek Parası Verilen Gün Sayısı (Ay içinde fiilen çalışılan gün sayısı) X Günlük istisna tutarı = Aylık İstisna Tutarı,
Ödenen Yemek Parası – İstisna Tutarı = Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Yemek Parası
formülü vasıtasıyla hesaplanacaktır.
Dikkat: Eğer sigortalıya işverenle yapılan sözleşme gereği fiili çalışmasına bağlı olmaksızın (hafta tatili, izin günleri gibi günler için kesinti yapılmaksızın) 30 gün üzerinden yemek parası ödeniyorsa ödenen bu yemek parasından sadece sigortalının fiilen çalıştığı günlere isabet eden kısmı sigorta matrahından muaf tutulacaktır.
Çocuk Parası
Sigortalının hizmet akdinin devam etmesi şartıyla ve fiilen çalışmasının olup olmadığı üzerinde durulmaksızın sigortalı veya isteğe bağlı sigortalı sayılmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan çocuklarından 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Meslekî Eğitimi Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ya da işletmelerde meslekî eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına bakılmaksızın Kanuna göre malûl olduğu tespit edilen evli olmayan çocuklarından en fazla iki çocuk (iki çocuk dahil) için çocuk zammı adı altında yapılan ödemelerin, çocuk başına 16 yaşından büyükler için belirlenen aylık asgari ücretin %2’si, 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (C) bendi -kapsamında çalışan sigortalıların aynı şartları haiz her bir çocuğu için % 4’ü oranındaki tutarı aylık prime esas kazançların hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.
Bu durumda, çocuk parası adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar;
Brüt Aylık Asgari Ücret X%2=Aylık İstisna Tutarı (Tek çocuk için)
Aylık İstisna Tutarı (Tek Çocuk için) X Çocuk Sayısı (İki çocuğa kadar) = İstisna Tutarı
Ödenen Çocuk Zammı – İstisna Tutarı: Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Çocuk Zammı
Formülü aracılığıyla hesaplanabilir.
Dikkat: Eğer işverenle yapılan sözleşme gereğince herhangi bir yaş kriterine bağlı, evli olup olmadığına, tahsilinin devam edip etmediğine bakılmaksızın sigortalıya tüm çocukları için çocuk parası ödeniyorsa bu ödemelerde dikkate alınacak muafiyet tutarı 18 yaşını doldurmamış, yükseköğrenimdeyse 25 yaşını doldurmamış çocuklar için yapılan çocuk paralarında uygulanacaktır. Tahsili devam etse bile 25 yaşını doldurmuş çocuklar için ödenen çocuk parası muafiyete konu edilemeyeceği gibi evli olan çocuklar içinde ödeme yapılıyorsa bu ödemeler üzerinde de muafiyet uygulanmayacaktır. Engelli çocuğu olan sigortalılara ödenen çocuk parasında ise engelli çocuklarının yaşına bakılmaksızın, evli olmamaları halinde, muafiyet uygulanacaktır.
Bilindiği üzere devlet memurlarına bazı kriterler çerçevesinde çocuk parası ödenmektedir. (657 sayılı Kanun 206. Madde) Bu kriterlere göre tahsilde olan çocuklar için 25 yaşına kadar çocuk parası ödenmekte 25 yaşından büyük çocuklar içinse tahsili devam etse bile ödeme yapılmamaktadır. Bunun iki istisnası vardır. Birincisi engelli çocuklarda yaşa bakılmaksızın çocuk parası ödenmeye devam edilir. İkinci istisna ise 25 yaşından büyük olsa bile evlenmemiş kız çocuklar için çocuk parası ödenmeye devam edilir.
Bazı kamu işyerlerinde işçilerle yapılan sözleşmelerde personele ödenecek çocuk parasının miktarı ve şartları Devlet Memurlarına ödenen çocuk parası miktarı ve kriterlerine bağlanmıştır. Dolayısıyla 25 yaşını doldurmuş evli olmayan kız çocuklarına da çocuk parası ödenme yapılmaya devam edilmektedir. İşveren Uygulama Tebliğinde ise kadın/erkek ayrımı yapılmaksızın 25 yaşını doldurmamış çocuklar için muafiyet uygulanacağı ifade edilmiştir. Bu sebeple 25 yaşını doldurmuş evli olmayan kız çocuğu bulunanlara ödenen çocuk parasının tamamı muafiyet uygulanmaksızın prime tabi tutulması gerekmektedir.
Aile Yardımı
Sigortalılara aile zammı adı altında yapılacak ödemelerin, sigortalının hizmet akdinin devam etmesi şartıyla fiilen çalışmasının olup olmadığı üzerinde durulmaksızın, sigortalının eşinin Kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmaması ve Kurumdan gelir veyahut aylık almaması durumunda, 16 yaşından büyükler için belirlenen aylık asgari ücretin %10’u, 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (C) bendi kapsamında çalışan sigortalıların aynı şartları haiz eşi için % 20’si oranındaki tutar aylık prime esas kazançların hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.
Bu durumda, çocuk parası adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar;
Brüt Aylık Asgari Ücret X % 10 = İstisna Tutarı,
Ödenen Aile Zammı – İstisna Tutarı = Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Aile Zammı,
Formülü vasıtasıyla hesaplanacaktır.
Dikkat: İşverenle yapılan sözleşmeler gereğince, aile yardımı ödenen işyerlerinde bu yardım genelde eşi çalışmayan işçilere yapılsa bile bazı işyerlerinde ise eşinin çalışıp çalışmadığına bakılmaksızın tüm işçilere bu ödeme yapılabilmektedir. Böyle bir durumda, ödenen aile yardımında uygulanacak muafiyet sadece eşi çalışmayan işçilere ödenen aile yardımında gerçekleştirilecektir. Yine aynı şekilde eşi çalışmasa bile kurumdan gelir veyahut aylık alanlar için ödenen aile yardımında da muafiyet uygulanmayacaktır.
İsa ARAS
Sosyal Medya hesaplarımızı takip ederek personel mevzuatı ile ilgili paylaşımlarımızdan anında haberdar olabilirsiniz…