Askerlik borçlanmasından dolayı oluşan vergi muafiyeti uygulamasında dikkat edilmesi gereken husus neler?

Askerlik Borçlanmasından Dolayı Oluşan Vergi Muafiyeti Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gereken Husus Neler?

Askerlik ödevini yerine getirenler için 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre er veya erbaş olarak silahaltında geçirilen süreler ile yedek subay okulundaki süreler için askerlik  borçlanması yapılabilmektedir.

Askerlik süresinin borçlanılması ve ödenmesi halinde borçlanma süresi kamuda çalışan işçilerin kıdem tazminatına esas sürelerine eklenebilmektedir. Özel sektör çalışanları içinse böyle bir uygulama mevcut değildir.

Askerlik borçlanması 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 63 üncü maddesinde;

“Madde 63 – Ücretin gerçek safi değeri işveren tarafından verilen para ve ayınlarla sağlanan menfaatler toplamından aşağıdaki indirimler yapıldıktan sonra kalan miktardır,

…

(Değişik bend: 28.06.2001 – 4697 S.K/Madde 4)Kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen sandıklara ödenen aidat ve primler…”

Şeklinde genel bir düzenlemeye gidilerek gerek özel sektör gerekse kamu kurumlarında (memur, işçi, vb.) çalışanların ödedikleri askerlik borçlanması tutarlarına vergi muafiyeti sağlamıştır.

Askerlik borçlanmasının tamamı veya bir bölümü çalışanlar tarafından borçlanabilmektedir. 2022 yılı Temmuz ayı itibariyle askerlik borçlanmasının bir aylık tutarı (6.471 X %32) =2.070,72 TL iken bir günlük tutarı ise 69.02 TL’dir.

Bu yazımızda kamuda çalışan işçiler yönünden askerlik borçlanmasına uygulanacak vergi muafiyetinde dikkat edilecek hususları değerlendirilecektir.

İşçilerde çalışanların askerlik borçlanması, çalışanlar tarafından yapılan borçlanma talebi onaylandıktan sonra 1 ay içerisinde ve tek seferde ödenmektedir.

Örnek olarak 15 ay askerlik süresini borçlanmak isteyen bir çalışan bu sürelere ait tutarı bir aylık süre içerisinde ve peşin olarak SGK’na ödemek zorundadır. Ödeyeceği tutar (2022 Temmuz-Aralık döneminde yapıla başvurular için) 6.471x%32 =2.070,72×15=31.060,80 TL’dir.

Ödenen tutarın tamamı çalışanın gelir vergisi matrahından indirilecektir.

Bu hususu düzenleyen 111 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliğinin, “1 – Emekli Sandığı Ve Sosyal Sigorta Kurumlarına Ödenen Borçlanma Aidatı Ve Primleri” başlıklı bölümünde;

Açıklanan nedenlerle;

A – Emeklilik aidatı ve sosyal sigorta primlerinin gider olarak indirilmesi kanunen kabul edilmiş bulunan kurumlara, kanunlarında öngörülen şekilde ücretten kesilmek suretiyle ödenen borçlanma aidat ve primlerini miktarına ve nispetine bakılmaksızın, kesildiği aya ait gelir vergisi matrahının tespitinde gider olarak nazara alınması;

B – Aidat toptan ödenmişse, ödenen tutara ulaşılıncaya kadar bu miktarın ücretlerin, vergiye tabi tutarından indirilmesi,

…

Gerekmektedir.”

Denilmektedir.

22/12/2021 tarihli ve 7349 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 2 nci maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasına işlenen hüküm doğrultusunda asgari ücretin net tutarı üzerinden vergi muafiyeti uygulanmaya başlanmıştır.

Peki askerlik borçlanması ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 23 maddesine eklenen asgari ücretin net tutarı üzerinden vergi muafiyeti uygulanmasında nelere dikkat edilmelidir?

Çalışanın hem asgari ücretin net tutarı üzerinden hesaplanan vergi indirimini tam almasını sağlayıp hala çalışanın gelir vergisi kalması durumunda ise askerlik borçlanması tutarı ile kalan tutarın sıfırlanması şeklinde çalışan lehine bir uygulama yapabilir miyiz?

Burada 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 63 üncü maddesi devreye girmektedir. Bahsi geçen madde de;

“Ücretin gerçek safi değeri işveren tarafından verilen para ve ayınlarla sağlanan menfaatler toplamından aşağıdaki indirimler yapıldıktan sonra kalan miktardır’ denilmektedir.

Peki bu ne anlama geliyor?

Burada öncelikle gelir vergisi matrahını oluşturan kazançların toplanarak 63 üncü maddede belirtilen istisnaların (SGK primi, işsizlik primi, askerlik borçlanması vs.) düşülmesi sureti ile geri kalan matrah üzerinden işlem yapılması gerekmektedir. Bu hususla ilgili Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı) tarafından yayınlanan 319 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde örnekler mevcuttur.

“Ücret gelirlerinin vergilendirilmesi” başlıklı 3 üncü maddenin ikinci fıkrasında;

193 sayılı Kanunun 63 üncü maddesinde ücretin gerçek safi değerinin, işveren tarafından verilen para ve ayınlarla sağlanan menfaatler toplamından sigorta primi, şahıs sigortası primi ve sendika aidatı gibi kesinti ve ödemeler indirildikten sonra kalan miktar olduğu hüküm altına alınmıştır.”

Denilmektedir.

Bu hususu örnek bir bordro ile açıklayacak olursak;

Musa Bey 15 aylık askerlik borçlanması tutarı için SGK’na 18.02.2022 tarihinde 24.019,20 TL ödemiş ve ödeme dekontunu işverenine teslim etmiştir.

Bu durumda Askerlik borçlanmasından dolayı oluşan vergi muafiyeti nasıl uygulanacaktır?

Not: Askerlik borçlanması, borçlanma talebi onaylandıktan 1 ay içerisinde ve tek seferde ödenmelidir. SGK taksitlendirme yapmamaktadır.

Sonuç ve Değerlendirme:

Borçlanılarak ödenen askerlik süresi gelir vergisi matrahından nasıl indirilmelidir?

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 63 üncü maddesinde belirtildiği üzere çalışanların gelir vergisine tabi kazançları toplamına maddede geçen indirimler uygulanmalı,

Söz konusu indirimler uygulandıktan sonra hala gelir vergisi matrahı kalması durumunda da çalışan 7349 sayılı Kanun ile gelen gelir vergisi istisnasından yararlandırılmalıdır. Yani istisnadan tam yararlanacak şekilde gelir vergisi matrahı bırakmak için askerlik borçlanma tutarını parçalı olarak indirim konusu yapmak hatalı bir işlem olacaktır.

Mehmet YURDCU

MAAŞ HESAPLAMA PROGRAMLARIMIZ

⇒ Memur Maaşı Hesaplama Programımız için Tıklayın

⇒ Sözleşmeli Personel Maaşı Hesaplama Programımız İçin Tıklayın

HERKES İÇİN DENEME SINAVLARI

⇒ Deneme Sınavlarına Katılmak İçin Tıklayın

⇒ iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın