Belediye başkan yardımcılarının sigortalılığı ile ilgili bazı konularda SGK GÖRÜŞ YAZISI

Belediye başkan yardımcılarının sigortalılığı ile ilgili bazı konularda SGK GÖRÜŞ yazısı

T.C.

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI

Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Kamu Görevlileri Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığı

Sayı: ….

Konu: Belediye Başkan yardımcıları

Tarih: 29/4/2023

…….. BELEDİYE BAŞKANLIĞINA

İlgi: …..

İlgide kayıtlı yazınız üzerine konu incelenmiştir.

Bilindiği üzere, 13/7/2005 tarihli ve 25874 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Kanunun 49 uncu maddesinin 7 nci fıkrası, “Norm kadrosunda belediye başkan yardımcısı bulunan belediyelerde norm kadro sayısına bağlı kalınmaksızın; belediye başkanı, zorunlu gördüğü takdirde, nüfusu 50.000’e kadar olan belediyelerde bir, nüfusu 50.001-200.000 arasında olan belediyelerde iki, nüfusu 200.001-500.000 arasında olan belediyelerde üç, nüfusu 500.000 ve fazla olan belediyelerde dört belediye meclis üyesini belediye başkan yardımcısı olarak görevlendirebilir. Bu şekilde görevlendirilen meclis üyelerine belediye başkanına verilen ödeneğin 2/3’ünü aşmamak üzere belediye meclisi tarafından belirlenecek aylık ödenek verilir ve taleplerine göre bir sosyal güvenlik kurumu ile ilişkilendirilir.” hükmünü amirdir.

Bu hüküm uyarınca belediye meclisi üyeleri arasından belediye başkan yardımcılığına seçilen ve bu görevleri sırasında Kurumumuza müracaat edenlerden, herhangi bir sosyal güvenlik statüsüne tabi olmayanlar, seçildikleri tarihten itibaren, diğer sosyal güvenlik statülerine tabi olanlar ise istekleri halinde bu statülerini sonlandırdıkları tarihten itibaren 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının

(c) bendi uyarınca Kurumumuzla ilgilendirilmektedirler.

Bu şekilde 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca ilgilendirilenlerden;

5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti olanlar hakkında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak, seçildikleri tarihi takip eden aybaşından,

2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti bulunmayanlar hakkında ise 5510 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak, seçildikleri tarihten itibaren 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılacaklardır.

Ayrıca, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bendi kapsamında sigortalı olan belediye meclis üyeleri arasından seçilen belediye başkan yardımcılarının ise görev süresi içerisinde Kurumumuza müracaat ederek 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında ilgilenme talebinde bulunmaları halinde ilgileri kurulacak olup, aksi taktirde 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasına (a) veya (b) bendi kapsamında sigortalılıkları devam ettirilecektir.

Öte yandan, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 5434 sayılı Kanuna ilişkin geçiş hükümleri başlıklı geçici 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrası, “ Bu Kanunda aksine bir hüküm bulunmadığı takdirde; iştirakçi iken, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına alınanlar, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmış olup bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi olarak yeniden çalışmaya başlayanlar ile bunların dul ve yetimleri hakkında bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılır.”,

Aynı maddenin beşinci fıkrası ise, “Bu madde kapsamına girenlerin aylıklarının bağlanması, artırılması, azaltılması, kesilmesi, yeniden bağlanması, toptan ödemeleri, ilgi devamı, ihya ve borçlanmaları, diğer ödemeler ve yardımlar ile emeklilik ikramiyeleri hakkında bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılır ve bu maddenin uygulanmasında mülga 2829 sayılı Kanun hükümleri ayrıca dikkate alınır.”, hükmünü amirdir.

Bu hükümler uyarınca, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğünden önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi çalışanlar ile bunların dul ve yetimleri hakkında bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümler de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılmak, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğünden önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti bulunmayanlar hakkında ise 5510 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaktadır.

5434 sayılı Kanunun mülga ek 18 inci maddesinde Sosyal Sigortalar Kanununa tabi görevlerde bulunduktan sonra 5434 sayılı Kanuna tabi olanların, emeklilik keseneklerine personel kanunlarına göre kazanılmış hak olarak aldıkları aylıkları derece ve kademe aylıkları üzerine, sigorta primi ödemek suretiyle geçirdikleri sürelerin her yılı bir kademe ilerlemesine ve her üç yılı da bir derece yükselmesine esas olacak şekilde emeklilik keseneğine esas derece ve kademe aylıklarının tespit edileceği hükme bağlanmıştır.

Bu hüküm uyarınca da, daha önce diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi görevlerde bulunduktan sonra 5434 sayılı Kanuna tabi göreve giren personelin sigorta primi ödemek suretiyle geçen hizmetleri sadece emeklilik keseneğine esas aylıklarının tespitinde değerlendirilmektedir.

5510 sayılı Kanunun yürürlüğünden önce yapmış olduğu görevinden dolayı 5434 sayılı Kanunla ilgilendirilmiş ve bu Kanunun yürürlüğünden sonrada görevine devam edenler ile bunlardan görevinden ayrılarak 5510 sayılı Kanunun yürürlüğünden sonra tekrar 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında göreve başlayanlar Kanunun geçici 4 üncü maddesi uyarınca sigortalı sayılacaklarından haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacak ve daha önce 506 sayılı Kanuna tabi geçen çalışmaları 5434 sayılı Kanunun mülga ek 18 nci maddesine göre emekli keseneğine esas aylığının tespitinde değerlendirilecektir.

Ancak, 5510 sayılı Kanunun 106 ncı maddesi ile 5434 sayılı Kanunun ek 18 inci maddesi 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren yürürlükten kaldırılmıştır.

Bu nedenle, 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların dolayısıyla belediye başkan yardımcılarının daha önce mülga sosyal güvenlik kanunlarına tabi geçen sigortalı sürelerinin, emeklilik keseneğine esas aylık derece ve kademe ilerlemesinde değerlendirilmesine ilişkin bir hüküm bulunmadığından, bu sürelerin emeklilik keseneğine esas aylıklarında değerlendirilmesine imkan bulunmamakta olup, bu süreleri toplam hizmet sürelerinin hesabında dikkate alınacaktır.

Esasen, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğünden sonra ilk defa 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca sigortalı olanların prim tutarı, emekli keseneğine esas aylık tutarları üzerinden değil, aynı Kanunun 80 inci maddesi gereğince prime esas kazançları dikkate alınarak belirlenmektedir.

Bu nedenle, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca sigortalı sayılan personelinizin daha önce gerek

506 veya 1479 sayılı sosyal güvenlik kanunlarına gerekse de 506 sayılı Kanunun geçici 20 inci maddesinde sayılan sandıklara tabi geçen süreleri Kurumunuzca ilgililerin sigorta sicil numaraları belirtilmek suretiyle ilgili sosyal güvenlik il müdürlüklerinden veya ilgili sandıklardan istenecek olup, sosyal güvenlik il müdürlüklerince Belediyenize bildirilen sigortalı hizmet süreleri emekliliğe esas toplam hizmet sürelerinin hesabında dikkate alınmak üzere özlük dosyalarında saklanacak ve emeklilik işlemleri sırasında emeklilik evrakları ile birlikte Kurumumuza gönderilecektir.

Ayrıca, 5434 sayılı Kanunun ek 82 nci maddesi,

“1) 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlayanlardan;

…

Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından, 5510 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının

(21) numaralı bendinde belirtilen kamu idarelerinde aynı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının

(a) ve (c) bentleri kapsamında geçen uzun vadeli sigorta kolları bakımından sigortalılık süreleri esas alınarak emekli ikramiyesi; anılan Kanunun geçici 4 üncü maddesine göre aylığa veya toptan ödemeye hak kazanan sigortalıların emeklilik ikramiyesine ilişkin azami süre, hesap yöntemi, emekli ikramiyesinin hesabında kullanılan ödeme unsurları ile bu ödeme unsurlarına hak kazanma şartlarına ilişkin esas ve usûller, ödeme unsurlarının ikramiye hesabına esas alınan oran ve/veya miktarları dikkate alınarak ödenir.” hükmünü amirdir.

Her ne kadar ilk defa 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar hakkında 5434 sayılı Kanunun ek 18 inci maddesi yürürlükten kaldırılmış ise de, 5434 sayılı Kanunun yukarıda hükmüne yer verilen ek 82 inci maddesi uyarınca emekli ikramiyesi tutarının bulunabilmesi için emekli keseneğine esas aylığa ait derece ve kademesi ile kazanılmış hak aylığı derece ve kademesinin bilinmesi ve bu şekilde sanal bir intibak işleminin yapılması zorunlu bulunmaktadır.

Bu nedenle belediye başkan yardımcılığına seçilen ve 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların diğer statülere tabi geçen süreleri emeklilik keseneğine esas aylıklarında değerlendirilmeyerek sadece toplam hizmet sürelerinin hesabında dikkate alınacak olmakla birlikte, yukarıda da belirtildiği üzere 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında görev yapan sigortalılara 5434 sayılı Kanunun ek 82 nci maddesi kapsamında ödenecek olan emekli ikramiyesinin hesaplanabilmesi için sanal bir intibakın yapılması gerekmektedir.

Diğer taraftan, 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesinde bu Kanuna göre ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanların prime esas kazançlarının hesabında hangi unsurların dikkate alınacağı belirtilmiştir.

Buna göre ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanların prime esas kazançlarının tespitinde 657 sayılı Kanuna göre öğrenim durumları itibariyle göreve giriş derece ve kademelerinin gösterge ve ek göstergeleri üzerinden hesaplanan aylık, taban ve kıdem aylık tutarları ile Genel İdare Hizmetleri sınıfında (i) bendinde belirtilenler için belirlenmiş olan özel hizmet tazminat tutarı dikkate alınmakta olup, bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) veya (b) bendi kapsamında geçen hizmetler prime esas kazanç tutarının tespitinde dikkate alınacak unsurlar arasında sayılmamaktadır.

Askerlik hizmeti ise 657 sayılı Kanun gereğince kademe ilerlemesinde dikkate alınması gereken sürelerden sayıldığından, Belediye Başkan yardımcılarının 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalılığının başlatıldığı tarih itibariyle bir yılın dolum tarihi tarihinden itibaren askerlikte geçen süresinin her tam yılına bir kademe ilerlemesi yapılmak ve kıdem aylığına esas hizmet süresinden sayılmak suretiyle prime esas kazanç tutarının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

Ayrıca ilgide kayıtlı yazınızda, belediye başkan yardımcılarının eğitim durumları itibariyle hangi hizmet sınıfında (THS, SHS gibi) yer alacakları ile mühendis olanlara bir derece verilip verilmeyeceği sorulmakta ise de,

Yine yazınızda da belirtildiği üzere belediye başkan yardımcıları Genel İdare Hizmetleri Sınıfında yer almakta olup eğitim durumları itibariyle başka bir hizmet sınıfında (THS veya SHS) değerlendirilmeleri mümkün değildir.

Örneğin, Mühendislik Fakültesi mezunu bir belediye başkan yardımcısı Genel İdare Hizmetleri Sınıfında yer almakla birlikte göreve giriş derece kademesi 8 inci derecenin 1 inci kademesi olacak ancak Teknik Hizmetler Sınıfında yer alan mühendisler için öngörülen ek gösterge rakamından yararlandırılmayacaktır.

Yazınızın (5) numaralı sorusunda 2006/10344 sayılı Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı içerisinde belirlenen özel hizmet tazminatının nasıl hesaplanacağına ilişkin hususlar sorulmakta ise de söz konusu husus Kurumumuz görev alanına girmediğinden cevap verilmesi mümkün olamamıştır.

(6) numaralı sorunuz ile de belediye başkan yardımcılarının görev yaptıkları süre içerisinde kamu görevlilerine bir derece verilmesine ilişkin kanunla düzenleme yapılması halinde düzenlemenin yapıldığı tarihte 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olmaları koşulu ile bir kereye mahsus olmak üzere 1 derece verilmesi uygulamasından yararlandırılacaklardır.

Öte yandan yukarıda da belirtildiği üzere, belediye meclis üyeleri arasından görevlendirilecek olan belediye başkan yardımcılarından 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında ilgilendirilenlerin daha önce yedek subay veya vekil imamlık gibi 5434 sayılı Kanuna tabi hizmetleri bulunanlar hakkında da 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacak olup bu durumda olanlar hakkında yapılacak işlemler de yine yukarıda açıklanmıştır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

www.iscimemur.net Whatsapp kanalımız yayında. Kanalımızı Whatsapp üzerinden takip ederek paylaşımlarımıza anında ulaşabilirsiniz.

Kanal yöneticileri de dahil hiçbir takipçi numaranızı veya kimliğinizi görüntüleyemez.

Whatsapp Kanalımıza katılmak için tıklayın…

Telegram kanalımıza katılmak için tıklayın >> t.me/iscimemurnet

iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın