Ek gösterge memur emekli maaşları ile ikramiyesi için neden önemli?

Ek Gösterge Memur Emekli Maaşları İle İkramiyesi İçin Neden Önemli?

2018 yılından beri konuşula gelen ve üzerine birçok yorumun yapıldığı memurlara ilave ek gösterge verilmesi hususundaki en net açıklama nihayet Sayın Cumhurbaşkanımızın tarafında yapılarak kamuoyu ile paylaşıldı. Açıklamaya göre, 15 Ocak 2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere tüm memurlara 600 puan ek gösterge artışı yapılacak. Yapılan açıklama bazı memurları oldukça memnun ederken çoğunluk bir kesimi ise memnun etmemiş hatta üzmüştür. Umarım ek gösterge düzenlemesi kanunlaşma aşamasında gerek Sayın Cumhurbaşkanı gerekse TBMM’nin kıymetli mensupları tarafından daha adilane ve herkesi memnun edecek şekilde tekrar değerlendirilir ve değiştirilir. Tıpkı 11 Nisan 1994 yılında yayınlanan 418 sayılı KHK ile memurların hemen hemen tamamını kapsayacak şekilde yapılan ek gösterge düzenlemesi gibi…

Ek Gösterge Memur Emekli Maaşları İle İkramiyesi İçin Neden Önemli?

Ek gösterge 5434 sayılı Kanuna tabi memurların emekli aylıkları ile hem 5434’e hem de 5510 sayılı Kanuna tabi memurların ikramiyeleri için oldukça önemlidir. Dolayısıyla ek göstergede meydana gelecek artışlarda bu anlamda önem arz etmektedir. Dolayısıyla 600 puanlık ek gösterge artışı hâlihazırda çalışan memurların brüt ek gösterge aylıklarında az bir miktarda artışa sebep olurken bazı memurların emekli maaş ve ikramiyelerini ise çok daha fazla artıracaktır.

5434 sayılı Kanuna tabi memurların emekli maaşı ve ikramiyeleri emekli matrahlarına uygulanan oran üzerinden ödenmektedir. 25 hizmet yılı olan bir memurun emekli maaşı söz konusu memurun emekli matrahının %75 + %4’u olarak hesaplanır. Aynı memurun emekli ikramiyesi ise matrahının fiili hizmet yılı ile çarpılması suretiyle bulunur.

Emekli matrahı;

-Aylık

-Ek Gösterge aylığı

-Kıdem Aylık

-Taban Aylık

-Emeklilik yansıtma oranı (Emekli eklentisi)

Memur emekli maaşı ve ikramiyesinin nasıl hesaplandığına ilişkin yazımızı okumak ve hesaplama programını kullanmak için tıklayın.

3600 düzenlemesinin önemi de emekli matrahına eklenen en yüksek devlet memuru aylığına uygulanan emeklilik yansıtma oranından kaynaklanmaktadır. Aşağıdaki tablodan da anlaşılacağı üzere 3600 ek gösterge bir sınır olup memurun emekli maaşı ve ikramiyesinde artış olması için ek göstergesi 3600’den küçük olanların 3600’e çıkartılması gerekmektedir. Daha somut bir anlatımla ek göstergesi 2200 olan bir memurun ek göstergesi 600 puan değil 1399 puan bile arttırılsa söz konusu memurun emekli maaş ve ikramiyesinde pek bir değişiklik olamayacaktır. Zira bu durumda ilgili memurun ek göstergesi 3599 olmuş yani emekli yansıtma oranında bir sınır olan 3600’e çıkmamıştır.

600 puan ilave ek göstergeyle hangi memurun emekli maaş ve ikramiyesi ne kadar arttı? Tıklayın

Emeklilik Yansıtma Oranları Daha Önce Arttırıldı Yine Arttırılabilir

2015 yılında yayınlanan 2015/8057 sayılı kararname ile emeklilik yansıtma oranları 15 puan artırılmıştı. Bu kapsamda da;

%40 olan emeklilik yansıtma oranı %55’e, %70 olan emeklilik yansıtma oranı %85’e çıkarılmıştır. Bu artış hâlihazırda çalışan memurların maaşında bir miktar düşmeye sebebiyet verse de emekli maaşları ile ikramiyelerinin artmasını sağlamıştır. Daha önce arttırılan bu oran elbette tekrar artırılabilir. Emeklilik yansıtma oranının artırılması demek emekli maaş ve ikramiyelerinde ciddi bir artışın meydana gelmesi demek olacağından memurlara müjde verilmek isteniyorsa bu oranın artırılması yeterli olacaktır.

Emeklilik Yansıtma Oranındaki Artışın Emekli Maaş ve İkramiyesine Etkisi

Emeklilik yansıtma oranının emekli maaş ve ikramiyesine etkisi ölçebilmek için şu soruyu cevaplamamız sanırım yeterlidir. Emeklilik yansıtma oranlarına 10 puan eklenmesi halinde memurun emekli maaşı ve ikramiyesi hangi tutarda değişir?

Emeklilik yansıtma oranı en yüksek Devlet memuru aylığı üzerinden hesaplanmaktadır. En yüksek devlet memuru aylığından kasıt ise (2022 yılı birinci dönem katsayılar ile) 9500 X 0,235445= 2.236,73 TL’dir.

Emeklilik yansıtma oranının 10 puan artırılması demek emekli matrahının 223,67 TL (2236,73 X 0,10)  artması demektir. Bu durumda 30 yıl hizmeti bulanan 5434 sayılı Kanuna tabi bir memurun emekli maaşı (223,67 X 0,80 = 178,94 + 7,16 (%4)= 186,10 TL artacakken emekli ikramiyesi de 6.710,10 TL yükselecektir.

Yukarıda da belirttiğimiz üzere bu artış miktarı emeklilik yansıtma oranlarına 10 puan eklenmesi suretiyle meydana gelecek artış miktarıdır. Bizim kıymetli Devlet büyüklerinden talebimiz emeklilik yansıtma oranının en az 50 puan artırılması ve oranlar arasındaki farklarında kademeli olarak azaltılmasıdır.

Bu hesaplamada görülen artış tutarı 2022 yılı birinci dönem katsayılar ile hesaplanmıştır. Güncel katsayılar için tıklayın

Sonuç ve Değerlendirme;

Memur emekli maaşları önceki yıllarda yaşanabilir bir seviyede iken günümüzde artık emekli maaşlarının satın alma gücü bir hayli azalmıştır. Emekli maaşlarının artırılması gerektiği ise herkesin söylediği, bildiği bir durumdur. Bu artış için illaki kasadan ciddi bir ödenek ayırmaya da gerek olmayabilir. Zira bilindiği üzere memurun çalışırken aldığı ek ödeme ve özel hizmet tazminatı emekli matrahına dahil edilmemektedir. Bu iki kazanç kaleminden birinin, örneğin ek ödeme tutarının bile, emekli matrahına dahil edilmesi halinde emekli maaşları insan onuruna yakışır bir yaşam sürmeye yetecek seviyelere yaklaşacaktır.

Ayrıca şunu da belirtmek isterim ki 26.06.1984 tarihinde yayınlanan 241 sayılı KHK ile bazı memurlara makam tazminatı ödenmesi kararlaştırılmıştır. Bu düzenleme ile birlikte üst düzey memurların çalışırken ve emekliliklerinde makam-görev-temsil tazminatı almaları sağlanmıştır. Üst düzey memurları kapsarken genele yayılmayan bu düzenlemenin kamu haklarından eşit faydalanma ilkesine uygun olmadığı ve anayasaya aykırılık teşkil ettiği apaçık ortadadır. İki memur düşünün ki ikisi de aynı primi yatırmasına rağmen birinin emekli maaşı diğerinden 2500 TL daha fazladır. Bunu mantıklı bir izahı olabilir mi?

Kıymetli Devlet büyükleri, karar vericiler lütfen bu durumu bir kez daha düşünsünler. Birçok farklı kurumda görev yapan müdür, şube müdürü, şef, zabıta memuru, itfaiye eri, bilgisayar işletmeni ve benzeri bir nice memurun imamdan, öğretmenden, hemşireden, polisten, avukattan ve hatta matematikçi kadrosunda bulunan, fizikçi, kimyager, ekonomist kadrosunda bulunanlardan ne farkı vardır. Dahası tüm bekçi kardeşlerimize selam olsun, 3600 ek göstergeleri hayırlı uğurlu olsun fakat yukarıda saydığımız kadrolardaki memurlar bekçi kardeşlerimizden ne farkı vardır ki birinin emekli maaşı 1234 TL, emekli ikramiyesi 44.499 TL artarken diğerinin emekli maaşı 118 TL, emekli ikramiyesi ise 4238 TL artacaktır.

Birinin emeklilikteki refahı bir hayli yükseltilirken diğerine bu iyileştirmenin yapılmaması ne kadar doğrudur. Memur ister istemez düşünüyor, birisi öz iken diğeri üvey mi?

Sonuç olarak gerek Sayın Cumhurbaşkanımız gerekse yetkili tüm makamlardan talebimiz şudur ki; madem ek gösterge artışıyla tüm memurlar aynı seviyede memnun edilemedi o halde bari emeklilik yansıtma oranları en az 50 puan seviyesinde artırılarak bu memnuniyet sağlanmış olsun.

Yazılarımızı takip edenler bilir ki makalelerimizin sonunda sevgi ve hoşgörünün simgesi olan Mevlana’dan güzel sözler paylaşırdık.  Ancak ek gösterge ile ilgili yapılan son açıklamalar içimizi karartmış ve bizleri üzüntüye sevk etmiştir. Açıkçası sevgi ve hoşgörüyü unuttuk…

Selim SALTAN

⇒Memur Maaşı Hesaplama Programımız için Tıklayın

⇒Sözleşmeli Personel Maaşı Hesaplama Programımız İçin Tıklayın

⇒Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Genel Kültür Deneme Sınavlarına Katılmak İçin Tıklayın

⇒iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın

Ek gösterge memur emekli maaşları