Engellilik indirimi başvurusu ve özellikli durumlar
Engelli indirimi, kendisi veya bakmakla yükümlü olduğu kişiler arasında engelliliği bulunan çalışanların yararlandığı mali bir haktır. Çalışanların engelli indiriminden yararlanabilmesi için usulüne uygun alınmış bir sağlık raporunun bulunması ve bu raporda engelli oranının en az yüzde 40 olarak belirlenmiş olması gerekir. Usulüne uygun şekilde alınan sağlık raporunun vergi dairelerine veya defterdarlıklara verilmesiyle süreç başlar.
Bakmakla yükümlü kişiden kastedilen nedir?
Engellilik indiriminden yararlanacak kişinin tabi olduğu çalışma mevzuatı veya bağlı olduğu sosyal güvenlik mevzuatına göre bakmakla yükümlüsü sayılan kişiler, engellilik vergi indirimi uygulaması yönünden de bakmakla yükümlü sayılmışlardır.
Öte yandan, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 3 üncü maddesinin onuncu fıkrasına göre sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişi;
18 yaşından küçük çocukları,
Lisede eğitimine devam eden ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde mesleki eğitim görmesi halinde 20 yaşını aşmamış kişileri,
Üniversite eğitimine devam eden ve 25 yaşını aşmamış kişileri,
Herhangi bir yerde çalışmayan yani herhangi bir sosyal güvencesi olmayan eşler,
Yaşına bakılmaksızın, SGK tarafından tespit edilmiş engelliği olan ve evli bulunmayan çocukları,
Geçiminin genel sağlık sigortalısı tarafından sağlandığı ilgili Kurumca belirlenen kriterlere göre tespit edilen kişinin anne ve babasını,
ifade etmektedir.
Burada engellilik indirimi için iki farklı başvurudan bahsedebiliriz.
İlki kişinin, yani çalışanın kendi adına yapacağı başvuru,
İkincisi ise çalışanın bakmakla yükümlü oldukları adına yapacağı başvuru,
Her iki durumu da sırasıyla inceleyecek olursak;
1- Çalışanın engelli olması durumunda kendi adını yapacağı başvuru şekli ve gerekli belgeler
Engelli hizmet erbabı aşağıdaki belirtilen belgelerle birlikte Vergi Dairesi Başkanlığı olan illerde ilgili Grup Müdürlüğüne,
Vergi Dairesi Başkanlığı olmayan illerde Defterdarlıklara (Gelir Müdürlüğüne),
Bağımsız Vergi Dairesi bulunan ilçelerde Vergi Dairesi Müdürlüğüne,
Vergi Dairesi bulunmayan ilçelerde ise Mal müdürlüklerine bir dilekçe ile başvuracaklardır.
İstenen belgeler;
– Müracaat formu – Dilekçe (İndirmek için tıklayın…),
– Çalıştığı işyerinden alınan çalıştığına dair işveren tarafından imzalanıp kaşelenmiş yazı. (İndirmek için tıklayın…),
– T.C. Kimlik Numarasını içerir nüfus cüzdanı fotokopisi,
– Usulüne uygun olarak alınmış Sağlık Kurulu Raporu. Raporun aslı veya noter tasdikli örneğinin ibraz edilebileceği gibi raporu düzenleyen hastanece tasdikli örneği de ibraz edilebilir.
2- Çalışanın bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri için yapacağı başvuru şekli ve gerekli belgeler
– Müracaat formu-Dilekçe (İndirmek için tıklayın…),
– Çalıştığı işyerinden alınan çalıştığına dair işveren tarafından imzalanıp kaşelenmiş yazı (İndirmek için tıklayın…),
– Bakmakla yükümlü kişi ile engelli olanın T.C. Kimlik Numarasını içerir nüfus cüzdanı fotokopisi,
– Bakmakla yükümlü olduğuna dair belge,
– Usulüne uygun olarak alınmış Sağlık Kurulu Raporu. Raporun aslı veya noter tasdikli örneğinin ibraz edilebileceği gibi raporu düzenleyen hastanece tasdikli örneği de ibraz edilebilir.
Başvuru evraklarının incelenmesi neticesinde engellilik indirimine hak kazanan çalışanların işyerlerine Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından indirime ait bilgi yazısı gönderilmektedir.
Başvuru ile başvurunun kabul tarihi arasında geçen süre indirime konu edilebilir mi?
Başvuru ile onay süreci arasında haliyle belli bir süre geçmektedir. Kişi engellilik indirimine başvurusunun onaylandığı tarih itibariyle değil başvuruyu yaptığı tarih itibariyle hak kazanır. Buda Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından gönderilen yazıda özellikle belirtilir. Bu hususu değerlendirdiğimiz yazımız için tıklayın…
Engellilik indiriminin uygulamasında özellik gösteren durumlar belediyeler açısından nelerdir?
– Ücretlilere yapılan ilave ödeme ve ikramiye ödemeleri Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesi hükmü gereğince ücret olarak değerlendirilmektedir. Dolayısıyla bahsi geçen ücret ödemeleri hizmet erbabının asıl ücretine dahil edilecek ve engellilik derecesine göre engelli indirimine tabi tutulacaktır.
– Aylık dönemler itibariyle yapılan ücret ödemelerinin vergilendirilmesi sırasında, engellilik indiriminin aylık ücret matrahını aşan kısmı için herhangi bir vergi iadesi yapılması mümkün değildir.
İşyeri değişen ücretlilerin yapacağı işlemler
Herhangi bir sebeple işyeri değiştiren ücretlilerin daha önce işlem tesis ettirdikleri müdürlüklere yeni iş yerlerinin adreslerini bildirerek buradan yeni işyerlerine hitaben yazı almaları yeterli olacaktır.
Yani bahse konu kişilerin yeniden rapor almalarına gerek yoktur.
Bulundukları il sınırları dışına giden ücretliler de aynı şekilde hareket edebilirler.
Yazımız, yayım tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümleri dikkate alınarak oluşturulmuştur. Personel mevzuatı üzerine yazılar, yorumlar ve güncel gelişmeler için www.iscimemur.net sitemizi takip ediniz…
Kaynak: Gelir İdaresi Başkanlığı Engelliler İçin Vergi Rehberi (2022)
Mehmet YURDCU
Tavşanlı Belediyesi / Kütahya
Yazarın Tüm Yazıları İçin Tıklayın…
Telegram kanalımıza katılmak için tıklayın >> t.me/iscimemurnet
iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın