İki farklı vergi dilimine giren sözleşmeli personel maaşında netten brüte hesaplama nasıl yapılır?

İki Farklı Vergi Dilimine Giren Sözleşmeli Personel Maaşında Netten Brüte Hesaplama Nasıl Yapılır?

Çalışanların kümülatif matrahları tek vergi dilimindeyken ücretlerden kesilecek gelir vergisini hesaplamak kolaydır. Fakat kümülatif gelir vergisi matrahının iki farklı vergi dilimine girdiği aylarda kesilecek gelir vergisini hesaplamak ilkine göre biraz daha zor olabilir. Bu konuya ilişkin sitemizde daha önce yayınlanan “Vergi matrahı iki farklı vergi dilimine giriyorsa gelir vergisi hesabı nasıl yapılır?” başlıklı yazımızda, örnek hesaplamalarla birlikte, konu detaylıca anlatılmıştır.

Biz bu yazımızda aynı konuyu sözleşmeli personel açısından ele alıp kümülatif vergi matrahı iki farklı vergi dilimine giren sözleşmeli personel maaşında netten brüte hesaplama nasıl yapılır? sorununa cevap arayacağız.

Yazımıza geçmeden önce, hesaplama mantığının daha iyi anlaşılması için, tek vergi dilimindeyken sözleşmeli personel maaşının nasıl hesaplanacağını anlattığımız yazımızı okumanızı tavsiye ederiz. Çünkü o yazımızda herkesin kolayca anlayabileceği bir üslupla formül ve örnek hesaplamaları sizlerle paylaştık.

Tek vergi dilimindeyken sözleşmeli personel maaşının nasıl hesaplanır? Tıklayın…

Şimdi örnek hesaplama için bize lazım olan birkaç bilginin tespitini yapalım. Bunlar gelir vergisi dilimleri, net sözleşme ücreti ve kişinin kümülatif gelir vergisi matrahı.

2022 yılı gelir vergisi dilimleri;

32.000 TL’ye Kadar ⇒ %15

32.000-70.000 TL Arası ⇒ %20

70.000-.250.000 TL Arası ⇒ %27

250.000-880.000 TL Arası ⇒ %35

880.000 TL ve Fazlası İçin ⇒ %40

şeklindedir.

Bizim hesaplamamıza konu sözleşmeli personelin net sözleşme ücreti 7.000 TL, bu kişinin Ekim ayı maaşıyla birlikte kümülatif gelir vergisi matrahı da 67.000 TL olsun. İlgili ayda uygulanan gelir ve damga vergisi istisnaları sırasıyla 1.100,07 TL ve 49,11 TL’dir.

Bu duruma göre netten brüte sözleşme ücreti hesaplandığında personelin maaşının bir kısmı yüzde 20, diğer bir kısmı ise yüzde 27’lik vergi dilimi içerisinde kalacaktır. Hatırlanacağı üzere yukarıda bahsi geçen hesaplama yöntemi kişinin tek vergi dilimi içerisindeyken yapılan hesaplama yöntemiydi. Şimdi iki farklı vergi dilimine girecek personel için durumu ele alalım.

Öncelikle doğru brütü bulabilmek için iki farklı hesaplama yapıp bulduğumuz sonuçları birleştirmemiz gerekiyor. Birinci hesaplama yüzde 20’lik vergi dilimi için diğer hesaplama ise yüzde 27’lik vergi dilimi için olacaktır.

Personelin kümülatif matrahı 67.000 TL olduğundan yüzde 20’lik vergi diliminde kalan tutar 3000 TL’dir. Buradaki 3000 TL’nin brüt tutardan sigorta primi kesildikten sonra kalan kısım olduğunu unutmayalım. Çünkü kümülatif gelir vergisi matrahına eklenecek tutar salt brüt tutar değil brüt tutardan bazı indirimler yapıldıktan sonra kalan kısımdır.

O halde ilk hesaplamamızı şöyle bir mantık üzerine oturtmamız lazım…

1. BRÜTÜN HESAPLANMASI

Elimizde net bir sözleşme tutarı var ve biz bu tutarın kaç olduğunu henüz bilmiyoruz. Bu net tutarı yüzde 20’lik vergi dilimi üzerinden brüte çevirince de A rakamını buluyoruz. Bu A rakamından yüzde 14 şahıs sigorta primi düşüldüğündeyse geriye gelir vergisi matrahı, yani 3000 TL kalıyor.

O halde;

A- A X 14 / 100= 3000

(100A-14A) / 100= 3000

86A/100= 3000

A= 3488,37 TL

Dolayısıyla 1. Brütümüz 3488,37 TL’dir.

Şimdi bu tutardan yasal kesintilerini yapalım.

3488,37 X 14 / 100= 488,37 TL SGK şahıs primi

3488,37-488,37= 3000 TL Gelir Vergisi Matrahı olduğundan hareketle,

3000 X 20 / 100= 600 TL (1. Brütte kişi yüzde 20’lik vergi diliminde olduğundan matrahın yüzde 20’sini aldık)

Damga Vergisi= 3488,37 X 7,59/1000= 26,48 TL

Toparlayacak olursak;

SGK Şahıs Primi= 488,37 TL

Gelir Vergisi= 600 TL

Damga Vergisi 26,48 TL

2022 yılı Kasım ayında geçerli gelir ve damga vergisi istisnaları sırasıyla 1.100,07 TL ve 49,11 TL olduğundan hareketle 1. Brütte yer alan gelir ve damga vergisi miktarlarının istisna tutarlarından daha az olduğu görülebilir. Bu sebeple 1. Brüte şahıs sigorta priminden başka bir kesinti uygulanmayacak ve hesapladığımız gelir ve damga vergileri istisna olarak değerlendirilecektir. Fakat 2. Brütü hesaplamaya geçtiğimizde Gelir Vergisi İstisnası 1.100,07-600= 500,07 TL, Damga Vergisi İstisnası 49,11-26,48= 22,63 TL olarak uygulanacaktır.

2. BRÜTÜN HESAPLANMASI 

1. Brütümüzü 3488,37 TL olarak hesaplamıştık. Bu tutardan 488,37 TL şahıs sigorta primi kesilmiş ve gelir vergisi (600 TL) ile damga vergisi (22,63 TL) istisna olarak değerlendirilmiştir. Dolayısıyla birinci brütten kişiye ayrılan net tutar 3000 TL’dir.

Personelin toplam net sözleşme ücreti 7000 TL olduğundan geriye 4000 TL net ücret kalmış olup biz şimdi bu tutar üzerinden 2. brütü hesaplayacağız. Bu brütün hesabında uygulayabileceğimiz gelir ve damga vergisi istisna tutarlarının sırasıyla 500,07 TL ile 22,63 TL olduğunu ve kişinin bu brüt için artık yüzde 27’lik vergi diliminde bulunduğunu unutmayalım.

Formülümüz şu şekildedir;

(4000 – 500.07 – 22,63) / (62,021 / 100)= 5606,64 TL

62,021 rakamı kişinin yüzde 27’lik vergi dilimi ile ilgili bir durumdur. (Yüzde 15’lik dilimde kullanılacak rakam 72,341, yüzde 20’lik vergi diliminde kullanılacak rakam ise 68,041’dir.) Bu rakamların nasıl hesaplandığını öğrenmek için tıklayın…

Hesaplamaya geri dönersek;

2. Brütümüz 5606,64’tür.

Şimdi bunun sağlamasını yapalım;

5606,64 X 14 /100= 784,93 TL (Şahıs Sigorta primi)

5606,64 – 784,93= 4821,71 TL (Gelir Vergisi Matrahı)

4821,71 X 27 / 100= 1301,86 TL (Gelir Vergisi)

1301,86’dan gelir vergisi istisnasını olarak kalan 500,07’yi düşersek geriye gelir vergisi olarak 801,79 TL kalır.

5606,64 X 7,59 / 1000= 42,55 (Damga Vergisi)

42,55’den damga vergisi istisnasını olarak kalan 22,63’ü düşersek geriye damga vergisi olarak 19,92 TL kalır.

Son durumda;

5606,64 – 784,93 – 801,79 – 19,92= 4000 TL

İşlemin sağlamasını da yapıp 4000 TL net tutarı tekrar bulduğumuza göre 2. brütümüzün 5606,64 TL olduğu kesinleşmiştir.

Bu durumda;

1. Brüt: 3488,37 TL,

2. Brüt: 5606,64 TL’dir.

Şimdi her iki brütü toplayalım;

3488,37 + 5606,64= 9095,02 TL

Sonuç olarak;

Net sözleşme ücreti 7000 TL olup 67 bin TL kümülatif matrahı bulunan bir sözleşmeli personelin Kasım ayı maaş hesabında 7000 TL net sözleşme ücretinin brütü 9095,02 TL’dir.

Şimdi bu tutarın sağlamasını yapıp doğruluğundan emin olalım.

SGK Şahıs primi: 9095,02 X 14 / 100= 1273,30 TL

Gelir Vergisi Matrahı: 9095,02 – 1273,30= 7821,71 TL

Kişinin kümülatifi 67 bin TL olduğundan 7821,71 TL’nin 3000 TL’si yüzde 20’lik, 7821,71 – 3000= 4821,71 TL’si yüzde 27’lik vergi dilimine girmektedir.

Bu sebeple;

Yüzde 20’lik dilim için kesinti 3000 X 20 / 100= 600 TL,

Yüzde 27’lik dilim için kesinti 4821,71 X 27 / 100=1301,86 TL’dir.

Toplam gelir vergisi 600 + 1301,86=1901,86 TL olup, bu tutarın 1100,07 TL’si gelir vergisinden istisna tutulduğunda, kesilecek gelir vergisi tutarı 801,79 TL olarak bulunur.

Damga vergisi tutarı: 9095,02 X 7,59 / 1000= 69,03 TL’dir. Bu tutardan 49,11 TL istisna tutulduğunda kesilecek damga vergisi tutarı 19,92 TL olarak bulunur.

Toparlayacak olursak;

Brüt tutar: 9095,02 TL

SGK şahıs primi: 1273,30 TL

Gelir Vergisi: 801,79 TL

Damga Vergisi: 19,92 TL

Net sözleşme ücreti: 9095,02 – 1273,30 – 801,79 – 19,92= 7000,00 TL’dir.

İsa ARAS

Trabzon Büyükşehir Belediyesi

Yazarın tüm yazıları için tıklayın

Telegram kanalımıza katılmak için tıklayın >> t.me/iscimemurnet

iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın