İş Sonu Tazminatı Nedir, Kimlere Ödenir?

İş sonu tazminatı nedir, iş sonu tazminatı kimlere hangi durumlarda ödenir? Yazımızın sonuna İŞ SONU TAZMİNATI HESAPLAMA ROBOTU eklenmiştir. Hesaplama robotunu kullanmadan önce bu yazımızı mutlaka okuyunuz…

657 sayılı kanunun “İstihdam Şekilleri” başlıklı 4 üncü maddesinde “Kamu hizmetleri; memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle gördürülür.” denilmektedir. Dolayısıyla kamu kurum ve kuruluşlarında birkaç farklı statüde personel istihdamı söz konusu olup bunlardan bir tanesi de sözleşmeli personel statüsüdür. 657 sayılı kanunun 4/B maddesinde de belirtildiği üzere sözleşmeli personel mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir. 657 sayılı kanunun 4 üncü maddesinin B bendinde düzenlenen sözleşmeli personeller (Belediyelerde çalışan sözleşmeliler 5393 sayılı kanunun 49 uncu maddesi) hakkında “Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar” başlıklı 06/06/1978 tarih ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uygulanmaktadır.

İş Sonu Tazminatı Nedir?

İş sonu tazminatı sözleşmenin sona ermesi halinde ödenen bir tazminat türüdür. Fakat bu tazminat elbette ki her durum ve şartta ödenmez. İş sonu tazminatının ödenebilmesi için dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Bu hususlar yukarıda da bahsi geçen Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 7. maddesinde düzenlenmiştir.

2005 öncesinde sözleşmeli personeller için herhangi bir tazminat öngörülmemişken 2 Eylül 2005 tarihli resmi gazetede yayımlanan “Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına ilişkin Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Esaslar” başlıklı Bakanlar Kurulu kararıyla esasların yedinci maddesinde yeni bir düzenleme yapılmış ve bu doğrultuda sözleşmeli personellere de, bazı şartların yerine gelmesi durumunda, tazminat ödenmesine karar verilmiştir. Bu düzenleme ile birlikte artık sözleşmeli personellere de “İş Sonu Tazminatı” adıyla tazminat ödenmeye başlanmıştır.

İş sonu tazminatının ne kadar olduğu ve nasıl hesaplandığına ilişkin yazımızı okumak için tıklayınız…

İş Sonu Tazminatı Kimlere Ödenir?

Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 7 inci maddesinde iş sonu tazminatının kimlere, hangi durumlarda ödeneceğine ilişkin hususlar düzenlenmiştir. Söz konusu madde metni aşağıdaki gibidir.

“Madde 7- (Değişik: 3/8/2005-2005/9245)

Kamu kurum ve kuruluşlarının yurt dışı teşkilatlarında sözleşmeli olarak çalıştırılan yabancı uyruklu personel ile haftalık çalışma saati süresi 40 (kırk) saatin altında bulunan personel (Milli Eğitim Bakanlığında norm kadro sonucu ortaya çıkan öğretmen ihtiyacının kadrolu öğretmen istihdamıyla kapatılamaması hallerinde sözleşme ile çalıştırılacak öğretmenlerde 40 saat şartı aranmaz)⁽¹⁾ hariç olmak üzere, kurumunda⁽²⁾⁽³⁾ fiilen, askerlik ve doğum dışında kesintisiz en az 2 hizmet yılını tamamlayanlardan;

a)(Değişik:22/11/2010-2010/1169)5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereğince sürekli tam iş göremezlik geliri, malûllük veya yaşlılık aylığı bağlanması veya toptan ödeme yapılması,

b) Hizmetlerine gerek kalmadığı için sözleşmesinin feshedilmesi veya yenilenmemesi,

c) İlgilinin ek 6 ncı maddenin ikinci fıkrası uyarınca sözleşmeyi feshetmesi,

ç) İlgilinin işe alınma açısından gerekli olan niteliklerden herhangi birini sonradan kaybetmesi,

d) İlgilinin ölümü,

hallerinden birinin vuku bulmasından dolayı hizmet sözleşmesi sona erenlere, görev yapmakta olduğu pozisyon unvanı itibariyle, Devlet Memurları Kanununa göre girebilecekleri hizmet sınıfındaki aynı veya benzeri kadro unvanı esas alınarak hizmet yılı ve öğrenim durumu aynı olan emsali personele 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesi tutarını geçmemek üzere, kurumunda⁽²⁾⁽³⁾ çalışılan her tam hizmet yılı için ayrılış tarihindeki hizmet sözleşmesinde yazılı aylık brüt ücret tutarında iş sonu tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de, tam yıl için hesaplanan miktardan o süreye isabet eden tutar kadar ödeme yapılır.

Bu tazminatın ödenmesinde; daha önce iş sonu tazminatı, ikramiye ve kıdem tazminatı ile benzeri ödemelerde değerlendirilmiş süreler dikkate alınmaz. İş sonu tazminatı ödemesinde dikkate alınmış süreler kıdem tazminatı ile 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uyarınca ödenecek ikramiye hesabında değerlendirilmez. Ölüm halinde, yukarıdaki fıkra uyarınca hesaplanacak tutar, ölenin kanuni mirasçılarına ödenir.

……

Bu statüde çalışanların sözleşme koşullarına uymaması nedeniyle kurum tarafından, sözleşme esasları dışında herhangi bir nedenle çalışanlar tarafından, sözleşmesinin feshedilmesi veya yenilenmemesi hallerinde, iş sonu tazminatı ödenmez.

İş sonu tazminatı ödemelerinde emsal belirleme hususları ile uygulamada ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.”

Madde metninden anlaşılacağı üzere sözleşmeli personelin iş sonu tazminatı alabilmesi için öncelikle kurumunda fiilen, askerlik ve doğum dışında kesintisiz en az 2 hizmet yılını tamamlamış olması gerekmektedir. İki yıldan az hizmeti bulunanlara ise iş sonu tazminatı ödenmemektedir. Ayrıca “kurumunda” ifadesi de Danıştay 12. Dairesinin 2018/3059 Esas ve 2019/2368 Karar no.lu kararıyla iptal edilmiştir. Bu karar doğrultusunda iş sonu tazminatı ödenmesinde aranan iki yıllık hizmet süresinin hesabında farklı kurumlarda geçen sürelerin toplamı dikkate alınacaktır.

Sonuç;

Farklı kurumlarda geçse dahi askerlik ve doğum dışında iki hizmet yılını tamamlamış olan sözleşmeli personellerden, esasların yedinci maddesinde sıralanan;

• 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereğince sürekli tam iş göremezlik geliri, malûllük veya yaşlılık aylığı bağlanması veya toptan ödeme yapılması,
• Hizmetlerine gerek kalmadığı için sözleşmesinin feshedilmesi veya yenilenmemesi,
• İlgilinin ek 6 ncı maddenin ikinci fıkrası uyarınca sözleşmeyi feshetmesi,
• İlgilinin işe alınma açısından gerekli olan niteliklerden herhangi birini sonradan kaybetmesi,
• İlgilinin ölümü,

hallerinden birinin gerçekleşmesiyle hizmet sözleşmesi sona erenlere ödenen tazminata iş sonu tazminatı denir.

İŞ SONU TAZMİNATI HESAPLAMA ROBOTU İÇİN TIKLAYINIZ…