Kazanılmış hak aylığı ilk üç derece olup kadro derecesi daha geride olan memurlar yeşil pasaport alabilir mi?
Yeşil renginden dolayı halk arasında Yeşil Pasaport olarak bilinen Hususi Damgalı Pasaport hak sahiplerine sağladığı birçok ayrıcalıkla ön plana çıkmaktadır. Bu pasaport, belirli bir gün ile sınırlı olmak üzere, hak sahiplerine birçok ülkeye vizesiz giriş hakkı sağlar. Ayrıca uygulamadaki örnekler göstermektedir ki; eğer hususi damgalı pasaportunuz varsa girmek istediğiniz ülkelerin gümrük kapılarında bekleme veya bekletilmek, sorgulanmak gibi sizi strese sokacak, zamanınızı alacak uzun ve uğraştırıcı bir süreçle karşılaşma ihtimaliniz çok azdır.
Gelelim Devlet memurları açısından hususi damgalı pasaport (yeşil pasaport) un hangi şartlarda hak edilip alınabildiğine…
Bu sorunun cevabı 5682 sayılı Pasaport Kanununun Hususi Pasaportlar başlıklı 14 üncü maddesinde yer almaktadır. Bahsi geçen maddenin Devlet memurlarını ilgilendiren kısmında, yani (A) bendinin 1 inci fıkrasında;
“Hususî damgalı pasaportlar; birinci, ikinci ve üçüncü derece kadrolarda bulunan veya bu kadrolar karşılık gösterilmek veya T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilip emekli kesenekleri bu derecelerden kesilmek suretiyle Sözleşmeli olarak çalıştırılan Devlet memurları ve diğer kamu görevlileri, vakıf yükseköğretim kurumlarında görev yapanlardan en az 15 yıl mesleki kıdemi olan öğretim üyeleri ile birinci derece kadro ile emekliliğe hak kazanmış olan belediye başkanlarına; diplomatik pasaport verilmesini gerektiren vazifelerden başka herhangi bir resmi vazife ile veya kendi hesaplarına yabancı ülkelere gittikleri zaman verilir. “ denilmektedir.
Buradan hareketle Hususi Damgalı Pasaportu (Yeşil Pasaport) 1-2 ve 3 üncü dereceli kadrolarda bulunan Devlet memurları ile bu kadrolar karşılık gösterilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılan Devlet memurlarının alabileceğini söyleyebiliriz. Ve yine Emekli Sandığıyla ilgilendirilip emekli kesenekleri de bu derecelerden kesilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılan Devlet memurları ile diğer kamu görevlileri de aynı şekilde yeşil pasaport hakkından yararlanabilmektedirler.
Konuyu Devlet memuru açısından inceleyecek olursak;
Mevzuatımıza göre Hususi Damgalı Pasaportun (Yeşil Pasaport) alınabilmesi memurun 1-2 ve 3 üncü dereceli kadrolarda çalışmasına bağlanmıştır. Yani kadroları bahsi geçen kadrolar dışında bulunan Devlet memurları, kazanılmış hak aylıkları 1-2 ve 3 üncü derecelerde bulunsa dahi Hususi Damgalı Pasaport alamamaktadır.
Nitekim mülga Devlet Personel Başkanlığının 5. Dereceli memur kadrosunda olup, kazanılmış hak aylığı 2/2 olan personelin yeşil pasaport alıp alamayacağı hususundaki 14/11/2013 tarih ve 21520 sayılı görüş yazısı da bu şekildedir.
“Bilindiği üzere, 15/07/1950 tarihli ve 5682 sayılı Pasaport Kanununun 14 üncü maddesinde;
“Hususi damgalı pasaportlar; Türkiye Büyük Millet Meclisi eski üyeleri, eski bakanlar ile birinci, ikinci ve üçüncü derece kadrolarda bulunan veya bu kadrolar karşılık gösterilmek veya T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilip emekli kesenekleri bu derecelerden kesilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılan Devlet memurları ve diğer kamu görevlilerine; diplomatik pasaport verilmesini gerektiren vazifelerden başka herhangi bir resmi vazife ile veya kendi hesaplarına yabancı ülkelere gittikleri zaman verilir. Hususi damgalı pasaport alabilecek durumda bulunanların eşlerine de aynı nevi pasaport verilir…” hükmüne yer verilmiştir.
Diğer taraftan; 22/02/2007 tarih ve 26442 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Belediye ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmeliğin ekinde yer alan EK:4 “Belediye ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Kadro Kütükleri”nde ise “memur” unvanlı kadronun en üst derecesinin (5) olduğu belirtilmiştir.
Yukarıda yer verilen hükümler çerçevesinde; birinci, ikinci ve üçüncü derecedeki kadrolarda çalışan Devlet Memurlarına hususi damgalı pasaport verilebileceğinden beşinci derecedeki memur kadrosunda görevli personele 5682 sayılı Kanun uyarınca hususi damgalı pasaport verilmesinin mümkün bulunmadığı mütalaa edilmektedir.”
Kazanılmış Hak Aylığı Nedir, Kazanılmış Hak Aylığında Değerlendirilen Süreler Neler?
Devlet Memurunun Ailesi Yeşil Pasaport Hakkından Yararlanabilir Mi?
Hususi Damgalı Pasaport alma hakkına sahip olan Devlet memurlarının eş ve çocukları da, bazı durumlar hariç olmak üzere, bu haktan yararlanabilmekte olup Devlet memurunun eş ve çocuklarından Yeşil Pasaport alabilecekler Kanunda şu şekilde düzenlenmiştir…
“Hususî damgalı pasaport alabilecek durumda bulunanların eşlerine de aynı nevi pasaport verilir. Hususî damgalı pasaport almaya hakkı bulunduğu sırada vefat edenlerin dul eşlerine başkası ile evlenmemiş ise aynı neviden pasaport verilmesi mümkündür.”
Kanun metninden anlaşılacağı üzere hak sahiplerinin eşleri de bu haktan yararlanabilmektedir. Buna ek olarak,
Kanunda “Hususi damgalı pasaport alabilecek durumda bulunanların ergin olmayan veya ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan öğrenimi devam eden çocuklarına 25 yaşının ikmaline kadar, yine ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan, aynı zamanda bedensel, zihinsel veya ruhsal engellerinden en az biri nedeniyle sürekli bakıma muhtaç durumda olduğu resmi sağlık kurumlarının düzenlediği sağlık kurulu raporu ile belgelenen çocuklarına da hususi damgalı pasaport verilir.” denilmek suretiyle hak sahibinin çocuklarının da hangi şartlarda hususi damgalı pasaport alabileceği açıkça düzenlenmiştir.
Sonuç:
Yaygın olarak yeşil pasaport adıyla bilinen pasaportun adı Hususi Damgalı Pasaport olup 5682 sayılı Pasaport Kanununun 14 üncü maddesinde düzenlenmiştir.
Devlet memurlarının Hususi Damgalı Pasaport (Yeşil Pasaport) alabilmesi için ilk üç dereceli kadrolarda bulunması şarttır.
Kazanılmış hak aylığı ilk üç derece içerisinde olup kadro dereceleri daha geride olan memurlar bu haktan yararlanamamaktadır. Nitekim mülga Devlet Personel Başkanlığı ’da kazanılmış hak aylığı 2/2’de olup kadro derecesi 5’te olan memurun yeşil pasaport alamayacağı yönünde görüş vermiştir.
1, 2 ve 3’üncü dereceler karşılık gösterilmek veya T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilip emekli kesenekleri bu derecelerden kesilmek suretiyle Sözleşmeli olarak çalıştırılanlarda yeşil pasaport alabilmektedir. Yerel yönetimlerde çalışan sözleşmeli personelin ise böyle bir hakkı bulunmamaktadır. Detaylı bilgi için Yerel Yönetimlerde Çalışan Sözleşmeli Personel Yeşil Pasaport Alabilir Mi? Başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz. Tıklayın…
Yeşil Pasaport alma hakkı bulunan memurların eşleri de bu hak yararlanabilmektedir. Yeşil pasaport alma hakkına sahipken vefat eden memurların eşleri de, başkalarıyla evlenmemişse, bu haktan yine yararlanabilirler.
Yeşil pasaport alma hakkına sahip olan memurların ergin olmayan çocukları ile ergin olsa bile;
Eğitimi devam edip, 25 Yaşını doldurmamış, evli olmayan ve çalışmayan çocukları da bu haktan yararlanabilmektedir. Sürekli bakıma muhtaç olan çocuklarda ise yaş sınırı hariç diğer şartlar yine aranacaktır.
Deniz UZUN
Trabzon Büyükşehir Belediyesi
⇒Tavsiye Yazı: Kadro Derecesi Nedir? Maaşa Etkisi Ne? Tıklayın
⇒Maaş ve Diğer Hesaplama Programlarımızı Kullanmak İçin Tıklayın
⇒Bizi Twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın
Kazanılmış hak aylığı ilk üç derecede olup kadro derecesi daha geride olan memurlar yeşil pasaport alabilir mi