Kıdem Tazminatı Tavanı Nasıl Hesaplanır?

Bu yazımızda kıdem tazminatı nedir, kıdem tazminatı tavanı nasıl hesaplanır, kıdem tazminatı ödenirken dikkat edilmesi gereken hususları ve memura yapılan ek gösterge artışının kıdem tazminatı tavanını nasıla arttıracağını ele alacağız…

Kıdem Tazminatı Nedir?

Yargıtay kararlarına da yansımış şekliyle kıdem tazminatını şu şekilde tanımlayabiliriz;

İşverene ait bir ya da birkaç işyerinde belli bir süre çalışmış bir işçinin, işini kaybetmesi halinde işinde yıpranması, yeni bir iş edinmede karşılaşacağı güçlükler ve işyerine sağladığı katkı göz önüne alınarak, geçmiş hizmetlerine karşılık işveren tarafından işçiye kanuni esaslar dahilinde verilen toplu paraya “kıdem tazminatı” denilmektedir. Kıdem tazminatının koşulları, hesabı ve ödeme şekli doğrudan İş Kanunlarında düzenlenmiştir.

Kıdem tazminatı, feshe bağlı haklardan olsa da, iş sözleşmesinin sona erdiği her durumda talep hakkı doğmamaktadır. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 120. maddesi hükmüne göre yürürlükte bırakılan 1475 sayılı Yasanın 14. maddesinde kıdem tazminatına hak kazanabilmek için işçinin işverene ait işyerinde en az bir yıl çalışmış olması gerekir.

Kıdem Tazminatı Tavanı Nasıl Hesaplanır?

Kıdem tazminatındaki tavan uygulamasının yasal dayanağı mülga 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14 üncü maddesidir. Söz konusu madde de;

“Ancak, toplu sözleşmelerle ve hizmet akitleriyle belirlenen kıdem tazminatlarının yıllık miktarı, Devlet Memurları Kanununa tabi en yüksek Devlet memuruna 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez” denilmek suretiyle işçi personele ödenecek kıdem tazminatının tavan tutarı belirlenmiştir. Yani bu demektir ki kıdem tazminatı tavanının belirlenebilmesi için ilk önce n yüksek Devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesinin hesaplanması gerekir.

En yüksek Devlet Memuruna bir hizmet yılı için ödenen emeklilik ikramiyesi;

Gösterge Aylığı + Ek Gösterge Aylığı + Kıdem Aylığı + Taban Aylık + Emekli Yansıtma Oranı

kalemlerinden oluşur ve bu kazanç kalemlerinin her biri şu şekilde hesaplanmaktadır…

2022 yılı birinci dönem katsayıları ile kıdem tazminatı tavanını hesaplayacak olursak;

1500 X 0,235445= 353,17

8000 X 0,235445= 1883,56

3685,18

500 X 0,235445= 117,72

9500 X 0,235445 X 215 / 100= 4808, 96

353,17 + 1883,56 + 3685,18 + 117,72 + 4808,96= 10.848,59 TL

Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır

Kıdem tazminatı işçinin son ücreti üzerinden tespit edilecek giydirilmiş brüt ücret tutarı ile hesaplanır. Giydirilmiş brüt ücret; işçinin hak ettiği brüt ücret, yemek, yol, yakacak, eğitim, giyecek, izin ücreti ve benzeri ödemeler ile işçiye yılda bir kez bile verilse süreklilik arz eden diğer ödemlerden oluşur.

Hesaplanan bir aylık giydirilmiş brüt ücret tutarı işçinin her bir yıl için kıdemine karşılık olarak ödenir ve yıldan arta kalan ay ve günler içinde aynı brüt ücret üzerinden hesaplama yapılır.

Kıdem tazminatı hesaplama programımızı kullanmak için tıklayın…

Kıdem tazminatı tutarından 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 25 inci maddesine göre gelir vergisi kesilmemektedir.

Madde 25 – Aşağıda yazılı tazminat ve yardımlar Gelir Vergisinden müstesnadır:

7. (Değişik: 21/3/2018-7103/5 md.) a) 25/8/1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanunu ve 20/4/1967 tarihli ve 854 sayılı Deniz İş Kanununa göre ödenmesi gereken kıdem tazminatlarının tamamı ile 13/6/1952 tarihli ve 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanuna göre ödenen kıdem tazminatlarının hizmet erbabının 24 aylığını aşmayan miktarları (Hizmet ifa etmeksizin ödenen ücretler tazminat sayılmaz.)

Yine 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesine istinaden de kıdem tazminatı sigorta primine esas kazanca dahil edilmez.

Madde 80-

b) Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz.

Kıdem tazminatı kamu kurumlarında tavan tutarını geçecek şekilde ödenemese de özel sektörde tavan tutarını aşacak şekilde kıdem tazminatı ödenmesi mümkündür. Yani özel sektör çalışanlarına yukarıda hesapladığımız şekilde belirlenen tavan tutarından daha fazla kıdem tazminatının ödenmesi mümkündür. Fakat tavan tutarını aşan kısım 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 25 inci maddesine istinaden gelir vergisine tabi tutulacaktır.

ÖNEMLİ NOT: Memura verilen 600 puanlık ek gösterge artışı eğer en yüksek Devlet memuru olan Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanına da uygulanırsa bu durum kıdem tazminatı tavanını arttıracaktır. Zira yukarıdaki hesaplama da görülen 9500 rakamı en yüksek Devlet memurunun ek göstergesi 600 puan artması halinde 10100’e çıkacaktır. Bu konuyla ilgili daha detaylı bilgi için tıklayın…

⇒Memur Maaşı Hesaplama Programımız için Tıklayın

⇒Sözleşmeli Personel Maaşı Hesaplama Programımız İçin Tıklayın

Kıdem Tazminatı Hesaplama Programımız İçin Tıklayın

⇒Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Genel Kültür Deneme Sınavlarına Katılmak İçin Tıklayın

⇒iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın