Hac izni nedir? Memurlara verilecek hac izninin kapsamı nelerdir?
Kullanabileceği yasal izni kalmayan memurlara hac kurası çıkması halinde izin verilir mi?
Bilindiği üzere Devlet memurlarının 657 saylı Kanunun muhtelif maddelerinde düzenlenen ücretli yada ücretsiz bazı izin hakları vardır. Örneğin memurun yıllık izin hakkı 657 sayılı Kanunun 102’nci maddesinde düzenlenirken mazeret izinleri ise aynı Kanunun 104’üncü maddesinde yer alır.
Peki tüm izinlerini kullanan ve yasal izni kalmamış memurlara hac kurası çıkması halinde izin verilebilir mi? Yasal izinden ne anlamak gerekiyor?
2018 ve 2019 yıllarını kapsayan 4’üncü dönem toplu sözleşme ile birlikte mevzuatımıza giren hac izni kavramı takip eden sözleşmelerde de, 2020-2021 yıllarını kapsayan Hakem Kurulu Kararı ve 2022-2023 yıllarını kapsayan 6’ncı dönem toplu sözleşme, yer almıştır. 6 ncı dönem toplu sözleşmenin 33 üncü maddesinde düzenlenen hac izni şu şekildedir;
Hac İzni Nedir
“Hac izni
MADDE 33– (1) Diyanet İşleri Başkanlığınca yapılan hac kurası sonucu hacca gitmeye hak kazandığı halde kullanabileceği yasal izni kalmayan kamu görevlileri hac süresince ücretsiz izinli sayılırlar.”
Toplu sözleşmedeki maddeden anlaşılacağı üzere kullanabileceği yasal izni kalmayan memura hac izni verilmesi gerekir. Hac izni süresince de ilgili memur ücretsiz izinli sayılacaktır. Bu maddeyi biraz detaylandıracak olursak;
1) Öncelikle memurun hac izni kullanabilmesi için Diyanet İşleri Başkanlığınca yapılan hac kurasında hacca gitmeye hak kazanmış olması gerekmektedir.
2) Memurun kullanabileceği yasal izninin bulunmaması gerekir.
3) Yasal izni bulunmayıp bu maddeden yararlananlar hac süresince ücretsiz izinli sayılacaktır.
4) Bu haktan memurlar gibi sözleşmeli personelde yararlanabilir.
Yasal izinden kasıt nedir?
Bilindiği üzere Devlet memurlarının izin hakları 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 102, 104, 105, 108 gibi maddelerde düzenlenmiştir. 657 sayılı Kanunun Yıllık izin başlıklı 102 nci maddesi şu şekildedir;
“Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (On yıl dahil) olanlar için yirmi gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gündür. Zorunlu hallerde bu sürelere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebilir.”
Yine aynı Kanunun Mazeret İzni başlıklı 104’üncü maddesinde ise bazı mazeret durumları ve bu durumlarda kullandırılacak izinler düzenlenmiş olmakla birlikte söz konusu maddesinin (C) bendinde 10 günlük mazeret izninden bahsedilmiştir. 105 inci madde ise hastalık ve refakat izni düzenlenirken 108 inci madde de ücretsiz izin hükümleri yer alır.
108 inci maddenin (E) bendi şu şekildedir;
“E) Memura, yıllık izinde esas alınan süreler itibarıyla beş hizmet yılını tamamlamış olması ve isteği hâlinde memuriyeti boyunca ve en fazla iki defada kullanılmak üzere, toplam bir yıla kadar aylıksız izin verilebilir…”
Toplu sözleşmenin hac izni başlıklı 33 üncü maddesinde geçen “kullanabileceği yasal izni kalmayan” ifadesindeki yasal izinden kastedilen memurun 657 sayılı Kanunun 108 inci maddesinin (E) bendine istinaden sahip olduğu ücretsiz izinde sayılacak mıdır? Yani eğer memurun yıllık izni kalmamış ve yine herhangi bir sebeple 10 günlük mazeret iznini de kullanmışsa hac kurasında ismi çıkan memura varsa öncelikli olarak 10/E’deki ücretsiz izin hakkımı kullandırılacaktır?
Bazı kurumlar bu maddeyi bu şekilde yorumlayıp memuru ücretsiz izine yönlendirse de bu durum memurlar açısından büyük bir mağduriyetin doğmasına sebep olabilir. Örneğin yıllık izninin bir kısmını kullanmış olan memurların kalan yıllık izni ve mazeret izni hac için yeterli değilse bu sefer bir veya birkaç gün için memura ücretsiz izin mi kullandırılacaktır. Kişinin memuriyet hayatı boyunca en fazla iki defa da kullanabileceği ve bir yıl ile sınırlı olan bir hakkın bir veya birkaç gün için bu şekilde kısıtlanması ne kadar doğrudur?
Tarafımızca yapılan değerlendirme şu şekildedir;
Toplu sözleşmenin ilgili maddesindeki “kullanabileceği yasal izni kalmayan” ifadesinden memurun yıllık izin hakkı ile 104/C maddesindeki 10 günlük mazeret izin hakkı anlaşılmalıdır. Eğer bu iki iznin toplamı hac için yeterli ise bu izinler kullandırılmalı, eğer yeterli değilse ihtiyaç duyulan kalan süre için, 657 sayılı Kanunun 108/E maddesi dikkate alınmaksızın, memur ücretsiz izinli sayılmalıdır.
Ayrıca 657 sayılı Kanunun 108/E maddesine bakıldığında madde bendinde “isteği hâlinde” ifadesinin yer aldığı görülecektir. Yani bu izin memurun isteği halinde verilebilecek bir izindir. Toplu sözleşmenin ilgili maddesinde ise ücretsiz izinli sayılırlar ifadesi yer alır. Memurun isteğine bağlı olan bir izne memurun iradesinin yerine geçerek kurumca karar vermesi doğru olmayacaktır.
-Bu sebeple hac izni kullanacak olan memurların kullanabileceği yasal izin ifadesinden yıllık izin ve mazeret izninin anlaşılması,
-Bu izinlerini tüketmiş memurlar 657-108/E’de belirtilen ücretsiz izine yönlendirmeden hac süresince ücretsiz izinli sayılması,
gerektiğini değerlendirmekteyiz… hac izni nedir
Cuma namazına gitme bahanesiyle işten ayrılıp kahvehaneye giden işçinin sözleşmesi işveren tarafından feshedildi. Yerel mahkemenin ağır bulduğu ceza Yargıtay 9. Dairesi tarafından bozuldu. Yargıtay kararı için tıklayın…
⇒ Memur Maaşı Hesaplama Programımız için Tıklayın
⇒ Sözleşmeli Personel Maaşı Hesaplama Programımız İçin Tıklayın
⇒ Deneme Sınavlarına Katılmak İçin Tıklayın
⇒ iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın