Kullanılmayan İzin Ücreti Nedir, Nasıl Hesaplanır? Dikkat Edilecek Hususlar Neler?

Kullanılmayan izin ücreti nedir, kullanılmayan izin ücreti nasıl hesaplanır, kimler bu ücretten yararlanabilir, dikkat edilecek hususlar neler?

İşçi personellerin hak edipte henüz kullanmadıkları izin günleri, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 59. Maddesine istinaden, iş akdinin feshi halinde kendilerine ücret olarak ödenmektedir. Kullanılmayan izin ücreti ödemesi gelir ve damga vergisine tabi olup söz konusu vergilerin brüt tutardan kesilmesi gerekir. Sigorta primi açısından ise kullanılmayan izin ücreti son ayın kazancına dahil edilmek suretiyle prime tabi tutulacaktır. Sigorta tavanının aşılması halindeyse tavan tutarı üzerinden prim kesileceğinden bu hususa ayrıyeten dikkat etmek gerekir.

Ayrıca 4857 sayılı İş Kanunu’nun 61 inci maddesinde yer alan;

“Sigortalılara yıllık ücretli izin süresi için ödenecek ücretler üzerinden iş kazaları ile meslek hastalıkları primleri hariç, diğer sigorta primlerinin, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunundaki esaslar çerçevesinde işçi ve işverenler yönünden ödenmesine devam olunur” ifadesi,

5510 sayılı Kanun’un 80 inci maddesi ile kadük kaldığından, kullanılmayan izin ücretlerinden kısa vadeli sigorta kolları primi dahil tüm sigorta primleri kesilecektir.

Kullanılmayan izin ücretini hesaplanırken ilgili çalışanın yevmiyesi ile hak edilen izin günü çarpılır. Bu şekilde bulunan brüt tutardan yukarıda bahsedilen tüm yasal kesintiler düşüldükten sonra ödenecek net izin ücreti hesaplanmış olur. Ücret eklentileri olan ikramiye, aile yardımı, yol yardımı vb. gibi ödemeler kullanılmayan izin ücretine ilave edilmez. Ayrıca şunu da belirtmek gerekir ki kullanılmayan izin günlerinin içerisine denk gelecek Cumartesi-Pazar günlerini de ödenecek gün sayısına ayrıca ilave etmek yanlış bir uygulama olacaktır.

Örnek Hesaplama;

300,00 TL yevmiyesi olan bir işçinin 14 Nisanda emeklilik dilekçesi verdiğini ve 125 günde kullanılmayan izin gününün bulunduğunu,

SGK matrahının ise 14 Nisan maaşı olarak 13.000,00 TL olduğunu kabul edelim.

Sigorta primi açısından;

300 X 125 = 37.500,00 TL brüt kullanılmayan izin ücreti olacaktır.

SGK tavanı ise 5004,00 X 7,5 = 37,530 TL’dir.

SGK tavan tutarından Nisan maaşına ait sigorta matrahını düşelim. Bu şekilde kullanılmayan izin ücretinin ne kadarlık kısmını sigorta primine tabi tutacağımızı bulmuş olacağız.

37.530,00 – 13.000,00 = 24.530 TL (Kullanılmayan izin ücretinden prime tabi tutulacak kısım.)

Bu tutardan %14 kısa ve uzun vadeli sigorta kolları primi ile %1 işsizlik sigortası primi olmak üzere %15 prim kesintisi yaparsak;

24.530 X 0,15= 3679,50 TL SGK primi olarak hesaplanacaktır.

Gelir vergisi açısından;

Gelir vergisi matrahı 37.500 – 3.679,50= 33.820,50 TL’dir.

*Söz konusu işçinin %20’lik vergi diliminde olduğunu düşünelim.

İşçiden gelir vergisi olarak 33.820,50 X 0,20 hesabıyla 6.764,10 TL gelir vergisi kesilecektir.

Damga vergisi açısından;

37.500,00 TL’nin tamamı damga vergisine tabi olduğundan 37.500,00 X 7,59 / 100 hesabıyla 284,62 TL damga vergisi kesilecektir.

Kesinti toplamı= 3.679,50 + 6.764,10 + 284,20 = 10.728,23 TL

Net tutar ise 37.500,00 – 10.728,23 = 26.77,78 TL olacaktır.

Kullanılmayan izin ücretlerinin son maaş bordrosuna eklenmesi denetim açından kolaylık sağlarken işçi açısından da bu ücretin hangi günde alınacağının bilinmesinden kaynaklı memnuniyet sağlayacaktır. Kullanılmayan izin ücretinin maaş döneminden sonra yapılması prim bildirim zamanının geçmesi, bu sebeple de idari para cezası ile karşı karşıya kalmak gibi sonuçlar doğurabilir. Bu sebeple kullanılmayan izin ücretinin son maaş bordrosuna eklenmesi daha doğru olacaktır.

Ayrıca şunu da belirtmekte fayda vardır. Memurlar memuriyete başladıkları ilk bir yıl hariç her yılın iznini 1 Ocakta hak ederken işçiler ise işe giriş tarihlerinden hareketle izinlerini yıl dönümde kazanmaktadırlar. Yani 17 Nisanda işe giren işçi yeni yılın iznine 18 Nisanda hak kazanacaktır.  

Son dönem Sayıştay denetimlerinde kullanılmayan izin ücretinin ödenmesi tekit edilmekte olup, izinlerin cari yılda kullandırılması tavsiye edilmektedir. Ayrıca Cumhurbaşkanlığınca yayınlanan “Tasarruf Tedbirleri” konulu Genelge de de işçilere birikmiş izinlerinin kullandırılması emredilmiştir.

*Kullanılmayan izin ücreti işçi açısından hak edilmiş bir hak olduğundan emeklilik, istifa, işten çıkartılma, haklı-haksız fesih gibi tüm durumlarda işçiye ödenmesi gerekir.

*Hesaplama da vergi istisnası dikkate alınmamıştır.

Mevlana’nın “Kapı açılır, sen yeter ki vurmayı bil. Ne zaman bilmem, sen yeter ki o kapıda durmayı bil.” Sözü ile,

Esen kalın.

Selim SALTAN

Sözleşmenin sona ermesinde izin ücreti

Madde 59 – İş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Bu ücrete ilişkin zamanaşımı iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar. İşveren tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde 17 nci maddede belirtilen bildirim süresiyle, 27 nci madde gereğince işçiye verilmesi zorunlu yeni iş arama izinleri yıllık ücretli izin süreleri ile iç içe giremez.

Tavsiye Yazı: Banka promosyon ödemelerinizden gelir ve damga vergisi ile sigorta primi kesiliyor mu? Tıklayın…

Sosyal Medya hesaplarımızı takip ederek personel mevzuatı ile ilgili paylaşımlarımızdan anında haberdar olabilirsiniz…

• Facebook
• Instagram
• Twitter