Maktu Mesai Nedir, Nasıl Hesaplanır? Değişmesi Gereken Hususlar Neler?

• Facebook
• Instagram
• Twitter

Maktu mesai nedir, nasıl hesaplanır? Kimler maktu mesai alabilir? Maktu mesai ödemesindeki eşitsizlik nerede?

Maktu Mesai Nedir, Nasıl Hesaplanır?

Belediyelerde çalışılması en zor olan ve buna karşın yüksek düzeyde de sabır gerektiren birimlerin başında şüphesiz zabıta hizmetlerine ilişkin birimler gelir. Büyükşehirlerde özellikle trafik hizmetlerinde çalışan zabıta memurlarımızın Allah yardımcısı olsun.

İtfaiye hizmetlerinde çalışan memurların da işi şüphesiz zordur ve risklidir. Ancak zabıta ile kıyaslama kabul etmeyeceği de aşikârdır.

Meclise sunulan 2022 yılı ek bütçe teklifindeki maktu mesai ücretleri ne kadar? Tıklayın…

Mesai saatlerine bağlı kalmaksızın, hafta sonu tatili, bayram tatili demeden haftanın her günü ve günün her saati çalışmak takdir edersiniz ki kolay bir iş değildir. Bunun şüphesiz ki mali olarak bir karşılığı da olmalıdır. Bu sebeple her yıl yayınlanan Bütçe Kanunlarının K cetvellerinde Zabıta ve İtfaiye personeline yapılacak maktu mesai ödemesi düzenlenmiştir.  Bu düzenleme ile fiilen zabıta ve itfaiye hizmetinde çalışan memurlara maktu mesai ödemesi yapılmaktadır.

2021 yılı maktu mesai tavanı Büyükşehir Belediyesi ve Büyükşehir ilçe Belediyelerinde (Ankara-İstanbul ve İzmir hariç) brüt 594.00 liradır. Bu rakamdan Gelir ve Damga vergisi de kesilmektedir. Ankara, İstanbul ve İzmir için bu sınır 790,00 liradır.

Zamanında bütçe kanununa konmuş bu düzenleme halen de devam etmektedir. Günümüzde artık, özelliklede Belediye ve Zabıta hizmetleri bakımından İzmir ilinin, Adana ilinden veya Konya ilinden bir farkı yoktur. Her iki ilde de Zabıta Memurları hemen hemen aynı sıklıkla ve benzer sorunlarla karşılaşmaktadır. Hatta belki Adana ilinde icra edilen Zabıtalık görevi İzmir iline göre daha zor ve yorucu da olabilir. Bu sebeple büyükşehir belediyelerinde yukarıda sayılan üç büyükşehir belediyesinde maktu mesai 790.00 TL ödenirken diğer büyükşehir belediyelerinde 594.00 TL ödenmesi eleştiriye açık ve takdirinize sunulan bir konudur. Bu sebeple büyükşehirlerde maktu mesai ücretlerinin eşitlenmesinin daha adilane olacağı kanaatinde olduğumu belirtmek isterim.

Daha doğrusu bütçe kanunlarına çok eski zamanlarda yazılmış olan söz konusu metnin artık elden geçirilerek üzerinde bazı yeni düzenlemeler yapılması gerekmektedir. Örneğin nüfusu 1.000.000’un üzerinde il belediyesi yoktur. 2014 yılında 750.000’ i geçen her il, büyükşehir olmuştur ve büyükşehir belediye sınırları da il sınırı olarak kabul edilmiştir. 

Temennim zabıta hizmetlerinde çalışan memur personele ödenen maktu mesai ödeme tutarının daha fazla olması ve gelir vergisinden de istisna tutulmasıdır. Temenniler dile getirildikçe karşılık bulacağı şüphesizdir. Ses çıkarmak, isteği yüksek sesle söylemek kanun koyucuyu harekete geçirecektir.

Maktu Mesai Nedir, Nasıl Hesaplanır?

Maktu mesai ödemesinin yapılmasında işin daha sağlıklı olarak yürütülebilmesi için puantajın 1-31 tarihleri arası için yapılmasının daha doğru olduğu tarafımca değerlendirilmektedir. Her ne kadar maktu mesai ödemesi çalışıldıktan sonra ve maaşla birlikte yani ayın 15 inde yapılsa da sağlıklı olan budur. Başka türlü bordro birimlerince maaşlar ayın 8 ile10’u arasında hesaplanarak muhasebeleştirilmekte olduğundan 15-14 dönemi için tutulan maktu mesai puantajı bazı durumlarda sağlıklı olmayabilecektir. Zira ayın 10 unda izne çıkan zabıta veya itfaiye memuruna o zaman fazla maktu mesai ödenmektedir. Bu duruma sebebiyet vermemek için 1-31 dönemi daha güvenlidir.

Bütçe Kanunun K cetvelinde bulunan “Ankara, İstanbul ve İzmir büyükşehir belediyeleri dışındaki diğer büyükşehirlerin belediye sınırları içerisindekiler için 594 Türk Lirasını,” ifadesine istinaden (tabi belediye meclisinin de bu rakamı kabul etmesi gerekmektedir. Bildiğimiz kadarı ile tüm belediyeler tavandan memurlarına maktu mesaisi ödemektedirler) Konya Büyükşehir Belediyesinin merkezinde bulunan 350.000 nüfuslu Karatay ilçesindeki zabıta memuru ile 8.000 nüfuslu Emirgazi ilçesindeki zabıta memuru 594.00 lira maktu mesai alacaktır. Tabi tam ay çalışması koşulu ile.

Maktu mesai fiilen çalışmaya karşılık ödendiğinden bazı durumlarda kıst yani oransal ödeme de söz konusu olabilmektedir. Kıst ödemeyi gerektirecek durumlar ise şu şekilde sıralanabilir.

• Yıllık izin, mazeret izni veya ücretsiz izne ayrılma gibi durumlarda,
• 30 günü geçen tek hekim veya sağlık kurulu raporlarında (1 Ocak – 31 Aralık arası dikkate alınır. Ayrıca işin yapılması sırasında oluşan hastalık veya iş kazası gibi durumlarda tedavi süresi sonuna kadar maktu mesai ödemesi yapılacaktır. Örneğin Trafik hizmeti yapan zabıta memurunun araba çarpması sonucu bacağı kırılırsa bu zabıta memuruna tedavisi ne kadar sürerse sürsün bu sürenin tamamında maktu mesai kesintiye uğratılmaksızın ödenecektir.)

Örnek: 1-31 dönem arasında maktu mesai puantajı düzenlenen ve kendisine 594 TL maktu mesai ödenen Büyükşehir belediyesi Zabıta memuru Hasan Bey Temmuz ayı içerisinde 13 gün izne çıkmıştır.  

Bu durumda Ağustos maaşından Hasan Beye,

30 güne           594 TL

17 güne           x

Hesabı ile 594 / 30 X 17 = 336,60 TL maktu mesai ödenecektir.

Hesaplama yaparken çalışma gününe ve ayın kaç gün olduğuna bakmadan 30 gün ve izinli olduğu gün üzerinden hareket gerekir. Çalışma günü, hafta sonu, bayram tatili zabıta ve itfaiye çalışanlarında yoktur. Bu sebeple bayram veya resmi tatil ya da hafta sonu gerekçe gösterilerek maktu mesaide kıst ödeme yapılamaz. Ancak ilgili zabıta memuru veya itfaiye erinin o tarihlere denk gelen yukarıda sayılan durumların olması halinde kıst ödeme yapılır.

Örnek: 1-31 dönem arasında maktu mesai ödemesi yapılan itfaiye eri Ahmet Bey Mart ayı içinde 20 gün rapor almıştır. Aynı yılda başka raporu da yoktur. Kendisine nisan maaşında ne kadar maktu mesai ödenir?

Bahsi geçen itfaiye erinin bir yıl içinde almış olduğu rapor gün sayısı 30 günü aşmadığından kendisine maktu mesai tam ödenecektir.  Ahmet Bey mart ayındaki raporunu müteakiben Nisan ayında da 20 gün rapor alması halinde ise 30 gün sınırını 10 gün aştığından 10 günlük süre için maktu mesai ödenmeyecektir. Yani Mayıs ayı maaşında;

30 güne           594 TL alırsa,

20 güne           X

594 / 30 X 20 = 396 TL Maktu mesai ödemesi yapılacaktır.

Zabıta ve itfaiye çalışanlarımıza daha iyi şartlar sağlanması ve bu meslek üyelerine sosyal güvenlik olarak (itfaiye çalışanlarına sadece yangın söndürme saatleri için mevcut olan) fiili hizmet imkânının çalışılan güne göre düzenlenmesi dileklerimle;

Selim SALTAN

2021 Yılı Bütçe Kanunu K cetvelinde bulunan maktu mesai ödeme düzenlemesi aşağıdadır.

(B) Aylık Maktu Fazla Çalışma Ücreti:

1– Belediyeler ile bunlara bağlı müstakil bütçeli kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda (iktisadi işletmeler hariç), görevlerinin niteliği gereği 657 sayılı Kanunda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele (destek hizmeti yürüten personel hariç), belediye meclisi kararı ile tespit edilen tutar, fazla çalışma ücreti olarak maktuen ödenir. Ancak, bunlara ödenecek aylık fazla çalışma ücreti en son yapılan resmi nüfus sayımına göre belediye nüfusu;

– 10.000’e kadar olanlar için 321 Türk Lirasını,

– 10.001’den 50.000’e kadar olanlar için 344 Türk Lirasını,

– 50.001’den 100.000’e kadar olanlar için 380 Türk Lirasını,

– 100.001’den 250.000’e kadar olanlar için 429 Türk Lirasını,

– 250.001’den 1.000.000’e kadar olanlar için 512 Türk Lirasını,

– 1.000.001’den fazla olanlar için 594 Türk Lirasını,

– Ankara, İstanbul ve İzmir büyükşehir belediyeleri dışındaki diğer büyükşehirlerin belediye sınırları içerisindekiler için 594 Türk Lirasını,

– Ankara, İstanbul ve İzmir büyükşehirler belediye sınırları içerisindekiler için 790 Türk Lirasını,

geçemez.

2- Aylık maktu fazla çalışma ücreti alanlara, her ne ad altında olursa olsun ayrıca fazla çalışmaya yönelik olarak başkaca bir ödeme yapılmaz.

3- Yukarıdaki hükümlere göre ödenecek aylık maktu fazla çalışma ücretleri;

a) Görevin yapılması sırasında veya görevden dolayı yaralanma ve sakatlanma hallerinde tedavi süresince,

b) Bir yılda toplamı 30 günü geçmeyen hastalık izni sürelerinde,

c) İtfaiye hizmetlerinde çalışan personel için görevin yapılması sırasında veya görevden dolayı hastalanma hallerinde tedavi süresince,

ç) Yurt içinde yapılacak hizmet içi eğitime katılma ve geçici görevli olarak bulunma durumlarında,

ödenmeye devam olunur. Diğer hallerde ise, fiilen çalışıldığı sürece ve bu süre ile orantılı olarak ödenir.

Sosyal medya hesaplarımızı takip ederek personel mevzuatı üzerine güncel gelişmelerden anında haberdar olabilirsiniz…

• Facebook
• Instagram
• Twitter