Meclis üyeleri arasından görevlendirilmiş belediye başkan yardımcılarından işsizlik sigortası primi kesilir mi?

• Facebook
• Instagram
• Twitter

Meclis üyeleri arasından görevlendirilmiş belediye başkan yardımcılarından işsizlik sigortası primi kesilir mi? Bu yazımızda 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49 uncu maddesine istinaden meclis üyeleri arasından belediye başkan yardımcısı olarak görevlendirilen ve taleplerine göre 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sosyal güvenlik kurumu ile ilişkilendirilenlerden İşsizlik Sigortası Primi kesilip kesilemeyeceği hususunu ele alacağız.

Bilindiği üzere Belediyelerin norm kadro standartları “Belediye ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik” hükümleri kapsamında yürütülmektedir. Bu yönetmeliğin Ek-2: Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro Standartları Cetvellerinde Belediye Başkan Yardımcılarına yer verilmiştir.

Bununla birlikte 5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun 49 uncu maddesinde;

“Norm kadrosunda belediye başkan yardımcısı bulunan belediyelerde norm kadro sayısına bağlı kalınmaksızın; belediye başkanı, zorunlu gördüğü takdirde, nüfusu 50.000’e kadar olan belediyelerde bir, nüfusu 50.001-200.000 arasında olan belediyelerde iki, nüfusu 200.001-500.000 arasında olan belediyelerde üç, nüfusu 500.000 ve fazla olan belediyelerde dört belediye meclis üyesini belediye başkan yardımcısı olarak görevlendirebilir. Bu şekilde görevlendirilen meclis üyelerine belediye başkanına verilen ödeneğin 2/3’ünü aşmamak üzere belediye meclisi tarafından belirlenecek aylık ödenek verilir ve taleplerine göre bir sosyal güvenlik kurumu ile ilişkilendirilir. Bu şekilde görevlendirme, memuriyete geçiş, sözleşmeli veya işçi statüsünde çalışma dâhil ilgililer açısından herhangi bir hak teşkil etmez ve belediye meclisinin görev süresini aşamaz. Sosyal güvenlik prim ve benzeri giderlerden kurum karşılıkları belediye bütçesinden karşılanır.”

hükmü yer almaktadır.

Bu kapsamda;

Belediye başkanının zorunlu görmesi durumunda belediye meclis üyeleri arasından belediye başkan yardımcısı görevlendirebilmekte ve bu kapsamda görevlendirilen meclis üyeleri de taleplerine göre bir sosyal güvenlik kurumu ile ilişkilendirilmektedir.

Peki görevlendirilen Belediye Başkan Yardımcısının sosyal güvenlik kurumu ile ilişkilendirilmesinde hangi hususlara dikkat etmemiz gerekiyor?

Bu hususta öncelikle bakılması gereken yer Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 2013/11 Sayılı Genelgesi ile bu Genelgenin “1.22- Belediye başkan yardımcılarının sigortalılığı (Ek, 1/9/2016 tarihli ve 2016/20 sayılı Genelge) ile 2.6- Belediye Başkan Yardımcıları” başlıklı maddeleri olacaktır.

Belediye başkan yardımcısının 5510 sayılı kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile ilişkilendirilmeyi talep etmesi durumunda; Sosyal Güvenlik Mevzuatı kapsamında Belediyelerin İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlükleri nasıl bir yol izlemelidir?

-İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü tarafından yapılacak ilk iş, görevlendirilen başkan yardımcısının işe giriş bildirgesini (istisnai durum bildirmeden) Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin “Sigortalılığın başlangıcı ve bildirim yükümlülüğü” başlıklı 11inci maddesinde belirtilen yasal süreler içerisinde düzenlemek olacaktır.

Burada, işe giriş bildirgesi düzenlenen belediye başkan yardımcısının çalıştığı günlere ait prim ödeme gün sayısı ve sigortalı prime esas kazançlarını içeren Muhtasar Aylık Prim ve Hizmet Belgesi vasıtasıyla hangi belge türü ile Sosyal Güvelik Kurumuna bildirileceği sorusu karşımıza çıkmaktadır?

Kurumlar genel olarak prim ödeme gün sayılarını 01 belge türü ile bildirmektedirler. Bu belge türüne ait sigorta prim oranları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Tablodan da görüldüğü üzere belediye başkan yardımcısının aylık olarak almış olduğu ödenekten 5510 sayılı kanuna istinaden “Malullük Yaşlılık ve Ölüm Sigortası Primi, Genel Sağlık Sigortası Primi ile Kısa Vadeli Sigorta Kolları Primi kesilecektir.

Peki, asıl sorumuza gelecek olursak;

Bu kapsamdaki belediye başkan yardımcılarından 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa göre %1 oranında sigortalı hissesi ile %2 oranında işveren hissesi kesilmesi gerekir mi?

4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun “İşsizlik sigortasının amaç ve kapsamı ile yetkili, görevli ve sorumlu kuruluşlar” başlıklı 46 ncı maddesinde;

“Madde 46 – (Değişik 1. fıkra: 15.05.2008 – 5763 S.K/Madde 13) İşsizlik sigortasının amacı; işsizlik sigortasına ilişkin kuralları ve uygulama esaslarını düzenlemek ve bu Kanunda öngörülen hizmetlerin verilmesini sağlamaktır.”

(Değişik 2. Fıkra: 17.04.2008-5754 S.K/Madde90) Bu kanun, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile ikinci fıkrası kapsamında olanlardan bir hizmet akdine dayalı olarak çalışan sigortalıları …. ….. kapsar.”

hükmü yer almaktadır.

Bu maddeden İşsizlik Sigortası Priminin kesilmesi için 2 şartın birlikte gerçekleşmesi gerektiğini anlayabiliriz.

Bu şartlar;

1- 5510 sayılı kanunun 4. maddesinin a bendi kapsamında çalışıyor olmak,

2- Bu çalışmanın, işveren ve çalışan arasındaki bir hizmet akdine dayalı sözleşme kapsamında olması,

Şeklinde özetlenebilir.

Meclis üyeleri arasından görevlendirilmiş belediye başkan yardımcılarından işsizlik sigortası primi kesilir mi? sorumuza dönecek olursak; Belediye Başkanı tarafından Belediye Başkan Yardımcısı olarak görevlendirmenin yapılması, ardından da görevlendirilen kişinin, 5510 sayılı kanunun 4 üncü maddesinin a bendi kapsamında, işe giriş bildirgesinin düzenlenmesiyle birlikte 1. şartı yerine getirildiğini söyleyebiliriz.

2 nci şart olarak istenilen hizmet akdi nedir?

Hizmet Akdi 5510 sayılı Kanunun “Tanımlar” başlıklı 3 üncü maddesinin 11 inci fıkrasında;

“Hizmet akdi: 22/04/1926 tarihli ve 818 sayılı Borçlar Kanununda tanımlanan hizmet akdini ve iş mevzuatında tanımlanan iş sözleşmesini veya hizmet akdini, ifade eder” şeklinde tanımlanmıştır.

Buradan işveren ile çalışan arasında çalışma şartlarını düzenleyen yazılı bir sözleşmenin bulunması ve her iki tarafın da bu sözleşmeyi kabul etmesi gerekliliğini anlayabiliriz. Böyle bir sözleşme belediye başkan yardımcısı görevlendirmesini düzenleyen 5393 sayılı Belediye Kanunun 49 uncu maddesinde yer almamaktadır.

Dolayısıyla belediye başkan yardımcısı olarak görevlendirilenler için 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunun 46 ncı maddesinin değişik ikinci fıkrasında sayılan 4-a kapsamında çalışmak şartının gerçekleştiği fakat 2 nci şartın yani 5510 sayılı kanunun 3 üncü maddesinin 11 inci fıkrasında tanımlanan bir hizmet akdine dayalı iş sözleşmesinin gerçekleşmediği açıktır.

İşsizlik Sigortası prim kesintisinin yapılabilmesi için her iki şartında birlikte gerçekleşmesi gerektiği göz önüne alındığında belediye başkan yardımcılarının İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında olmadığı ve dolayısıyla alacakları aylık ödenekten işsizlik sigortası prim kesintisinin yapılmaması gerektiği ortadadır. (Konu ile ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumunun görüşü de bu yöndedir. Görüşe ulaşmak için tıklayın…)

Bu husus bazı belediyeler tarafından gözden kaçırılabilmekte ve prim belgeleri tüm sigorta kolları seçilmek suretiyle 01 belge türü üzerinden gönderilerek bahsi geçen kişiler işsizlik sigortası prim kesintisine tabi tutulmaktadır.

Bu gibi durumlarda neler yapmak gerekir…

Öncelikle belediye başkan yardımcısının geçmiş sigorta bildirimlerinin yasal süresinde gönderildiğini varsayarak;

01 belge türünde gönderdiğimiz muhtasar aylık prim ve hizmet belgelerinin, herhangi bir idari para cezasına muhatap olmadan, 13 belge türü ile düzeltebilir miyiz?

Bu sorunun cevabını araştırmak için Tekrar Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğine dönmemiz gerekiyor. Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 103 üncü maddesinin 4 üncü fıkrasında;

“Daha önce Kuruma belge türü veya kanun numarası hatalı seçilerek verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerine ilişkin düzeltme amaçlı olarak yasal süresi dışında verilen aylık prim ve hizmet belgeleri, düzeltme ile fiili hizmet süresi zammı kazandırma hali hariç, belgede kayıtlı sigortalılar ve bu sigortalıların prim ödeme gün sayısı ile prime esas kazanç tutarının aynı olması kaydıyla, ayrıca incelemeye gerek kalmaksızın işleme alınır. Bu nitelikte verilen aylık prim ve hizmet belgelerine idari para cezası uygulanmaz. Sonradan düzeltme amaçlı verilen belge ile fiili hizmet süresi zammı kazandırılması halinde, söz konusu belgenin işleme alınmasında bu maddenin yukarıdaki fıkralarında belirtilen usul izlenir.”

hükmü yer almaktadır.

Yani ilgilinin prim ödeme gün sayısı ile prime esas kazancında bir eksilme olmaksızın, 13 belge türünde kâğıt ortamında hazırlanan ek aylık prim ve hizmet belgeleriyle ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine veya Merkez Müdürlüklerine başvuru yaparak düzeltme işlemleri gerçekleştirilebilecektir.

Düzeltme talebinden sonra işsizlik sigorta primi kurum ve kişi payı olarak kesilen tutarlarının, Sosyal Güvenlik Kurumu mevzuatı çerçevesinde, belediyeye iade edilmesi halinde iade edilen bu tutarın %2’lik kısmını idareye gelir kaydederken, %1’lik kısmını da belediye başkan yardımcısına iade etmek gerekir.

Sonuç;

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49 uncu maddesi kapsamında meclis üyeleri arasından belediye başkan yardımcısı olarak görevlendirilen ve taleplerine istinaden de 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında Sosyal Güvenlik Kurumu ile ilişkilendirilenlerin prime esas kazanç tutarları, işsizlik sigortası primi kesilmeksizin, yasal süresi içerisinde ve 13 belge türü ile Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi gerekmektedir.

Bir sonraki yazımızda Belediye Başkan Yardımcılarının Encümen ve Meclis Huzur Haklarının Sosyal Güvenlik yönü değerlendirilecektir…

Mehmet YURDCU

Tavşanlı Belediyesi

Makale Arşivimiz İçin Tıklayın…