Meclis üyelerine ödenen huzur haklarında vergi istisnası nasıl uygulanır?

Belediye meclis üyelerine ödenen huzur haklarında vergi istisnası nasıl uygulanır? Büyükşehir belediyesi meclis üyelerine huzur hakkı ödenirken dikkat edilecek hususlar neler?

Bilindiği üzere 25 Aralık 2021 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 7349 sayılı Kanun ile birlikte vergi istisnası uygulaması hayatımıza girmiş, 7349 sayılı Kanun’un uygulanmasına ilişkin usul ve esaslara yönelik çıkartılan 319 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ise 27 Ocak 2022 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

Ücretler üzerinde uygulanmaya başlanan vergi istisnası konusu yeni bir konu olduğundan haliyle pek çok soruyu da beraberinde getirmiştir. Bu sorulardan bir tanesi de belediye meclis üyelerine ödenen huzur haklarında vergi istisnasının uygulanıp uygulanmayacağı veya nasıl uygulanacağıdır?

Belediye meclis üyelerine ödenen huzur haklarında vergi istisnası uygulanacak mı?

Huzur Hakkı ödemeleri 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nda ücret olarak değerlendirilmektedir.

Biz bu yazımızda Gelir İdaresi Başkanlığının konuya ilişkin Özelgesini ele alıp mevzunun daha iyi anlaşılabilmesi için bir takım örnekler üzerinden detaylandırma yapacağız.

Yazımızda Belediyeler;

-Belde belediyeleri, ilçe belediyeleri ve il belediyeleri

-Büyükşehir ilçe belediyeleri ve büyükşehir belediyeleri

-Olmak üzere iki başlıkta ele alınacaktır.

Belde Belediyeleri, İlçe Belediyeleri ve İl Belediyeleri Açısından Uygulama Örnekleri;

Bu grupta yer alan belediyelerdeki meclis ve komisyon üyeleri;

-Belediye başkanları,

-Başkan yardımcıları,

-Meclis üyeleri (4/a kapsamında ücret geliri elde eden çalışanlar)

-Meclis üyeleri (4/b kapsamında esnaf)

-Meclis üyeleri (emekli maaşı hariç geliri olmayan emekliler)

-Meclis üyeleri (Sosyal güvenlik destek primi ödemek suretiyle çalışan emekliler) v.b kişilerden oluşmaktadır.

Örnek 1: B Belediyesinde Belediye Başkanı ve Belediye Başkan Yardımcısı mevcut görevleri yanı sıra belediye meclis ve komisyon toplantılarına da katılmaktadır. Bu durumda gerek mevcut görevleri icabı aldıkları maaş gerekse katıldıkları toplantı başına aldıkları huzur hakkında vergi istisnası uygulanacak mı?

319 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin 4’üncü maddesinin beşinci fıkrasında;

“Ücret gelirlerinin vergilendirilmesinde, maaş ödemesinin yanı sıra aynı dönemde yapılan ve ücret olarak değerlendirilen prim, ikramiye, huzur hakkı, mesai ücreti, döner sermaye ücreti, ek ders ücreti gibi ödemeler de dikkate alınmak suretiyle kümülatif matrah esas alınarak vergilendirme yapılmaktadır. İlgili dönemlerde uygulanan indirim ve istisnalar bu ödemelerin toplamına bir kez uygulanmaktadır. Dolayısıyla ilgili ayda yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerin toplamına anılan istisnanın bir kez uygulanması gerekmektedir.”

Denilmektedir.

Dolayısıyla bu kişilerin görevleri gereği almış oldukları maaşlarına uygulanacak vergi muafiyeti eğer tebliğde belirtilen tutarlarda zaten yapılmışsa bu sefer meclis ve komisyon üyeliklerinden dolayı hak edecekleri huzur hakkı ödemelerine muafiyet uygulanmayacaktır.

Bu örnekte dikkat edilmesi gereken en önemli husus; eğer bu iki ödeme kişiye birden fazla kurum tarafından ödenmekteyse her iki kurum arasında bilgi alış verişinin sağlıklı bir şekilde yapılması zaruridir. Zira bir tarafta maaş ve huzur hakkı diğer tarafta yine huzur hakkı ödemesi yapılıyorsa kurumlar birbirleri arasında bilgi alışverişi yaparak vergi muafiyetinin yasal sınırları içerisinde kalmaya dikkat etmelidir.

Örnek 2: Bir kamu kurumunda işçi olarak çalışmakta olan Mehmet Bey …… tarihinde yapılan yerel seçimlerde B belediyesine meclis üyesi olarak seçilmiştir. Mehmet Bey çalıştığı kurumdan maaş alırken diğer taraftan da katıldığı meclis toplantısı başına ilgili belediyeden huzur hakkı almaktadır. Bu durumda her iki ödeme için de vergi muafiyeti uygulanabilir mi?

319 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin “Birden fazla işverenden ücret alınması durumunda istisnanın uygulanması” başlıklı 7’inci maddesinin birinci fıkrasında; “Aynı zamanda birden fazla işverenden ücret alınması halinde, istisna uygulaması, sadece en yüksek ücretin elde edildiği işveren tarafından gerçekleştirilecektir. Söz konusu işverene bu durumu bildirme yükümlülüğü hizmet erbabına aittir.”

Denilmekte olup yine aynı tebliğin 4’uncu maddesinin dördüncü fıkrasında ise hizmet erbabının birden fazla işverenden ücret alması halinde istisnanın sadece en yüksek olan ücrete uygulanacağı ifade edilmiştir.

Mehmet Beyin işçi olarak çalıştığı kamu kurumundan aldığı ücret B Belediyesinden almış olduğu ücretten (huzur hakkından) yüksektir. Bu nedenle vergi muafiyeti Mehmet Beyin işçi olarak çalıştığı kurum tarafından uygulanacaktır. Bu durumu işverene bildirme yükümlülüğü ise genelge de yazdığı üzere hizmet erbabına aittir. Fakat huzur hakkı ödemesi yapan kurumun yine de ilgili kişiden bir form alarak bu durumu belgelendirmesi ileride doğabilecek muhtemel sorunlara karşı iyi bir önlem olacaktır. Örnek dilekçe için tıklayın…

Örnek 3: Mehmet Bey, Ahmet Bey ve Zehra Hanım …… tarihinde yapılan yerel seçimlerde B Belediyesi meclis üyesi olarak seçilmişlerdir.

Mehmet Bey emekli olup başka bir ücret geliri de elde etmemektedir.

Ahmet Bey emekli olup sosyal güvenlik destek primi ödeyerek özel sektörde ücret karşılığı çalışmaktadır.

Serbest avukat olarak çalışmakta olan Zehra Hanım ise 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalıdır.

Bu durumda yukarıda bahsi geçen kişilere vergi muafiyeti nasıl uygulanır?

Bilindiği üzere ücret olarak sayılmayan emekli aylıkları 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 25’inci maddesinin üçüncü fıkrası gereğince gelir vergisinden muaftır. Dolayısıyla Mehmet Beyin B belediyesinde katıldığı toplantı başına alacağı huzur haklarında vergi muafiyetinin uygulanması gerekir. Bu durumda da yine ilgili kişiden bir form alınması yerinde olacaktır. Örnek dilekçe için tıklayın…

Ahmet Bey emekli olmasına rağmen sosyal güvenlik destek primi ödemek suretiyle özel sektörde ücret karşılığı çalışmaya devam etmektedir. Bununla birlikte B belediyesinde katıldığı toplantı başına huzur hakkı alan Ahmet Beye uygulanacak muafiyet en yüksek ücret gelirini elde ettiği işveren tarafından gerçekleştirilecektir. İşverene bu durumu bildirme yükümlülüğü Ahmet Beydedir. Fakat B belediyesinin de Ahmet Beyden bu durumu belirtir bir form alması isabetli olur. Örnek dilekçe için tıklayın…

Zehra Hanımın avukatlık bürosu vardır ve kendisi 4/b kapsamında Bağ-Kur’ludur. Kendi avukatlık bürosunda bir işverene bağlı olmaksızın serbest meslek mensubu olarak çalışmaktadır. Dolayısıyla da bir işverene bağlı olarak ücret geliri elde etmemektedir. Yani yaptığı işten dolayı hali hazırda asgari ücret vergi muafiyetinden yararlanmayan Zehra Hanımın B belediyesinden alacağı huzur hakkı ödemelerinde asgari ücret vergi muafiyetinin uygulanması gerekir.  Diğer örneklerde olduğu gibi B belediyesinin Zehra Hanımdan bu hususu belirtir bir form alınması yerinde olur.

Büyükşehir İlçe Belediyeleri ve Büyükşehir Belediyeleri

Bu grupta yer alan belediyelerde meclis ve komisyonlar;

-Belediye Başkanları,

-Meclis üyeleri (4/a kapsamında ücret geliri elde eden çalışanlar)

-Meclis üyeleri (4/b kapsamında esnaf)

-Meclis üyeleri (emekli maaşı hariç geliri olmayan emekliler)

-Meclis üyeleri (Sosyal güvenlik destek primi ödemek suretiyle çalışan emekliler) v.b kişilerden oluşmaktadır.

Yukarıda üç örnek üzerinden değerlendirdiğimiz durumlar bu belediyeler içinde geçerlidir.

Aslında bu gruptaki belediyeler için sorulması ve cevap aranması gereken en önemli hususlardan biri hem ilçe belediyesinden hem de büyükşehir belediyesinden huzur hakkı alan meclis üyelerinin aldıkları bu ödemelerde asgari ücret vergi istisnası nasıl uygulanır?

Bu konuya ilişkin mevzuatımızda açık bir hüküm bulunmamakla birlikte gerek 311 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği gerekse Gelir İdaresi Başkanlığının konu hakkında ki Özelgesi yukarıda bahsettiğimiz sorunu çözüme kavuşturmaktadır. Hali hazırda sitemizde de bu hususun ele alındığı geniş bir yazı bulunmaktadır. Yazımızı okumak için tıklayın…

Belediye meclis toplantıları ilçe ve il belediyelerinde her ayın ilk haftası, büyükşehir belediyelerinde ise her ayın ikinci haftası yapılmaktadır. İlçe belediyesinde meclis üyesi olan bazı kişiler aynı zamanda büyükşehir belediyesinde de meclis üyesi olabilmektedirler. Bu durum şu sonucu doğurur. Bir kişi hem ilçe belediyesinden hem de büyükşehir belediyesinden olmak üzere iki farklı kurumdan huzur hakkı alabilir.

Bu durumda meclis üyelerinin iki farklı kurumdan aldığı huzur hakkı ödemelerinde vergi istisnası nasıl uygulanır?

Örnek 1:

Büyükşehir İlçe Belediyesi Huzur Hakkı Ödemesi:

Mehmet Bey ……. tarihinde yapılan yerel seçimlerde nüfusu 50.001 – 100.000 arası olan büyükşehir ilçe belediyesine meclis üyesi olarak seçilmiştir. Kendi belediyesinden katıldığı toplantı başına huzur hakkı alan Mehmet Bey aynı zamanda Büyükşehir Belediyesi meclis üyeliği görevinde de bulunmakta ve büyükşehir belediyesinden de huzur hakkı almaktadır.

Mehmet Beyin başkaca herhangi bir ücret geliri yoktur. Bu durumda Mehmet beyin aldığı huzur hakkındaki vergi muafiyeti nasıl olur?

Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki;

27 Mayıs 2020 tarihli Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren 311 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin 20’nci maddesinde belirtildiği üzere genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri tek işveren olarak değerlendirilecektir.

Bu şu demektir;

Her iki kamu kurumundan alınan huzur hakkı ücreti aslında tek bir kurumdan alınmış gibi değerlendirilecek ve bu şekilde gelir vergisine tabi tutulacaktır. Uygulanacak istisna da bu şekilde belirlenecektir.

Örneğimize dönersek;

Mehmet Beyin hak ettiği huzur hakkı tutarı şu şekilde hesaplanır; (5393 sayılı Kanunda belirlenen üst sınırdan huzur hakkı verildiği kabulüyle)

0,235445 X 102280= 24.081,31 / 30= 802,71 / 3= 267,57 TL

Mehmet Beyin 2022/Ocak ayında kendi belediyesinden almış olduğu huzur hakkı toplamı 1.337,85 TL’dir. Mehmet Beye vergi istisnası uygulanmış olup uygulanan bu tutar ile huzur hakkı vergi matrahı Büyükşehir Belediyesine de ayrıca bildirilmelidir. Zira Mehmet Bey Büyükşehir Belediyesi meclis üyesi olup oradan da huzur hakkı almaktadır. Büyükşehir Belediyesince yapılacak huzur hakkı ödemesinde vergi dilimi ve uygulanacak istisna belirlenirken ilçe belediyesinden gelen veriler dikkate alınacaktır. Aynı şekilde Büyükşehir Belediyesince yapılan huzur hakkı ödemesi de, daha sonraki aylarda yapılacak ödemelerde vergi matrahı birleştirilebilsin diye, ilçe belediyesine gönderilecektir.

Büyükşehir Belediyesince yapılacak huzur hakkı ödemeleri;

Mehmet Bey ……. tarihinde yapılan yerel seçimlerde nüfusu 1.000.001 – 2.000.000 arası olan büyükşehir belediyesinde meclis üyesi olarak görev yapmaktadır. Kendi belediyesinden katıldığı toplantı başına huzur hakkı alan Mehmet Bey aynı zamanda Büyükşehir Belediyesi meclis üyeliği görevinde de bulunmakta ve Büyükşehir Belediyesinden de huzur hakkı almaktadır.

Mehmet Beyin başkaca herhangi bir ücret geliri yoktur. Bu durumda Mehmet Beyin aldığı huzur hakkındaki vergi muafiyeti nasıl olur?

Mehmet Beyin 2022/ Ocak ayında Büyükşehir Belediyesinde katıldığı meclis ve komisyon toplantılarından dolayı hak ettiği huzur hakkı tutarı şu şekilde hesaplanır;

0,235445 X 192280= 45.271 / 30= 1.509,05 / 3= 503,02 TL

Mehmet Beyin 2022/Ocak ayında kendi belediyesinden almış olduğu huzur hakkı toplamı 2.515,10 TL’dir. Mehmet Beye vergi istisnası uygulanmış olup uygulanan bu tutar ile huzur hakkı vergi matrahı Büyükşehir Belediyesine de ayrıca bildirilmelidir. Zira Mehmet Bey Büyükşehir Belediyesi meclis üyesi olup oradan da huzur hakkı almaktadır. Büyükşehir Belediyesince yapılacak huzur hakkı ödemesinde vergi dilimi ve uygulanacak istisna belirlenirken ilçe belediyesinden gelen veriler dikkate alınacaktır. Aynı şekilde Büyükşehir Belediyesince yapılan huzur hakkı ödemesi de, daha sonraki aylarda yapılacak ödemelerde vergi matrahı birleştirilebilsin diye, ilçe belediyesine gönderilecektir.

Bu durumda;

Her iki belediyenin ödemiş olduğu tutarların toplamı  vergi istisnası kapsamında yasal sınırlar içerisinde kalmıştır.

Huzur hakkı nedir, kimler alır, nasıl hesaplanır, hangi yasal kesintilere tabidir? Tüm bu soruların ele alındığı özet yazımız için tıklayın…

2022 yılında aylara göre uygulanacak gelir ve damga vergisi istisna tutarları

Geçmişten günümüze asgari ücret net/brüt tutarlarını görmek için tıklayın…

Sonuç ve Değerlendirme:

Belediye meclis üyelerine ödenen huzur haklarında vergi istisnası uygulanacak mı?

-Meclis üyeleri kamu ya da özel herhangi bir işyerinden ücret ödemesi almıyor ise taraflarına ödenecek huzur haklarında vergi istisnası uygulamak mümkündür. Kamu ya da özel herhangi bir işyerinden ücret alanlara ise istisnanın uygulanması mümkün değildir.

-Büyükşehir belediyelerinin olduğu illerde ilçe belediyelerinde ödenen huzur hakları ile büyükşehir belediyesinde ödenen huzur hakkı ödemelerinde uygulanacak toplam istisna tutarı ilgili aydaki asgari ücretlinin muaf olduğu istisna tutarını aşmamalıdır.

-Vergi istisnasından yararlanmak isteyen meclis üyelerinin, kurumlarına bir dilekçe ile başvurmaları doğru olacaktır.

-Belediye meclis üyesi olmakla birlikte aynı zamanda belediye şirketlerinde de yönetim kurulu üyeliği yapan ve bu üyelikten dolayı da huzur hakkı alan kişiler için, şirket yönetim kurulu üyeliğinden aldıkları huzur hakkı ödemesi meclis üyeliğinden alınan huzur hakkı ödemesinden fazla olacağı için, istisna sadece şirket yönetim kurulu üyeliğinden elde edilen huzur hakkında yapılacaktır.

-Kendi işyerinde çalışmakla birlikte 5510 sayılı Kanunun 4. Maddesinin (a) bendi kapsamında sigortalı olan meclis üyelerinin hak ettiği Huzur Haklarında istisna uygulanmayacaktır.

Yukarıda belirttiğimiz konularla ilgili almış olduğu Özelgeyi bizlerle paylaşarak konuyu daha büyük bir kitleye ulaştırmamıza vesile olan, belediyeler arasında uygulama birliğinin sağlanmasına katkı sunan ve bizlere de desteğini hiçbir zaman esirgemeyen değerli üstadıma teşekkür ediyorum…

Ne demiş Mevlana; “Bir mum, diğer mumu tutuşturmakla ışığından bir şey kaybetmez.”

Mehmet YURDCU

Tavşanlı Belediyesi /Kütahya

Tavsiye Yazı: Belediye meclis üyelerine ödenen huzur haklarında vergi istisnası uygulanacak mı? Tıklayın

Maaş ve diğer hesaplamalara yönelik programlarımızı kullanmak için Tıklayın

Görevde yükselme ve unvan değişikliği deneme soruları ile Genel Kültür Deneme soruları için Tıklayın

Bizi Twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın