Meclis üyesi belediye başkan yardımcılarının mali ve özlük haklarına ait kısa bir değerlendirme

Meclis Üyesi Belediye Başkan Yardımcılarının Mali Ve Özlük Haklarına Ait Kısa Bir Değerlendirme

Bu yazımızda 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49’uncu maddesine istinaden meclis üyeleri arasından belediye başkan yardımcısı olarak görevlendirilen ve taleplerine istinaden de 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) – (c) bendi kapsamında sosyal güvenlik kurumu ile ilişkilendirilenlerle emekli olup bir talebi olmadan veya sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışmaya başlayanların mali ve sosyal haklarını mevcut haliyle ele alacağız.

Bilindiği üzere Belediyelerin norm kadro standartları “Belediye ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik” hükümleri kapsamında yürütülmektedir.

Bu yönetmeliğe ekli Ek-2’de ise Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro Standartları Cetvellerinde Belediye Başkan Yardımcılarına yer verilmiştir.

Bununla birlikte 5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun 49 uncu maddesinde;

“Norm kadrosunda belediye başkan yardımcısı…

…belediye başkanına verilen ödeneğin 2/3’ünü aşmamak üzere belediye meclisi tarafından belirlenecek aylık ödenek verilir ve taleplerine göre bir sosyal güvenlik kurumu ile ilişkilendirilir. Bu şekilde görevlendirme, memuriyete geçiş, sözleşmeli veya işçi statüsünde çalışma dâhil ilgililer açısından herhangi bir hak teşkil etmez ve belediye meclisinin görev süresini aşamaz. Sosyal güvenlik prim ve benzeri giderlerden kurum karşılıkları belediye bütçesinden karşılanır.”

Hükmü yer almaktadır.

Meclis kökenli belediye başkan yardımcıları çoğu belediyede,

-Aylık Ödenek

-Huzur hakları

– Ödenek (Vekâlet)

Haricinde başka bir ödeme almamaktadır.

Bu kapsamda;

Gerek 5393 Sayılı Belediye Kanunu içerisinde gerekse sair mevzuat içinde bu şekilde çalışanların mali ve özlük haklarını düzenleyen başkaca bir husus yer almamaktadır.

Meclisten gelen belediye başkan yardımcıları memur kökenli Belediye Başkanları gibi aktif olarak görev almakla birlikte çoğu zaman mesai mefhumu gözetmeden çalışmaktadırlar. Fakat yaptıkları işler ve üstlendikleri görevler ciddi sorumlulukları da bulunmaktadır.

Ancak Kanun koyucu, meclis kökenli belediye başkan yardımcılarının özlük ve mali hakları  ile ilgili olarak kısıtlı bir uygulama alanı çizmiştir.

Bu durum çoğu kez Belediyelerde kafa karışıklığına da yol açmaktadır.

Konumuzla ilgili mevcut Sayıştay kararlarını incelediğimizde;

Belediyelerce 5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun Belediye başkanının özlük hakları başlıklı 39 uncu maddesinde ki;

“657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca Devlet memurları ile bakmakla yükümlü bulundukları için uygulanan sosyal hak ve yardımlar, aynı esas ve usullere göre belediye başkanları ile bakmakla yükümlü bulundukları için de uygulanır.”

hükme istinaden belediye başkan yardımcılarının da bu kapsama girdiği ve belediye başkanına verilen sosyal haklardan faydalanabilecekleri yönünde değerlendirme yapıldığı görülmektedir.

Bu doğrultuda meclisten gelen belediye başkan yardımcılarına;

-Aile Yardımı

-Çocuk Yardımı

-Yemek Yardımı

Ödemesinin yapılabileceği anlaşılmaktadır.

Bu ödemeleri Belediye Başkanları aylık ödenekleri ile birlikte almaktadır.

Peki bu ödemelerle ilgili olarak Sayıştay Başkanlığı tarafından ne yönde kararlar verilmiştir.

12.11.2020 tarihli tutanak ile karara bağlanan 6. Daire kararında özetle;

Denetçi tarafından meclis üyesi başkan yardımcısına aile, çocuk ve yemek yardımı ödenmesi suretiyle kamu zararına neden olunduğu iddiasıyla sorgu yazılmıştır.

Buna müteakip sorgu, ilgili daire tarafından değerlendirilmiş ve;

“5393 sayılı Belediye Kanunu’nun Belediye başkanının özlük hakları başlıklı 39 uncu maddesinin son fıkrasında “657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca Devlet memurları ile bakmakla yükümlü bulundukları için uygulanan sosyal hak ve yardımlar, aynı esas ve usûllere göre belediye başkanları ile bakmakla yükümlü bulundukları için de uygulanır.” denilmek suretiyle belediye başkanının devlet memurları için düzenlenen sosyal hak ve yardımlardan aynı şekilde yararlanacağı hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanun’un Norm kadro ve personel istihdamı başlıklı 49 uncu maddesinin 7 nci fıkrasında ise; başkan yardımcısı olarak görevlendirilen meclis üyelerine belediye başkanına verilen ödeneğin 2/3’ünü aşmamak üzere belediye meclisi tarafından belirlenecek aylık ödenek verileceği ifade edilmiş olup, meclis üyesi belediye başkan yardımcısına yapılacak olan ödeme belediye başkanına verilen ödeneğe bağlanmıştır.

Belediye başkanının devlet memurlarına tanınan sosyal haklardan tıpkı memurlar gibi yararlandırılacağı dikkate alındığında, kendisine yapılan ödeme belediye başkanına yapılan ödemelere bağlanmış olan meclis üyesi belediye başkan yardımcısının da belediye başkanı ve memur personel gibi aile, çocuk ve yemek yardımından faydalanmasında mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.”

Şeklinde karar vermiştir.

22.01.2020 tarihli Temyiz Kurulu Kararında:

Meclisten gelen Belediye Başkanlarının Sosyal Denge Ödemesi ile ilgili olarak;

“657 sayılı Kanun çerçevesinde değerlendirilemeyecek kamu görevi yapan kişilerin bu kapsamda değerlendirilerek sosyal denge ödemesinden faydalanabilme olanağı bulunmamaktadır. Meclis üyesi kökenli başkan yardımcılarının memur kökenli başkan yardımcıları ile aynı iş yükü ve sorumluluğa sahip olduğu konusunda ise, her iki başkan yardımcısı için de ne kadar ödeme yapılabileceği ilgili Kanunlarında belirlenmiştir. Dolayısıyla, meclis üyesi kökenli başkan yardımcısına 5393 sayılı Kanun’un 49 uncu maddesinde belirlenen ödenekten fazla bir ödemede bulunabilme olanağı bulunmamaktadır.”

Denilmekte olup alınan kararda başkaca bir ödeme alamayacağı belirtilmekte ve bu ifadeden de Aile Yardımı (Eş ve çocukları için) yemek yardımı veya yeni haliyle kumanya yardımı alamayacağı sonucu çıkmaktadır.

Ayrıca bu karara istinaden Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü tarafından Kumanya Yardımı ile ilgili olarak verilen görüşte meclis kökenli belediye başkan yardımcılarının bu ödemeyi alamayacağı belirtilmiştir.

Konuyla ilgili çokça Sayıştay Kararı da bulunmamaktadır. Ayrıca sosyal yardımların alınması veya alınmaması ile ilgili olarak Sayıştay Başkanlığının içtihatlarında konumuz ile ilgili istikrar kazanmış (alabilir/alamaz) bir durumun da olmadığı açıktır. Dolayısıyla belediyelerin bu hususu dikkate alarak işlem tesis etmeleri uygun olacaktır. 

Sonuç;

Sonuç olarak meclisten görevlendirme suretiyle belediye başkan yardımcılığı görevinde bulunanlarında 5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun 39 uncu maddesinde belirtilen sosyal yardımlardan faydalanması yönünde yasal düzenlemenin yapılması yerinde olacaktır.

Bu anlamda; umarız ilgililer önerimizi değerlendirir, düzenleme yapma yoluna giderler.

⇒ iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın