Memur Ücretsiz İzne Ayrılıp Başka Bir İşte Çalışabilir Mi?

• Facebook
• Instagram
• Twitter

Memur aylıksız izindeyken başka bir işte çalışabilir mi? Devlet memurunun ücretsiz izinde çalışması yasak mı?

Aylıksız izin (ücretsiz izin) hakkı Devlet memurlarının muhtelif ihtiyaçlarına binaen kanunla tanınmış bir haktır. Aylıksız izinde olan Devlet memurunun kadrosu saklı kalır. Yani ilgili memur aylıksız izinden dönünceye kadar işgal ettiği kadroya atama yapılmaz, bir başka memura tahsis edilmez. Peki memurların hangi durumlarda ücretsiz izin hakları vardır?

Devlet Memurlarının Ücretsiz İzin Hakları

• Analık İzni (Aylıksız)
• Babalık izni (Aylıksız)
• Evlat Edinme İzni (Aylıksız)
• Aylıksız Refakat İzni
• Eşleri Yurtdışı Görevinde ya da Eğitiminde Olanlara Verilen İzin (Aylıksız)
• Yabancı Memleketlerin Resmî Kurumlarında Görev Alanlara Verilen İzin (Aylıksız)
• Askerlik İzni (Aylıksız)
• Bir Yıla Kadar İzin Hakkı (Aylıksız)

Aylıksız izinde (ücretsiz izinde) bulunan memurlara kurumlarınca herhangi bir maaş ödemesi yapılmaz fakat bu kişiler adına kurumlarınca Genel Sağlık Sigortası yatırılmaya devam edilir. Genel Sağlık Sigortasının ne kadar süreyle yatırılacağı ise memurun emeklilik açısından tabi olduğu kanuna göre değişmektedir.

Emeklilik açısında 5510 sayılı kanuna tabi olan memurların Genel Sağlık Sigortası, bazı istisnalar olmakla birlikte, genel olarak bir yıl süre ile ödenirken 5434 sayılı Kanuna tabi memurların Genel Sağlık Sigortası ise kanunen ücretsiz izinli sayıldıkları süre boyunca kurumlarınca ödenmeye devam edilir. Bu husus Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 108. Maddesinin 19. Fıkrasında anlatılmakta olup söz konusu yönetmeliğe ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz…

Memurun aylıksız izin süresinin bitiminde derhal görevine dönmesi gerekir. Şu kadar ki eğer aylıksız izin süresinin bitiminden önce memurun aylıksız izin almayı gerektiren mazereti ortadan kalkarsa, bu sefer memur on gün içinde görevine dönmek zorundadır. Aksi halde kişi memuriyetten çekilmiş sayılacaktır. Bu husus 657 sayılı Devlet memurları Kanunu’nun 108. Maddesinin (F) fıkrasında şu şekilde ifade edilmiştir;

“F) Aylıksız izin süresinin bitiminden önce mazereti gerektiren sebebin ortadan kalkması hâlinde, on gün içinde göreve dönülmesi zorunludur. Aylıksız izin süresinin bitiminde veya mazeret sebebinin kalkmasını izleyen on gün içinde görevine dönmeyenler, memuriyetten çekilmiş sayılır.”

Ayrıca bu hususta mülga Devlet Personel Başkanlığının bir görüşü de sitemizin GÖRÜŞLER sayfasında mevcuttur. Söz konusu görüşe ulaşmak için tıklayınız…

Memur Aylıksız İzindeyken Başka Bir İşte Çalışabilir Mi?

Devlet memurları aylıksız izinde olsalar bile Devlet memuru sıfatları devam etmektedir. Kaldı ki aylıksız izinde olan memurların kadrolarının saklı kaldığını da yukarıda ifade etmiştik. Aylıksız izinde olan memurların memuriyet vasıfları devam ettiğinden bahisle söz konusu kişilerin yükümlülüklerinin devam ettiği  ve 657 sayılı Kanun ile belirlenen yasaklardan sorumlu olacağı ortadadır. Yani memurun ücretsiz izinde olması onun memur kimliğini ortadan kaldırmadığına göre kişinin sorumlulukları ve yükümlülükleri devam etmektedir.

Bilindiği üzere 657 sayılı Devlet memurları Kanunu’nun “Ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağı” başlıklı 28. maddesinde;

“Memurlar Türk Ticaret Kanununa göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak olamazlar. (Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları görevler hariç)

Memurlar, mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamaz; gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi bir iş yerinde veya vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışamaz.

Memurların üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulmuş yardım sandıklarının yönetim, denetim ve disiplin kurulları üyelikleri ile özel kanunlarda belirtilen görevler bu yasaklamanın dışındadır.

Eşleri, reşit olmayan veya mahcur olan çocukları, yasaklanan faaliyetlerde bulunan memurlar bu durumu 15 gün içinde bağlı oldukları kuruma bildirmekle yükümlüdürler.” denilmektedir.

Peki bu yasağa aykırı hareket eden memurlara ne gibi yaptırımlar uygulanacaktır?

Bu yasağa aykırı hareket etmek 657 sayılı Devlet memurları Kanunu’nun “Disiplin cezalarının çeşitleri ile ceza uygulanacak fiil ve haller” başlıklı 125. maddesinde yer alan “Kademe ilerlemesinin durdurulması” cezasını gerektiren fiiller arasında yer almaktadır.

D – Kademe ilerlemesinin durdurulması : Fiilin ağırlık derecesine göre memurun, bulunduğu kademede ilerlemesinin 1 – 3 yıl durdurulmasıdır.

h) Ticaret yapmak veya Devlet memurlarına yasaklanan diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunmak,

Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda;

SONUÇ;

Aylıksız izin müessesesi Devlet memurlarına kanunla tanınmış bir haktır.

Devlet memurlarının aylıksız izin almayı gerektiren mazeretleri ortadan kalkması durumunda 10 gün içinde görevine başlaması gerekmektedir. Böyle bir durum söz konusu değilse her halükarda aylıksız iznin bitiminde derhal görevlerine döneceklerdir.  Aksi halde bu kişiler memuriyetten çekilmiş sayılırlar.

Aylıksız izinde olan memurların aylıksız izinde olduğu süre boyunca da memuriyet vasıfları devam ettiğinden Devlet memurluğunun gerektirdiği yükümlülükler ve sorumlulukları devam etmektedir. Dolayısıyla 657 sayılı Kanunun 28. maddesi gereğince ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağı aylıksız izinde olan memurları da kapsamaktadır. Bu sebeple aylıksız izinde bulunan memurların bu sürede 28. madde kapsamında gelir getirici başka bir işte çalışması yasaktır. (Mülga Devlet Personel Başkanlığının görüşünü görmek için tıklayınız…)

Yasağa aykırı hareket eden Devlet memurlarına ise kademe ilerlemesinin durdurulması cezası uygulanabilecektir.

İsa ARAS