Memurlara verilen ölüm yardımı ödeneği ne kadar, şartları neler?

Ölüm yardımı ödeneği nedir, ölüm yardımı ödeneği kimler için verilir, ölüm yardımı ödeneği nasıl hesaplanır, ölüm yardımı ödeneği hakkında bilinmesi gerekenler…

Devlet Memurlarına Ölüm Yardımı Ödeneği

Ölüm yardımı ödeneği nedir? Devlet memurlarının eşleri veya çocuklarının ölmesi halinde kendilerine belli bir miktarda ölüm yardımı ödeneği verilmektedir. Ayrıca eğer ölen kişi Devlet memurunun kendisi ise bu sefer de bu ödenek Devlet memurun eşi, çocukları v.s. gibi yakınlarına verilmektedir. Bu yazımızda Devlet memurunun ölüm yardımı ödeneği alabilmesi için eş tabirinden ve çocuk tabirinden ne anlaşılması gerektiği, Devlet memurunun kendisinin ölümü halinde hangi yakınlarına bu ödeneğin verileceği, ölüm yardımı ödeneğin 2021 yılı itibariyle ne kadar olduğu ve nasıl hesaplandığı hususlarını anlatacağız. Okuyucularımız yazının sonuna geldiğinde hem Devlet memurlarına tanınmış bir hak olan ölüm yardımı ödeneği hakkındaki tüm detayları öğrenmiş olacak hem de bu ödeneğin nasıl hesaplandığını net bir şekilde anlamış olacaklardır.

Ölüm Yardımı Ödeneğinin Yasal Dayanağı

Daha önceki bir yazımızda 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olarak işçi statüsünde çalışan kişilere ödenmesi gereken ölüm yardımını detaylı bir şekilde anlatmıştık. Üstelik işçi personellere sadece toplu sözleşmelerinde yazan ölüm yardımı tutarının değil Borçlar Kanunundan da kaynaklı, yüksek sayılabilecek, bir ölüm yardımının da ödenmesi gerektiğinin altını çizmiştik. Çalışanların herhangi bir hak kaybına uğramaması için bu haklarını bilmesinde fayda vardır. Söz konusu yazımızı okumak için lütfen buraya tıklayınız…

Şimdi gelelim memur personellerin ölüm yardımı ödeneğine. Ölüm yardımı ödeneği 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 208. maddesinde düzenlenmiştir. Söz konusu madde şu şekildedir.

“Madde 208 –  (Değişik birinci fıkra: 6/7/1995 – KHK-562/4 md.) Devlet memurlarından: memur olmayan eşi ile (…)⁽¹⁾ aile yardımı ödeneğine müstehak çocuğu ölenlere en yüksek Devlet memuru aylığı (ek gösterge dahil) tutarında, memurun ölümü halinde sağlığında bildiri ile gösterdiği kimseye, eğer bildiri vermemiş ise eşine ve çocuklarına, bunlar yoksa ana ve babasına, bunlar da yoksa kardeşlerine en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) iki katı tutarında, ölüm yardımı ödeneği verilir.⁽¹⁾

Ölüm yardımı ödeneği, hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ve ödeme emri aranmaksızın saymanlarca derhal ödenir. Bu yardım borç için hacizedilemez.

Yurt dışında sürekli görevde bulunan memurlara verilecek ölüm yardımı ödeneğinde 156 ıncı maddede yazılı katsayı uygulanmaz.”

Kimlerin Vefatı Halinde Ölüm Yardımı Ödeneği Alınabilir?

Madde metninden de anlaşılacağı üzere Devlet memuruna ölüm yardımı ödeneğinin verilebilmesi için ölen kişi ya memurun eşi ya da çocukları olmalıdır. Eğer ölen kişi memurun eşi ise bu sefer ölen eşin Devlet memuru olup olmadığına bakılacaktır. Eğer Devlet memuru ise bu sefer yine ölüm yardımı ödeneğinden bahsedilemez. Yok, eğer vefat eden eş ev hanımı, işsiz veya özel sektör çalışanı ise bu sefer Devlet memuru ölüm yardımı ödeneği alabilecektir. Yine ölen kişi eğer Devlet memurunun çocuğu ise bu sefer ölüm yardımı ödenebilmesi için çocuğun aile yardımına müstahak olup olmadığına bakılacaktır. Aile yardımına müstahak olup olmama kavramını Devlet memurunun vefat eden çocuğuna bakmakla yükümlü olup olmadığıyla ilgilidir. Bu konunun daha iyi anlaşılabilmesi için şu yazımızı okuyabilirsiniz. Tıklayınız…

Devlet Memurunun Anne, Baba ve Kardeşinin Vefatı Halinde Ölüm Yardımı Ödenir Mi?

Ölüm yardımı ödeneği sadece Devlet memurunun memur olmayan eşinin, aile yardımına müstahak çocuğunun ve kendisinin ölümü halinde verilir. Devlet memurunun anne, baba ve kardeş gibi birinci dereceden yakın akrabaları bile olsa vefatları halinde bu ödenek verilmez. Anne ve baba Devlet memurunun bakmakla yükümlü olduğu kişilerin arasındaysa da yine değişen bir şey olmayacaktır.

Devlet Memurunun Kendisinin Ölümü Halinde

Eğer ölen kişi Devlet memurunun kendisi ise yine ölüm yardımı ödeneği hakkı doğacaktır. Peki bu durumda ölüm yardımı ödeneği kime verilir? 208. madde de bu konuda ele alınmıştır. Devlet memuru sağlığında bildirim vererek ölmesi halinde bu ödeneğin kime verileceğini belirlemiş olabilir. Eğer belirlememişse ödenek eşine ve çocuklarına, bunlar yoksa ana ve babasına, bunlar da yoksa kardeşlerine verilecektir.

Ölüm Yardımı Ödeneği Ne Kadardır ve Nasıl Hesaplanır?

Ölüm yardımı ödeneğinin miktarını tespit edebilmek için ölen kişinin kim olduğuna bakmamız gerekir. Zira memur olmayan eşin veya aile yardımına müstahak çocuğun ölümü halinde farklı memurun kendisinin vefatı halinde farklı tutarlarda ölüm yardımı ödenecektir.

Eğer ölen kişi memur olmayan eş veya aile yardımına müstahak çocuk ise ölüm yardımı ödeneği ek gösterge dahil en yüksek devlet memuru aylığının memur maaş katsayısı ile çarpımı ile bulunacak tutar kadardır. Yani bu ifadeyi formüle dökecek olursak;

9500 X Memur Maaş Katsayısı (Güncel katsayıyı bilmiyorsanız buraya tıklayınız…)

2021 yılı ikinci dönem memur maaş katsayısı 0,179797 olduğundan bu katsayıyı formüldeki yerine yazarak hesaplama yapalım.

9500 X 0,179797= 1708,07 TL

Memur olmayan eş veya aile yardımına müstahak çocukların ölümü halinde, her bir ölüm için, Devlet memuruna 1708,07 TL ölüm yardımı ödeneği verilmesi gerekir.

Devlet memurunun kendisinin vefatı halinde ise bu tutarın iki katı ölüm yardımı ödenecektir. Yani;

9500 X Memur Maaş Katsayısı X 2 Formülü ile hesaplama yapılabilir.

Ölüm Yardımı Ödeneğinden Vergi Kesilir Mi?

Ölüm yardımı ödeneği hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenir. Dolayısıyla ölüm yardımı ödeneğinden gelir vergisi de damga vergisi de kesilmez. Ayrıca ölüm yardımı ödeneğinin haczedilmesi de mümkün değildir.

Ölü Doğan Çocuklar İçin Ölüm Yardımı Ödeneği Verilir Mi?

Doğduktan birkaç saat veya birkaç gün sonra ölen çocuklar için zaten ölüm yardımı ödeneği verilmesi gerekir. Burada tereddüt yaşanabilecek konu ölü doğan çocuklar içinde ölüm yardımının verilip verilemeyeceği hususu olabilir. Bu konuda Danıştay Bakanlığının bir kararı uygulayıcılar açısından yönlendirici olacaktır. Danıştay’ın K.T:21.5.1973 K.No:3671/29 kararına göre anne karnında 180 gün ile 300 gün arasında olan çocukların anne karnında ölümü halinde de memura ölüm yardımı ödeneği verilecektir.

Ölüm Yardımı Ödeneği İçin Memur Ne Yapmalı?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 208. maddesine göre ölüm yardımına müstahak olan memurun bir dilekçe ile birlikte bu yardımı kurumundan talep etmesi gerekmektedir. Dilekçe örneğine ulaşmak için tıklayınız…

Sonuç:

Bu yazımızda memura yapılan ölüm yardımı ödeneği nedir sorusuna ve bu soruyla bağlantılı daha bir çok soruya cevap verdik. Yazımızda neler anlattık toparlayacak olursak özetle şunları söyleyebiliriz.

Ölüm yardımı ödeneği memurun ölümü halinde hayattayken kime verilmesini belirlemişse belirlediği kişiye, eğer herhangi bir kişiyi belirlememişse de memurun eşine, çocuklarına bunlar yoksa anne ve babasına bunlarda yoksa kardeşlerine verilir. 9500 X Memur Maaş Katsayısı X 2 formülüyle hesaplanır.

Ölen kişi memur olmayan eş veya aile yardımına müstahak çocuk ise ölüm yardımı ödeneği memurun kendisine verilir. 9500 X Memur Maaş Katsayısı formülüyle hesaplanır.

Ölü doğan çocuklar içinde ölüm yardımı ödeneği verilir. Anne karnında 180-300 gün arasında ölen çocuklar içinde bu ödenek verilir.

Anne, baba, kardeş gibi yakınlar için ölüm yardımı ödeneği ön görülmemiştir.

Ölüm yardımı ödeneğinden herhangi bir vergi veya kesinti yapılmaz ve haczedilemez.

Not: Devlet memurlarının ölümü halinde mirasçılarına ödenmesi gereken bir başka ödeme de sürekli görev yolluğudur. Bu tutarın ne kadar olduğunu ve nasıl hesaplandığını görmek için tıklayınız…

Sosyal Medya hesaplarımızı takip ederek personel mevzuatı ile ilgili paylaşımlarımızdan anında haberdar olabilirsiniz…