Peyzaj mimarlarına kıst ödeme yapılacak mı? Örnek hesaplama

7446 sayılı Kanun sonrası peyzaj mimarlarına kıst ödeme yapılacak mı? Örnek hesaplama

Peyzaj mimarı ve iç mimar kadrosunda bulunan Devlet memurlarının maaşlarına esas bazı mali haklarında düzenleme yapıldı. Söz konusu düzenlemeyle birlikte peyzaj mimarları ile iç mimarların ek gösterge ve ek ödeme puanları değişti.

5 Nisan 2023 tarih ve 32154 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe giren 7446 sayılı ÇEVRE KANUNU İLE BAZI KANUNLARDA VE 375 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN’un 1 inci maddesi ile ek gösterge, 10 uncu maddesiyle de ek ödeme puanlarında düzenleme yapılmış oldu.

Bu maddeler 05.04.2023 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş olup yazımızın konusu ek gösterge ve ek ödemedeki bu artışa istinaden kıst ödeme yapılıp yapılmayacağıdır. Fakat yazımıza geçmeden önce şunu belirtelim ki; 7446 sayılı Kanun sonrası anılan kadroların ek ödeme ve ek gösterge puanlarının kaç olacağı ve bu artışın tutar olarak maaşlara yansıması hakkında sitemizde bir yazı yayımlanmıştır. Merak eden ilgililer söz konusu yazımızı okumak için buraya tıklayabilir.

Ayrıca Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü ’de bir görüş paylaşmış olup görüş yazısına ulaşmak için tıklayınız.

Konumuza dönecek olursak…

7446 sayılı Kanun’un ilgili maddeleri 5/4/2023 tarihinde yürürlüğe girdiğinden dolayı peyzaj mimarı kadrosunda bulunanlara kıst ödeme yapılacak mı?

7446 sayılı Kanun ile birlikte peyzaj mimarları ile iç mimarların ek gösterge ve ek ödeme puanları artırılarak bu ödemelerden mühendis ve mimarlar gibi yararlanmaları sağlanmıştır.

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi bu değişikliğin yürürlük tarihi 5/4/2023’tür.

Bugün olduğu gibi geçmişte de bu tür düzenlemeler yapılarak çalışanlara bir takım menfaatler sağlanmıştır. Bu düzenlemeler elbette gelecekte de devam edecektir.

Yapılan düzenlemelerde bazen çalışanlara verilen hakların ve sağlanan menfaatlerin başlangıç tarihi, bir başka anlatımla faydalanılacak tarihler açıkça belirtilir.

Bu duruma verilebilecek en yakın örneklerden biri hiç şüphesiz ki ek gösterge düzenlemesidir. Zira memurların yararlanacağı yeni ek göstergeleri düzenleyen 7417 sayılı Kanun 5 Temmuz 2022 tarihli Resmi Gazete ‘de yayımlanmışken aynı kanunda yeni ek göstergelerin yürürlük tarihi 15/01/2023 olarak belirlenmiştir.

Fakat peyzaj mimarı ile iç mimarların ek gösterge ve ek ödemelerini düzenleyen 7446 sayılı Kanun’da, bu düzenlemelere esas 1 ve 10 üncü maddeler için özel bir yürürlük tarihi belirlenmeyip Kanun’un yayımlandığı tarihte yürürlüğe gireceği söylenmiştir.

Bu kapsamda yerel yönetimlerin peyzaj mimarı kadrosundaki çalışanları kurumlarına dilekçe vererek bu haktan yararlandırılmayı talep etmeye başladılar. Fakat düzenlemenin henüz daha yeni olması nedeniyle insan kaynakları çalışanları bazı hususlarda uygulamaya ilişkin birtakım tereddütler taşımaktadır.

Bu hususlarla ilgili değerlendirmemiz aşağıdaki gibidir;

1- Bu kazançlar peyzaj mimarı kadrosundaki çalışanlara hangi tarihten itibaren uygulanacak?

Yukarıda da değindiğimiz gibi kanun koyucu çıkarttığı kanunlarla sağladığı menfaatlerin yürürlük tarihini bazen ileri bir tarih olarak belirleyebilmektedir. Alışılagelmiş uygulamalarda ise belirli bir tarihin belirlenmesidir. Çoğunlukla da bu tarih ayın birinci günü veya aybaşı (ayın 15’i) olmaktadır.

Fakat 7446 sayılı Kanun’un 1 ve 10 uncu maddelerinin yürürlük tarihi 5/4/2023’tür. Yani bu maddeler Kanun’un yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir. Ayrıca diğer kanunlarda da bu ödemelerin yürürlük tarihine ilişkin özel bir düzenleme bulunmamaktadır. O halde 7446 sayılı Kanun ile peyzaj mimarları ile iç mimarların ek gösterge ve ek ödemesindeki artışın uygulanma tarihi 5/4/2023 olmalıdır. Dolayısıyla peyzaj mimarları bu haktan 5/4/2023 tarihi itibariyle yararlanmalı ve 5/4/2023-14/4/2023 tarihleri arası için ilgili personellerine 10 günlük kıst ödeme yapılmalıdır.

2- Bu kazançlardan hangi kesintiler yapılacaktır?

Bilindiği üzere ek ödemeye ait kazançlardan sadece damga vergisi kesilmektedir. Dolayısıyla yapılacak kıst ödemede belirlenen ek ödeme tutarından da damga vergisi kesilecektir.

Ek göstergeden ise gelir ve damga vergisi yanı sıra gerek 5510 sayılı Kanun, gerekse 5434 sayılı Kanun gereğince sigorta primi de kesilir.

Yapılan ödeme ister kıst dönem, isterse tam dönem ödemesi olsun ek gösterge tutarından gelir ve damga vergisinin kesileceğine yönelik bir tereddüt yoktur.

Fakat kıst dönem ödemeleri söz konusu olduğunda sosyal güvenlik primi kesintileri için bunu söyleyebilmek çokta kolay değildir.

Bu hususu açacak olursak;

5434 sayılı Kanun kapsamında bulunan memurların kıst aylıklarından prim alınmamaktadır.

5/4/2023 ile 14/4/2023 tarihleri arası için peyzaj mimarlarına yapılacak ödemenin de kıst bir ödeme olduğunu dikkate alırsak 5434 sayılı Kanun’a tabi olanlara yapılacak kıst ödeme sigorta primi kesilmeksizin yapılacaktır.

5434 sayılı Kanuna tabi peyzaj mimarlarına 15.04.2023 tarihinde ödenecek tam dönem aylıklardan ise % 100 kurum ve kişi kesintileri yapılarak kesenekleri süresi içerisinde sosyal güvenlik kurumuna gönderilecektir.

5510 sayılı Kanun kapsamında bulunan memurlar içinse yukarıda belirtilen şekilde işlem yapılması mümkün değildir.

Zira 5510 Sayılı Kanunun içerisinde kıst ödemelerden prim kesilmeyeceğine dair bir hüküm yer almamaktadır. Ayrıca bu çalışanların emeklilik maaş hesapları prime esas kazançları da dikkate alınarak yapıldığından kıst dönemlere ilişkin primlerin bildirilmesi zaten lehlerine bir durumdur.

Bu nedenle 5510 sayılı Kanun’a tabi peyzaj mimarlarına ek göstergeden dolayı yapılacak on günlük kıst ödemeden de sigorta priminin kesilmesi daha doğru ve yerinde olacaktır.

3- 5510 sayılı Kanun’a tabi personele yapılacak kıst ödemenin primleri nasıl bildirilecek?

5510 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılan kamu personelinin aylık prim ve hizmet belgelerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilmesine ilişkin usul ve esaslar, 12/05/2010 tarihli ve 27579 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 102 nci maddesinin onsekizinci ve ondokuzuncu fıkralarında belirtilmiştir.

Buna göre;

– Kanuni düzenleme veya Bakanlar Kurulu Kararı ile enflasyon farkı veya başka ad altında geriye yönelik olarak yapılan ödemelere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin, ödemenin yapıldığı tarihi takip eden günden başlayarak 10 uncu günün sonuna kadar verilmesi halinde yasal süresi içerisinde verilmiş kabul edileceği,

– Kanuni düzenleme veya Bakanlar Kurulu kararı ile geriye yönelik olarak ödenmesine karar verilen aylık, ücret veya tahsisata ait olmak kaydıyla tahakkuk ettirilecek primlerinin ödeme gününü takip eden günden başlamak üzere 15 inci günün sonuna kadar ödenirse yasal süresi içerisinde ödenmiş kabul edileceği ve gecikme cezası ile gecikme zammı alınmayacağı,

Hüküm altına alınmıştır.

3- Ek gösterge artışından dolayı hizmet takip programına (HİTAP) yeni bir hareket girilecek mi?

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalıların bilgilerinin girildiği Hizmet Takip Programı ile bu sigortalıların emeklilik işlemlerinin kısa ve sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi sağlanmıştır.

Dolayısıyla ilgili programa çalışanların mali ve özlük haklarını değiştiren bilgi ve belgeler eklenmektedir.

Bu nedenle kanunla düzenlenen ek gösterge artışından dolayı hizmet cetveline yeni bir hareketin girilmesi gerekmektedir.

Girilecek kayda ilişkin ise SGK’nın yeni bir sebep kodu yayınlaması yerinde olacaktır.

Örnek Hesaplama;

Soru: 1 inci derecenin ilk kademesinden maaş alan bir peyzaj mimarına yapılacak kıst ödeme ve yasal kesintileri nasıl hesaplanır?

7446 sayılı Kanun öncesinde kazanılmış hak aylığı 1 veya 2 nci dereceye gelmiş peyzaj mimarlarının ek ödeme oranı 110 idi. Fakat 7446 sayılı Kanun ile birlikte artık kazanılmış hak aylığı 1 ve 2 nci derecede bulunan peyzaj mimarlarının ek ödeme oranı 150’ye yükselmiştir.

2023 yılı birinci dönem katsayılar ile hesaplayacak olursak;

Ek Ödeme:

Örneğe konu personelin ek ödeme oranı 110’dan 150’ye yükselmiştir. Yani 40 puanlık bir artış söz konusudur. Bu artışın 2023 yılı birinci dönem katsayılar ile karşılığı 1.648,00 TL’dir. 10 günlük fark ise 1.648,00 / 30 X 10= 549,33 TL’dir.

Bu tutardan kesilecek damga vergisi ise 4,17 TL’dir.

Ek ödemeden başkaca bir kesintide yapılmadığından peyzaj mimarlarına yapılacak kıst ödemedeki net ek ödeme tutarı 545,16 TL olacaktır.

Güncel katsayılar için tıklayın…

Ek Gösterge:

Ek gösterge damga ve gelir vergisi ile sigorta primine tabi bir kazançtır. Kazanılmış hak aylığı 1 inci dereceye gelmiş peyzaj mimarlarının ek göstergesi 7446 sayılı Kanun öncesinde 2800 iken anılan Kanun ile birlikte 4200’e yükselmiştir.

Dolayısıyla örneğe konu memurun ek göstergesinde 1400 puanlık artış söz konusu olup bunun 2023 yılı birinci dönem katsayılar ile parasal karşılığı ise 607,16 TL’dir. 10 günlük fark ise 607,16 / 30 X 10= 202,39 TL’dir.

5434 sayılı Kanun’a tabi peyzaj mimarlarına yapılacak kıst ödemeden sigorta primi kesilmezken 5510 sayılı Kanun’a tabi peyzaj mimarlarından;

%9 MYO + %5 GSS kesilecektir.

%9 MYO tutarı: 18,22 TL iken,

%5 GSS tutarı ise 10,12 TL’dir.

Bu kesintiler haricinde %11 MYO işveren payı ve %7,5 GSS işveren payı da unutulmamalıdır. Fakat bu kesintiler işveren payı olup çalışanın maaşını etkilemez.

Örneğe konu memurun kıst ödemeye ilişkin gelir vergisi matrahı (5510 sayılı Kanuna tabiyse) 174,05 TL olup bu memurun %15’lik vergi diliminde olduğu düşüncesiyle kesilecek gelir vergisi;

174,05 X 15 / 100= 26,11 TL olarak hesaplanır.

Bu tutar 5510 sayılı Kanun’a tabi olan için geçerli olup 5434 sayılı Kanun’a tabi olanlara yapılacak kıst ödemedeki gelir vergisi tutarı ise 202,39 X 15/100= 30,36 TL’dir.

Damga vergisi tutarı ise 202,39 X 7,59 / 1000 hesabıyla 1,54 TL olarak bulunur.

Sonuç olarak örneğimizdeki peyzaj mimarı eğer 5434 sayılı Kanun’a tabiyse kıst ödemedeki brüt 202,39 TL’lik ek göstergenin net yansıması 170,49 TL,

Örneğimize konu peyzaj mimarı 5510 sayılı Kanun’a tabiyse kıst ödemedeki brüt 202,39 TL’lik ek göstergenin net yansıması 146,40 TL,

Olacaktır.

Not: Hesaplama 5/4/2023 ile 14/4/2023 tarihleri arası için ödenecek 10 günlük kıst döneme ilişkindir.

Taktir okuyucunundur…

Mehmet YURDCU

Tavşanlı Belediyesi  / Kütahya

Yazarın Tüm Yazıları İçin Tıklayın…

Telegram kanalımıza katılmak için tıklayın >> t.me/iscimemurnet

iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın