Sanal intibak nedir? Dikkat edilecek hususlar nelerdir?

Sanal intibak nedir? Dikkat edilecek hususlar nelerdir?

Bilindiği üzere; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalıların tüm hizmet bilgileri Hizmet Takip Programı (HİTAP) üzerinden takip edilmektedir.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi olarak görev yapanlar açısından Kanunun yürürlük tarihi 2008 yılı Ekim ayının başı olup verilen bu tarih;

Aylıklarını her ayın 15’inde alan sigortalılar için 15.10.2008 tarihi,

Aylıklarını her ayın 1’inde alan sigortalılar için 01.10.2008 tarihi olarak uygulanmaktadır.

Bilindiği üzere 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun Ek 18 inci maddesinde özetle; memuriyete girmeden önce Sosyal Sigortalar Kanununa tabi görevlerde bulunduktan sonra iştirakçi olanların bu süreleri belirli şartlar dâhilinde emekli keseneğine esas derece ve kademelerde değerlendirilmektedir.

Bu sürelerin değerlendirilmesi için çalışanın onayının alınmasına gerek yoktur. Çalışanların hizmetlerinin Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerinden talep edilerek intibak işleminin derhal yapılması kanuni bir zorunluluktur.

Fakat 5510 Sayılı Kanunu’nun yürürlük tarihinden sonra ilk defa 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlardan, memuriyete girmeden önce Sosyal Sigortalar Kanununa tabi görevlerde bulunduktan sonra iştirakçi olanların bu sürelerinin emekli keseneğine esas aylıklarında değerlendirileceğini dair bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Fakat bu süreler ilgililerin toplam hizmet süresinde dikkate alınmaktadır.

Kaldı ki; bu çalışanların prime esas kazançları 5510 sayılı Kanunun Prime esas kazançlar başlıklı 80 inci maddesine göre belirlenmektedir.

Her ne kadar bu çalışanların memuriyete girmeden önce Sosyal Sigortalar Kanununa tabi görevlerdeki süreleri emekli keseneğine esas derece ve kademesinde değerlendirilmese de SGK tarafından belirtildiği üzere sanal bir intibak yapılması istenilmektedir.

Peki SGK sanal intibakın yapılmasını neden istiyor?

Sorunun cevabı ise ilgililerin emekli ikramiyesinin sağlıklı bir şekilde hesaplanabilmesi içindir.

Bu husus ise 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu’nun ek 82 inci maddesinde; “1) 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlayanlardan;

…

Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından, 5510 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (21) numaralı bendinde belirtilen kamu idarelerinde aynı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamında geçen uzun vadeli sigorta kolları bakımından sigortalılık süreleri esas alınarak emekli ikramiyesi; anılan Kanunun geçici 4 üncü maddesine göre aylığa veya toptan ödemeye hak kazanan sigortalıların emeklilik ikramiyesine ilişkin azami süre, hesap yöntemi, emekli ikramiyesinin hesabında kullanılan ödeme unsurları ile bu ödeme unsurlarına hak kazanma şartlarına ilişkin esas ve usuller, ödeme unsurlarının ikramiye hesabına esas alınan oran ve/veya miktarları dikkate alınarak ödenir…” hükmü yer almaktadır.

5434 sayılı Kanuna tabi memurların memuriyete girmeden önce Sosyal Sigortalar Kanununa tabi görevlerdeki süreleri emekli keseneğine esas derece ve kademelerinde herhangi bir onaya tabi olmaksızın, 5434 sayılı Kanunun ek 18. Maddesine istinaden, değerlendirilmektedir.

Bu durum ise kazanılmış hak aylıkları ile emekli keseneğine esas derece ve kademelerinin ilerletilmesinde farklı terfi tarihleri oluşmasına neden olmaktadır. Böylesi bir durum ise hizmet takip programında iki farklı hareket kaydının olması anlamına gelecektir.

Peki, belediyelerde bu konu ile ilgili durum nedir?

1- Bazı belediyeler Sanal İntibak işlemini hiç yapmamaktadır.

Oysa Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından 1/10/2014 tarihinde yapılan duyuruda, 5510 sayılı Kanuna tabi memurlar için sanal intibak yapılarak emekli derece/kademe hesaplaması yapılacağı ve bunların HİTAP’a girileceği söylenmiştir. Duyuru metni için tıklayın…

2- Bazı belediyeler sanal intibakı uygulamakta fakat eksik işlem yapmaktadır. İlgililerin eksiklikleri ise 5510 sayılı Kanuna tabi olanlar için sanal intibak yaparak hesaplanan emekli derece/kademesinin kendi terfi tarihinde değil memurun kazanılmış hak aylığı terfi tarihinde birlikte yapılmasıdır.

Sosyal Güvenlik Kurumunun bir belediyeye verdiği 19/4/2024 tarihli görüş yazısında;

“… Bu kapsamda hakkında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaya devam eden sigortalılar gibi 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca sigortalı olanlar içinde gerek kazanrlmış hak aylığı yönünden gerekse sanal nitelikte olsa da emekli keseneğine esas aylığı yönünden intibak seyirleri yapılması gerekmekte olup, yapılan intibak işlemleri HİTAP’ın ilgili alanlarına kazanılmış hak aylığı ve emekli keseneğine esas aylığı yönünden ayrı ayrı işlenecektir.” Denilmiştir. Dolayısıyla her bir kaydın HİTAP’a ayrı ayrı işlenmesi gerekmektedir.

3- Bazı belediyeler ise sanal intibak işlemini yapmakla birlikte kazanılmış hak aylıkları ile emekli keseneğine esas derece ve kademelerinin terfi tarihleri farklı olan personele ilişkin Hizmet Takip Programına ayrı ayrı kayıtlar atmakta ve her biri için kendi terfi tarihinde işlem yapmaktadır.

Bu uygulama en doğru uygulama olup zaten yukarıda bahsi geçen görüşte de Sosyal Güvenlik Kurumu “… HİTAP’ın ilgili alanlarına kazanılmış hak aylığı ve emekli keseneğine esas aylığı yönünden ayrı ayrı işlenecektir.” İfadelerine yer vermiştir.

Takdir okuyucunundur…

Mehmet YURDCU

Tavşanlı Belediyesi  / Kütahya

Yazarın Tüm Yazıları İçin Tıklayın…

www.iscimemur.net Whatsapp kanalımız yayında. Kanalımızı Whatsapp üzerinden takip ederek paylaşımlarımıza anında ulaşabilirsiniz.

Kanal yöneticileri de dahil hiçbir takipçi numaranızı veya kimliğinizi görüntüleyemez.

Whatsapp Kanalımıza katılmak için tıklayın…

Telegram kanalımıza katılmak için tıklayın >> t.me/iscimemurnet

iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın