Emeklilik tazminatı nedir? Emeklilik tazminatı ne kadar? Emeklilik tazminatını kimler alabilir? Sözleşmeli personellere emeklilik tazminatı ödenir mi?
Emeklilik tazminatı nedir? Emeklilik tazminatı ne kadar? Emeklilik tazminatını kimler alabilir? Sözleşmeli personellere emeklilik tazminatı ödenir mi?
Daha önceki bir yazımızda emeklilik tazminatını ele almış ve gerek memurlar gerekse de kamuda görev yapan kadrolu işçilere verilen emeklilik tazminatının ne olduğunu anlatmıştık. Yazımızı okuyanlar bu tazminat hakkında hem detaylı bilgi edinmiş hem de tazminatın ne kadar olduğu ve nasıl hesaplandığı hususunda yeter düzeyde bilgiye sahip olmuştu. Eğer sizde bir kamu kurumunda memur veya kadrolu işçi olarak çalışıyorsanız bu konu sizi de yakından ilgilendiriyor demektir. Söz konusu yazımızı okumak için tıklayınız...
Bu yazımızda da konu olarak emeklilik tazminatını seçtik. Fakat yukarıda bahsi geçen yazımız kamu kurum ve kuruluşlarındaki kadrolu işçiler ile memurların emeklilik tazminatı hakkını anlatırken biz bu yazımızda aynı hakkın sözleşmeli personeller için de geçerli olup olmayacağı hususu üzerinde duracağız. Yani konumuz Sözleşmeli personellere emeklilik tazminatı ödenir mi? sorusuna cevap aramak olacak.
Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki tazminattan kasıt emeklilik halinde verilen yüklü ödeme değildir. Emeklilik tazminatı çoğunlukla işçiler için söz konusu olan “Kıdem Tazminatı” memurlar için geçerli olan “Emekli İkramiyesi” ve sözleşmeli personellere ödenen “İş Sonu Tazminatı” ile karıştırılabilmektedir.
Emeklilik Tazminatı Nedir?
Emeklilik tazminatı 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1. maddesinin D bendi ile düzenlenmiş olup madde metni aşağıdaki gibidir.
“D) (A) bendi kapsamına giren personel ile 22.1.1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (II) sayılı cetvelde yer alan personel ve kamu kurumlarında işçi olarak istihdam edilenlerden; emekliliğini isteyen veya emekliye sevk olunanlara, haklarında toptan ödeme hükümleri uygulananlara, emekli iken yeniden hizmete alındıktan sonra cezaen olmamak üzere görevlerine son verilenlere, kendi kusurları olmaksızın sözleşmesi feshedilen veya hizmet sürelerinin bitiminde ayrılan sözleşmeli subay, sözleşmeli astsubay, uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş ve erler ile terhis olan yedek subaylara, yedek astsubaylara ve bunlardan görevde iken ölenlerin kanuni mirasçılarına damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tâbi tutulmaksızın (12.105) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarında tazminat ödenir.”
Metinden de anlaşılacağı üzere madde kapsamına giren personellere emeklilik ve vefat gibi durumlarla (vefat halinde kişinin yasal mirasçılarına) belirli bir ödeme yapılmaktadır. Bu ödemenin ne kadar olduğu ise madde metninde geçen 12.105 gösterge rakamının memur maaş katsayısı ile çarpılması suretiyle hesaplanmaktadır.
Fakat memur toplu sözleşmesine koyulan bir hükümle birlikte 12.105 rakamının 13.558 olarak uygulanması kararlaştırılmıştır. Bu doğrultuda emekli olan memura veya vefat eden memurun yasal mirasçılarına 13.558 gösterge rakamı ile memur maaş katsayısının çarpılması suretiyle bulunacak tutar emeklilik tazminatı olarak ödenmektedir.
Önemli Not;
13.558 rakamı memurlar için söz konusu olup kamu kurumlarında görev yapan kadrolu işçilere ise eğer kendi toplu sözleşmelerinde bir düzenleme yapılmamışsa 12.105 gösterge rakamı üzerinden ödeme yapılmaya devam edilecektir.
Örnek Hesaplama;
Memurlar için yapılacak hesaplamada 13.558, kadrolu işçiler için yapılan hesaplamada 12.105 rakamının geçerli olacağını ifade etmiştik. Şimdi gelin bu gösterge rakamlarının nasıl hesaplanacağına bakalım.
Memurlar için 13.558 X Memur Maaş Katsayısı formülü kullanılacaktır. Yani 13.558 X 0,179797 (2021 yılı ikinci yarı yıl için geçerli katsayı) = 2.437,69 TL
Kadrolu işçiler ise 2021 yılı ikinci yarı yılda geçerli olan memur maaş kat sayısı ile 12.105 X 0,179797= 2.176,44 TL ödeme yapılacaktır.
Güncel katsayıları görmek için tıklayın…
Bu tu tarlar brüt olup söz konusu ödemeden sadece damga vergisi kesilir.
Sözleşmeli Personellere Emeklilik Tazminatı Ödenir Mi?
Emeklilik tazminatı ödemesinin yasal dayanağının 375 sayılı KHK’nın 1. maddesinin D bendi olduğunu ve bu madde metnini yukarıda belirtmiştir. Söz konusu madde de sözleşmeli personellere de bu hakkın tanınacağına dair ifade bulunmamaktadır. 2022 yılına kadar sözleşmeli personellerin bu ödemeden yararlanması mümkün değildi. Fakat 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren geçerli olacak 6. Dönem memur toplu sözleşmesine koyulan bir hüküm artık sözleşmeli personellerinde bu haktan yararlanmasını sağlamıştır. Toplu sözleşmeye koyulan hüküm şu şekildedir.
“…Ayın veya haftanın bazı günleri ya da günün belirli saatleri gibi kısmi zamanlı çalışanlar ile proje süreleriyle sınırlı olarak çalışanlar hariç olmak üzere sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilip sözleşmeleri emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı ya da sürekli iş göremezlik geliri bağlanması sebebiyle sona erenlerden mevzuatı veya sözleşmesi uyarınca benzeri mahiyette ödeme yapılmayanlar hakkında da 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1 inci maddesinin (D) fıkrası hükmü uygulanır.”
Toplu sözleşme hükmünden de anlaşılacağı üzere kısmi süreli sözleşmeli personel olarak çalışanlar hariç kendi mevzuatında benzer bir nitelikte ödeme ön görülmeyen sözleşmeli personellere artık emeklilik tazminatı ödenebilecektir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus vefat durumunda da memur ve kadrolu işçiye ödeme yapılırken toplu sözleşme hükmünde sözleşmeli personeller için vefat durumu sayılmamıştır. Dolayısıyla vefat etmesi nedeniyle sözleşmesi sona eren personellere bu ödeme yapılmayacak ancak emeklilik, yaşlılık, malullük yada sürekli iş göremezlik geliri bağlanması gibi durumlarda ödemenin yapılması söz konusu olacaktır.
Sosyal Medya hesaplarımızı takip ederek personel mevzuatı ile ilgili paylaşımlarımızdan anında haberdar olabilirsiniz…