Toplu Sözleşme İkramiyesindeki Yüzde Bir Detayı Ne Anlama Geliyor

• Facebook
• Instagram
• Twitter

Toplu Sözleşme İkramiyesindeki yüzde bir detayı ne anlama geliyor? Memur ve Sözleşmeli Personellerin maaşı nasıl etkilenecek? Küçük sendikaların durumu ne olacak?

Toplu Sözleşme İkramiyesi Ne Zaman Ödenmeye Başlandı?

Toplu Sözleşme İkramiyesi 2011 yılında yayınlanan 6111 sayılı Kanunun 118. Maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenmiş ve 2011 yılı Nisan ayından itibaren Sendika üyesi Memur ve Sözleşmeli Personellere ödenmeye başlanmıştır.

İlk önce 375 sayılı KHK’nın ek 4. maddesine istinaden 45 TL olan Toplu Sözleşme İkramiyesi 2014-2015 Dönemi Toplu Sözleşmesi ile 60 TL’ye yükseltilmiştir. Müteakiben yapılan 2016-2021 dönemlerini kapsayan Toplu Sözleşmelerde ise memur maaş katsayısının 750 sabit rakamı ile çarpılmak suretiyle bulunacak tutarda ödeme yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

Nihayetinde 2022-2023 yılları arasında geçerli olacak Toplu Sözleşmenin 23. maddesi ile 750 sabit rakamı 2119 sabit rakamına çıkarılmıştır. Bununda parasal değeri 2021 yılı 2. dönemi için (0,179797 X 2119) 381 TL’ye tekabül etmektedir. Toplu Sözleşmenin uygulanmaya başlanacağı 2022 yılı ocak ayından itibaren, enflasyon farkı da dikkate alındığında, söz konusu tutarın 420 TL seviyesine çıkacağı tahmin edilmektedir. 

Toplu Sözleşme İkramiyesindeki Yüzde Bir Detayı Ne Anlama Geliyor?

Pek çok memur ve sözleşmeli personel birazdan bahsi geçecek olan %1 ifadesinin ne anlama geldiğini bilmemekte ve konuyu anlamak için sorular sormaktadır. Şimdi gelin toplu sözleşme ikramiyesindeki yüzde bir detayının ne anlama geldiğini açıklayıp naçizane bazı eleştirilerimizi sunalım.

Buraya kadar ele aldığımız düzenlemeler Memur ve Sözleşmeli Personellerin lehine uygulamalardır. Fakat 2022-2023 yıllarında geçerli olacak Toplu Sözleşmeye eklenen yeni düzenlemeye göre üye sayısı %1’in altında olan sendikaların üyelerine bu ödeme yapılamayacaktır. Bu durum hakkaniyet ilkesine aykırı olduğu gibi bazı sendikalara ayrımcılık şeklinde de yorumlanabilir. Ayrıca her ne kadar hukukçu olmasak da bu düzenlemenin Anayasamızın emrettiği eşitlik ilkesi ile kamu haklarından faydalanma ve sendika kurma hakkına da açıkça aykırılık teşkil ettiği ortadadır.

Üç ayda bir yani yılda dört kez ödenen Toplu Sözleşme İkramiyesi 2022 yılında toplamda (tahminen) 1700 -1800 TL olacaktır. Bu parayı %1 den fazla üyesi bulunan sendikaların üyeleri alacakken diğer sendika üyeleri alamayacaktır. Bu şu demektir. %1’in altında üyesi bulunan sendikaların üyelerinin pek çoğu %1 şartını sağlayan diğer sendikalara üye olma yoluna gidecektir.

02 Temmuz 2021 tarihli Resmi Gazetede sendikaların üye sayıları ve oranları belirtilmiştir. 2022 toplu sözleşme ödemesi yapılırken de bu oranlar dikkate alınacaktır.

Yerel yönetim özelinde sendikalaşmaya baktığımızda toplam sendika sayısının 12 olduğunu görüyoruz. Bu 12 sendikadan kaçı %1’in altında veya üzerinde diye bakacak olursak sadece 4 sendikanın %1 şartını sağladığı diğer 8 sendikanın ise üye sayısı bakımından %1’in altında kaldığı ortaya çıkmaktadır.

Sayılarla bahsetmek gerekirse;

Yerel yönetim kolunda toplam sendikalı memur ve sözleşmeli personel sayısı 124,776’dır. %1 şartını sağlayan 4 sendikaya üye memur sayısı ise 112.703’tür. Bu şu demektir; 112.703 memur ve sözleşmeli personel 2022 yılı itibariyle 420 TL olan toplu sözleşme ikramiyesinden faydalanabilecekken geriye kalan 12.703 memur ve sözleşmeli bu ödemeden yararlanamayacaktır.

Burada akıllara “375 sayılı KHK ile verilen haktan geriye gidilemez aksine toplu sözleşme ile ilave haklar alınır. Toplu sözleme de aksine bir hüküm bulunmazsa KHK devreye girer” şeklinde bir düşünce gelebilir ki bu doğrudur. Ancak 4688 sayılı Kanunun 28. maddesinin 2. bendinde “Toplu sözleşme ikramiyesi hariç olmak üzere toplu sözleşme hükümlerinin uygulanmasında sendika üyesi olan ve sendika üyesi olmayan kamu görevlileri arasında ayrım yapılamaz.” denilmektedir. Bu madde ve toplu sözleşmedeki ilgili hüküm birlikte değerlendirildiğinde %1’in altındaki sendikalara üye memur ve sözleşmeliler 2022 Ocak ayından itibaren ne KHK’da geçen 45 TL’yi nede toplu sözleşme ile verilen 420 TL’yi alamayacaklardır.

Bu düzenlemenin yargıya intikal etmesi halinde iptal edileceği kuvvetle muhtemeldir. Örnek vermek gerekirse yerel yönetim bölümünün 1. maddesinin 2. fıkrası ile sosyal denge ödemesinde taraf sendikaya üye olmayanlardan iki katı aidat alınması Danıştay tarafından defalarca iptal edilmiştir. Ancak buna rağmen 2022-2023 Toplu Sözleşmesine aynı hüküm tekrar konulmuştur. Yine davalık olacak ve yine davacılar kazanacaktır. Davaya müdahil olan avukatlar ise kamu kaynağı ile boşu boşuna mali kazanım elde edeceklerdir.

Burada şu tespiti de yapmak önemlidir. %1 barajının konulması yeni sendikaların kurulmasını engelleyeceği gibi %1’in altındaki sendikalarında üye kaybına ve kapanmasına neden olacaktır.

Bu sebeple memur lehine bir düzenleme olan Toplu Sözleşme İkramiyesinin %1 şartına bağlı olmaksızın sendikalı tüm memur ve sözleşmelilere ödenmesi hakkaniyet ve eşitlik açısından daha uygun olacaktır.  

Toplu Sözleşme Metni

Toplu sözleşme ikramiyesi

MADDE 23- (1) 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 4 üncü maddesinde yer alan “üyelik ödentisi kesilen kamu görevlilerine” ibaresi, “kamu görevlisi sendikasının kurulu olduğu hizmet kolundaki sendika üyesi olabilecek toplam kamu görevlisi sayısının en az %1’inden fazla sendika üyesi kaydeden sendikalara üyelik ödentisi kesilen kamu görevlilerine” şeklinde, “kırkbeş Türk Lirası” ibaresi “2119 gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarda” şeklinde uygulanır.

(2) Birinci fıkraya göre üye sayılarının tespitinde ödeme tarihi itibarıyla Resmi Gazetede en son yayımlanan “4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu Gereğince Kamu Görevlileri Sendikaları ile Konfederasyonların Üye Sayılarına İlişkin İstatistik Hakkında Tebliğ” esas alınır.

Selim SALTAN

Not: Konuya ilişkin Danıştay tarafından yürütmenin durdurulması kararı verilmiştir. İlgili haberimizi okumak için tıklayın…

Sosyal Medya hesaplarımızı takip ederek personel mevzuatı ile ilgili paylaşımlarımızdan anında haberdar olabilirsiniz…

• Facebook
• Instagram
• Twitter