Vergi istisnaları kapsamında netten brüte sözleşmeli personel ücreti nasıl hesaplanır?

Netten Brüte Sözleşmeli Personel Ücreti Nasıl Hesaplanır?

Vergi istisnaları kapsamında netten brüte sözleşmeli personel ücreti nasıl hesaplanır? Bilindiği üzere 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesine göre sözleşmeli personel olarak çalıştırılanların ücretleri belediye meclisi tarafından net tutar olarak belirlenmektedir. Bu husus Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan 2021/6 sayılı Genelge’nin 6 fıkrasında da açıkça belirtilmiştir. Dolayısıyla sözleşmeli personel ücretlerinde uygulanacak yasal kesintileri tespit etmek için öncelikle meclis tarafından belirlenmiş net ücretlerin brüt tutara çevrilmesi ve bulunan brüt tutara yasal kesintiler uygulandıktan sonra tekrar meclis tarafından belirlenen net tutara ulaşılması gerekmektedir.

Yani belediye meclisi tarafından belirlenen net tutar önce brüte dönüştürülecek ve bu brüt tutardan damga vergisi, gelir vergisi ile sigorta primleri kesildikten sonra tekrar aynı net tutar elde edilecektir.

7349 sayılı Kanun ile birlikte gelen ve 2022 yılı Ocak ayından buyana uygulanmaya başlanan gelir ve damga vergisi istisnaları sözleşmeli personel maaş hesaplamasını değiştirmiştir. Söz konusu istisnalar yürürlüğe girmeden önce sözleşmeli personel maaşı, en basit haliyle, şu şekilde hesaplanıyordu.

(Hesaplamayı %15 vergi dilimi için yapalım)

100 TL brütten;

%14 SGK primi kesilir: 14 TL

(Sözleşmeli personelde işsizlik sigortası primi kesilmemektedir.)

Gelir vergisi matrahı 86 TL olur. Bununda yüzde 15’i 12,9 TL’dir.

100 TL’nin damga vergisi 0,759 TL’dir.

Yukarıda hesapladığımız yasal kesintileri indirdikten sonra, sözleşmeli personel için, 100 TL brütün netini 72,341 TL olarak buluruz.

O halde,

Örneğin 9000 TL net sözleşme ücretinin brütünü nasıl bulunur? sorusuna cevap arayalım.

72,341 TL net tutarın brütü 100 TL ise,

9.000 TL net tutarın brütü A’dir.

Burada basit bir matematik yöntemi olan içler dışlar çarpımı ile sonuca gideceğiz.

Yani;

9.000 X 100= 72,341 X A

A= 9.000X100/72,341

A= 12.441,08 TL olarak bulunur.

Bu durumda 9000 net sözleşme ücretinin yüzde 15’lik vergi dilimindeki brüt tutarı 12.441,08 TL‘dir.

Şimdi bunun sağlamasını yapalım;

12.441,08 TL’nin şahıs sigorta primi (%14) = 1.741,75 TL‘dir.

Gelir vergisi matrahı ise (12.441,08 – 1.741,75) = 10.699,33 TL TL olduğundan, yüzde 15’lik vergi dilimi için hesaplanan gelir vergisi 10.699,33 X 15 / 100= 1.609,90 TL olur.

Damga vergisi de 12.441,08 X 7,59/1000 hesabıyla 94,43 TL‘dir.

Sonuç: 12.441,08 – 1.741,75 – 1.609,90 – 94,43= 9000 TL

Tabi bu hesaplama, yukarıda da bahsettiğimiz gibi, gelir ve damga vergisi istisnaları yürürlüğe girmeden önce yapılan hesaplama yöntemiydi. Fakat 2022 yılı Ocak ayından itibaren 7349 sayılı Kanun ile birlikte gelir ve damga vergisi istisnaları uygulamaya koyulduğu için sözleşmeli personel maaşında netten brüte hesaplamanın mantığı da değişmiştir.

Yeni hesaplama mantığına göre sözleşmeli personelin net ücreti brüte çevrilirken gelir ve damga vergisi istisnaları düşülerek hesaplama yapılması gerekmektedir. Zira Hazine ve Maliye Bakanlığı Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğü tarafından verilen “Sözleşmeli personel ücretleri vergi istisnası” konulu görüş yazısı da bu doğrultudadır.

Görüş yazısının sonuç kısmında;

“Bakanlığımıza ait (6) Sıra No’lu Genelgeye ekli (I) sayılı Cetvelde belirtilen net ücret tavan tutarları 7349 sayılı Kanun ile getirilen vergi istisnası dikkate alınmak suretiyle hesaplandığından, ilgili personel için belirlenen net sözleşme ücretlerine anılan Kanun ile getirilen istisna tutarının ilave edilmesine imkan bulunmamaktadır.”

denilmekte olup görüşün tamamını okumak için buraya tıklayınız…

Şimdi bu görüş doğrultusunda hesaplamamızı yeniden yapalım. Bu kez meclis tarafından belirlenen net sözleşme ücretinin 10.000 TL olduğunu düşünelim.

Öncelikle net tutardan gelir ve damga vergisi istisnalarını düşmemiz gerekecektir. 2022 yılı Eylül ayında gelir vergisi istisnası 1.100,07 TL iken damga vergisi istisnası ise 49,11 TL olduğundan hareketle;

10.000 – 1.100,07 – 49,11= 8.850,82 TL olarak bulunur.

İstisnaları düşülmüş net ücreti brüte çevirirken bu kez yukarıda anlattığımız hesaplama yöntemine benzer bir yöntem kullanacağız. Buradaki formülümüz ise;

8.850,82 / (72,341/100) olacaktır.

Yani yüzde 15’lik vergi dilimi için içler dışlar çarpımı ile bulduğumuz 72,341 ile 100’ü böldükten sonra bulduğumuz tutara bu kez istisnaları düşülmüş net ücreti böleceğiz. Bu ifadenin başka bir izahı da 8.850,82 / 0,72341’dir.

8.850,82 / 0,72341= 12.234,86 TL

Sonuç olarak 10.000 TL net sözleşmeli personel ücretinin brütü, yüzde 15 gelir vergisi diliminde ve 2022 Ekim ayında geçerli olan istisnalarla birlikte 12.234,86 TL’dir.

Şimdi bunun sağlamasını yapalım…

12.234,86 TL’nin yüzde 14’ü SGK şahıs primi olup 1.712,88 TL’dir.

Bu kişinin gelir vergisi matrahı 12.234,86 – 1.712,88= 10.521,98 TL olduğundan yüzde 15’lik vergi diliminde 10.521,98 X 15 / 100= 1.578,30 TL gelir vergisi hesaplanacaktır. Fakat bu tutarın 1.100,07 TL’si gelir vergisinden istisna olduğu için ödenecek gelir vergisi tutarı 1.578,30 – 1.100,07= 478,23 TL’dir.

Damga vergisi ise 12.234,86 X 7,59/100 hesabıyla 92,86 TL olarak bulunur fakat bu tutarında 49,11 TL’si damga vergisinden muaf olduğu için ödenecek damga vergisi miktarı 92,86 – 49,11= 43,75 TL’dir.

Şimdi hesapladığımız yasal kesintileri brüt tutardan düşersek;

12.234,86 – 1.712,88 – 478,23 – 43,75= 10.000 TL net ücret bulunur.

İsa ARAS

Trabzon Büyükşehir Belediyesi

Yazarın tüm yazıları için tıklayın

Telegram kanalımıza katılmak için tıklayın >> t.me/iscimemurnet

iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın