Yemek parasındaki SGK istisnası nasıl uygulanacak? Nelere dikkat etmek gerekiyor?

Yemek Parasındaki SGK İstisnası Nasıl Uygulanacak?

9 Kasım 2022 tarihli ve 32008 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanan  7420 sayılı Gelir Vergisi Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile birlikte hizmet erbabına ödenen yemek ücretine, belirli şartlar dahilinde, vergi istisnası gelmiştir. Düzenlemeye göre Kanunun Resmi Gazete ‘de yayımlandığı tarihi izleyen aybaşından itibaren uygulanmak üzere 51 TL’ye kadar olan yemek ücretleri gelir vergisinden muaf tutulacaktır.

Yemek ücretlerindeki gelir vergisi istisnasına ilişkin düzenlemenin ardından benzer bir düzenlemede Sosyal Güvenlik Kurumundan gelmiş ve 11.11.2022 tarihli ve 32010 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile birlikte yemek ücretlerinde uygulanacak prim muafiyeti oranı değiştirilmiştir. Yönetmeliğe göre yeni oranı belirleme yetkisi SGK Yönetim Kuruluna verilmiş ve buna mukabil SGK tarafından yayımlanan 2022/20 sayılı GENELGE ile yemek ücretlerindeki prim muafiyeti günlük brüt asgari ücretin 23,65’i olarak tespit edilmiştir. 2022/20 sayılı GENELGE için tıklayın…

Eski istisna tutarı: Günlük brüt asgari ücretin %6’sı.

Yeni istisna tutarı: Günlük brüt asgari ücretin %23,65’i.

Sosyal Güvenlik Kurumu 2022/20 sayılı GENELGE’sinde sadece istisna tutarı belirlemiş olup, daha önceki genelgelerden alışıldığı üzere, genelge’de uygulamayı kolaylaştıracak örneklere yer vermemiştir.         

Biz bu yazımızda 2022/20 sayılı genelge kapsamında muafiyetin uygulanmasına ilişkin hususları değerlendireceğiz.

Söz konusu genelgedeki en dikkat çeken husus “5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıların 01.12.2022 tarihinden önceki prime esas kazançlarından istisna tutulacak yemek bedeli tutarının hesaplanmasında yönetmelik değişikliği öncesi mevzuat hükümleri uygulanarak işlem yapılacaktır.” Kısmıdır.

Daha önceki yazımızda yemek ücretindeki SGK muafiyetinin tıpkı gelir vergisi istisnasında olduğu gibi uygulanabileceğini, kıst uygulamaya gidilmeyebileceğini zira bunun uygulayıcılar açısından bazı zorluklar taşıdığını belirtmiştik. Yazımızı okumak için buraya tıklayınız…

Fakat 2022/20 sayılı Genelge tahminimiz ve dahi beklentimizden farklı bir takım detaylarla yayımlandı. Şimdi gelin hep birlikte bu detayları ele alıp uygulamaya ilişkin örnekler verelim.

En başta şunu söylemek gerekir ki; yayımlanan genelgeye göre yemek ücretindeki SGK muafiyetinin tespitinde puantaj dönemlerine göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

İşçiler açısından;

Bilindiği üzere 15.12.2022 tarihinde ödenecek kadrolu işçi maaşının dönem aralığı 15.11.2022-14.12.2022’dir. Dolayısıyla bu maaş döneminin 16 günü Kasım ayı içerisinde kalırken 14 günü Aralık ayı içerisine girmektedir.

Bu sebeple;

15.11.2022-30.11.2022 tarihleri için hak edilen yemek ücretindeki SGK muafiyeti günlük brüt asgari ücretin % 6’sı olacakken 01.12.2022-14.12.2022 tarihleri için hak edilen yemek ücretindeki SGK muafiyeti ise günlük asgari ücretin % 23,65 olarak uygulanacaktır.

Sözleşmeli personeller açısından;

Sözleşmeli personel maaşını peşin olarak almakla birlikte kumanya yardımını çalıştıktan sonra ödenmektedir.

Bu durumda muafiyet uygulaması sözleşmeli personel için şu şekilde olacaktır;

Kumanya yardımı puantajını 15/11/2022 – 14/12/2022 olarak tutan belediyeler açısından uygulama tıpkı yukarıda örneği verilen işçi puantajlarında olduğu gibidir. Yani bu belediyeler 15 Kasım 2022 ile 30 Kasım 2022 tarihleri için ödenecek kumanya yardımında günlük brüt asgari ücretin yüzde 6’sını istisna tutarken 1 Aralık 2022 ile 14 Aralık 2022 tarihleri için hak edilen kumanya yardımındaki SGK muafiyetini günlük brüt asgari ücretin %23,65’i olarak hesaplayacaktır.

15 Aralık 2022 tarihinde ödenecek maaşta dikkate alacağı kumanya yardımı puantaj dönemi 1 Kasım 2022 ile 30 Kasım 2022 olan belediyeler ise kumanya yardımındaki SGK muafiyetini eski oranlara göre, yani günlük brüt asgari ücretin %6’sı olarak, hesaplayacaktır. Takip eden aylarda ise günlük brüt asgari ücretin %23,65’i olarak uygulanmaya devam devam edilecektir.

Bu ayrıma gidilmesinin temel sebebi 2022/20 sayılı Genelgenin son kısmında;

“5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıların 01.12.2022 tarihinden önceki prime esas kazançlarından istisna tutulacak yemek bedeli tutarının hesaplanmasında yönetmelik değişikliği öncesi mevzuat hükümleri uygulanarak işlem yapılacaktır.”

 Denilmiş olmasıdır.

Yani SGK genelgesindeki bu ifadeyle SGK uygulamanın 1/12/2022’den itibaren başlayacağını, dolayısıyla bu tarihten önceki prime esas kazançlarda eski istisna rakamlarının, anılan tarihten sonrası içinse yeni istisna rakamlarının uygulanacağını vurgulanmıştır. Bu sebeple Aralık ayında ödenecek maaşlara özel olarak böyle bir kıst istisna hesaplamasının yapılması gerekmektedir.

Belediye şirket personeli açısından;

Belediye şirket personelinin puantaj dönemi 1 Kasım-30 Kasım olduğundan bu kişilere Aralık ayında ödenecek maaş aslında Kasım ayı puantaj döneminin maaşı olmaktadır. Dolayısıyla söz konusu personele belirtilen tarihler için ödenen yemek ücretinde eski istisna oranının (Günlük brüt asgari ücretin yüzde 6’sı) dikkate alınması gerekir. Belediye şirket personelinin 2023 yılı Ocak ayı içerisinde alacağı maaş ise 1/12/2022 – 31/12/2022 puantaj dönemine ait olacağından artık bu dönem maaşında yeni istisna oranları dikkate alınacaktır.

Belediyeler açısından ilk aya ilişkin uygulama biraz karmaşık olacaktır.

Belirtilen hususların belediyelerin kullanmış oldukları paket programlara entegre edilip edilemeyeceği ise soru işaretidir.

Her ne kadar uygulayıcılar açısından bir takım zorluklar doğacaksa da kanaatimizce uygulama yukarıda belirtilen esaslar dâhilinde yürütülmesi gerekir.

İlaveten;

Genelgeden de anlaşılacağı üzere istisna tutarı brüt asgari ücret üzerinden hesaplanmak üzere tespit edilmiştir. 2023 yılı Ocak ayından itibaren yeni asgari ücret yürürlüğe gireceği için haliyle 1 Ocak 2023 itibariyle yemek ücretlerindeki istisna rakamları da değişecektir. Yani 15/12/2022 – 14/01/2023 puantaj dönemi olarak çalışan kadrolu işçilerin yemek ücreti ile sözleşmeli personelin kumanya yardımındaki istisna oranları da bu sefer yine kanaatimizce kıst hesaplanacaktır.

Dolayısıyla 15/12/2022 ile 14/01/2023 döneminde;

15/12/2022 ile 31/12/2022 arası için 6471/30 X 23,65 / 100 X Yemek Günü,

01/01/2023 – 14/01/2023 arası içinse Yeni Asgari Ücret / 30 X 23,65 / 100 X Yemek Günü,

Üzerinden istisna belirlenecektir.

Takdir okuyucunundur…

Mehmet YURDCU

Tavşanlı Belediyesi  / Kütahya

Yazarın Tüm Yazıları İçin Tıklayın…

⇒ iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın