Yemek ve yakacak yardımında vergi istisnası Resmi Gazete ‘de yayımlandı. Uygulama nasıl olacak?

Yemek ve Yakacak Yardımında Vergi İstisnası Resmi Gazete ‘de Yayımlandı

Günlerdir konuşulan düzenleme nihayet Resmi Gazete ‘de yayımlandı. 09.11.2022 tarihli ve 32008 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanan  7420 sayılı Gelir Vergisi Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun bir çok kesimi yakından ilgilendiren konuları düzenliyor. Kanunda çalışanlara ödenen yemek ücretindeki vergi istisnası, yakacak yardımı, ısınma gideri gibi ödemelerde uygulanacak sigorta primi ve vergi muafiyeti, yükseköğretim esnasında alınan öğrenim kredilerinin geri ödenmesi, icra takibi başlatılmış 2 bin TL altındaki borçların tasfiyesi ve daha bir çok konu yer alıyor.

Yemek bedeline ilişkin hüküm;

Çalışanlara ödenen yemek parasında 51 TL’ye kadar olan kısmın gelir vergisinden muaf tutulmasına ilişkin hüküm 7420 sayılı Kanun’un 2 nci maddesinin birinci fıkrasında düzenlenmiş olup madde metni şu şekildedir;

“MADDE 2- 193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendinin parantez içi hükmü aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve fıkraya aşağıdaki bent eklenmiştir.

“işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 51 Türk lirasını aşmayan kısmı istisna kapsamındadır. Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile bu amaçla sağlanan diğer menfaatler ücret olarak vergilendirilir.”

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 23 inci maddesinin 8 inci fıkrası şu şekildeydi;

“Hizmet erbabına işverenlerce yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler (işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 6.000.000 lirayı (51 TL) aşmaması ve buna ilişkin ödemenin yemek verme hizmetini sağlayan mükelleflere yapılması şarttır. Ödemenin bu tutarı aşması halinde, aşan kısım ile hizmet erbabına yemek bedeli olarak nakden yapılan ödemeler ve bu amaçla sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilir.);”

Bu maddeden anlaşılacağı üzere hizmet erbabına işverenlerce yemek vermek suretiyle sağlanan menfaatler gelir vergisinden muaf tutulurken işverence yemek verilmeyip bu hizmetin satıl alınması durumundaysa yemek verme hizmetini sağlayan mükellefe ödenecek yemek bedelinin 51 TL’ye kadarlık kısmı gelir vergisinden muaf tutulmuştu. Ödemenin 51 TL’yi aşması halinde aşan kısım ile hizmet erbabına yemek bedeli olarak nakden ödenen tutarlar ve bu amaçla sağlanan menfaatler ise ücret olarak vergilendirilmeye devam edilecektir.

7420 sayılı Kanun ile birlikte gelen yeni düzenleme ile birlikte 193 sayılı Kanun’un 23 üncü maddesinin 8 inci fıkrasının son hali şu şekilde olmuştur.

“Hizmet erbabına işverenlerce yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler (işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 51 Türk lirasını aşmayan kısmı istisna kapsamındadır. Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile bu amaçla sağlanan diğer menfaatler ücret olarak vergilendirilir.);”

Yeni gelen düzenlemede dikkat çeken husus “yemek verme hizmetini sağlayan mükellefe ödenecek yemek bedelinin…” ifadesindeki mükellefe ödeme yapılması halinde vergiden muaf tutulma şartı değişerek tabiri caizse ödeme yapılma şartı getirilmiştir. Yani ödeme ister yemek verme hizmetini sağlayan mükellefe verilsin ister hizmet erbabının kendisine verilsin 51 TL’ye kadar olan kısım gelir vergisinden muaf hale getirilmiştir.

Ayrıca” hizmet erbabına yemek bedeli olarak nakden yapılan ödemeler ve bu amaçla sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilir” ifadesindeki “hizmet erbabına yemek bedeli olarak nakden yapılan ödemeler” kısmı madde metninden çıkartılarak hizmet erbabına nakdi olarak ödenen yemek bedelinin gelir vergisinden muaf olacağı pekiştirilmiştir.

Bu istisnadan memurlarda yararlanacak mı?

Bilindiği üzere  08.04.2022 tarihli ve 31803 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanan “Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile  Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğine Geçici 2 nci madde eklenerek Devlet Memurlarına ödenecek kumanya yardımının nakdi olarak yapılabilmesi sağlanmıştır.

Nakdi kumanya yardımından yapılması gereken yasal kesintilere ilişkin Gelir İdaresi Başkanlığının özelgeleri mevcut olduğu gibi Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü tarafından verilmiş görüşte bulunmaktadır. Her iki kaynakta da söz konusu ödemenin gelir vergisine tabi olduğu söylenmiştir. Fakat 09.11.2022 tarihli Resmi Gazete ‘de yayınlanarak yürürlüğe giren 7420 sayılı Kanun ile gelen vergi istisnası memuru da kapsadığı için Devlet memurlarına ödenecek kumanya yardımı da gelir vergisinden muaf tutulması gerekir.

Kanunda geçen Hizmet Erbabı ifadesi memuru kapsar mı şeklinde bir soru akıllara gelebilir. Bu noktada gelir ve damga vergisi istisnasının düzenlendiği 319 seri nolu tebliğe bakmak faydalı olacaktır. Zira adı geçen tebliğde hizmet erbabı ifadesi kullanılarak tüm çalışanlar kastedilmiştir.

Yemek ödemelerindeki vergi muafiyeti ne zaman uygulanacak?

7420 sayılı Kanun’un 48 inci maddesinde;

“MADDE 48- (1) Bu Kanunun;

a) 2 nci maddesi yayımını izleyen ayın başında,

yürürlüğe girer.”

denilmektedir.

Dolayısıyla söz konusu uygulama 15 Kasım tarihinde yapılacak maaş ödemelerinde uygulanmayacak olup, yürürlük tarihi takip eden ayın başı olduğundan dolayı, Hesaben Ödeme kuralı gereği 15 Aralık 2022 tarihi itibariyle tam olarak uygulanacaktır. Kıst uygulama söz konusu değildir.

Elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine ilişkin hüküm;

elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine ilişkin ödemelerin prime esas kazançlardan ve gelir vergisinden muaf tutulmasına ilişkin hüküm 7420 sayılı Kanun’un Ek 1 inci maddesinde düzenlenmiş olup madde metni şu şekildedir.

“GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren işverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere 30/6/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) mevcut ücretlerine/prime esas kazançlarına ilave olarak yapılan aylık 1.000 Türk lirasını aşmayan ödemeler, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre prime esas kazanca dâhil edilmez ve bu tutar üzerinden 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu uyarınca gelir vergisi hesaplanmaz.

(2) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye ilgisine göre Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkilidir.”

Elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine ilişkin hüküm ne zaman uygulanacak?

Maddenin ikinci fıkrasında belirtildiği üzere bu madde ile gelen hakların uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar ilgisine göre Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenecektir.

Fakat burada en çok dikkat çeken husus madde metninde geçen “mevcut ücretlerine/prime esas kazançlarına ilave olarak yapılan” ifadesidir. Dolayısıyla mevcut toplu sözleşmelerde yazan tutarların istisnaya konu olup olmayacağı hususu ilgili bakanlıklarca yayımlanacak tebliğ veya genelgelerle belirlenecektir.

İlgili bakanlıklar yakın zamanda uygulamaya ilişkin tebliğ yayınlayacak olup uygulamanın tebliğden sonra başlayacağını değerlendirmekteyiz.

Söz konusu tebliğ yayınlandığında uygulamaya ilişkin detayları yine ele alınacaktır.

Yukarıda yapılan değerlendirme tarafımıza ait olup tereddütü bulunan kişilerin özelge talep etmesi yerinde olacaktır.

İsa ARAS

Yazarın tüm yazıları için tıklayın…

⇒ iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın