Yeni ek göstergelerle yapılan maaş hesabı sonrası emekli keseneklerinde hata alan belediyelere çözüm önerisi

Yayınlama: 10.01.2023

A⁺

A^-

Yeni Ek Göstergelerle Yapılan Maaş Hesabı Sonrası Emekli Keseneklerinde Hata Alan Belediyelere Çözüm Önerisi

7417 sayılı Kanun ile birlikte gelen yeni ek göstergeler 15.01.2023 tarihi itibariyle yürürlüğe gireceği için 2023 yılı Ocak ayı maaşları yeni ek göstergelerle birlikte hesaplanacak.

Kurumların bordro yapıcıları harıl harıl çalışarak maaşları yetiştirmeye çalışırken bazı bu süreçte hiç ummadıkları hatalarla karşılaşabilmektedir. Bu durum ise hem bordro yapıcılara ilave yük getirerek onları yormakta hem de stres katsayılarını artırmaktadır.

Öncelikle şunu belirtelim ki sağlıktan daha önemlisi yok. O yüzden stres yapmadan sakin bir şekilde süreci idare etmek en doğru yaklaşım olacaktır.

Şimdi gelelim yazımızın konusuna;

Daha önce yayımladığımız bir yazıda yeni ek gösterge artışından kaynaklı olarak, kullanılan maaş hesaplama programından programa göre farklılık göstermekle birlikte, bazı programların emekli sandığı matrahını yanlış hesapladığını ve buna bağlı olarak da kişi ve kurum payı kesintileri ile GSS kesintilerinin fazla hesaplanabileceğini söylemiştik.

Bazı belediyelerce kesenek bilgi sistemine yükleme yapılarak, programların hatalı hesapladığı teyitte edilmiştir. Zira örneğin ek göstergesi 2200’den 3600’e çıkan bir şube müdürünün matrahı ve kesintileri maaş hesaplama programında farklı (fazla) hesaplanmışken kesenek bilgi sistemi ise daha az oranda kesinti istemektedir. Buda ilgili kişilerin kayıtlarının sarıya dönmesiyle anlaşılmaktadır.

Bilindiği üzere bir kişide olması gerekenin 10 kuruş üzerinde bir kesenek gönderilmeye çalışıldığında kayıt sarı yanmakta, olması gerekenin 10 kuruş altında kesenek gönderilmeye çalışıldığındaysa kayıt kırmızı dönmektedir. Sarı yanan kaydı bildirmek yani fazla kesenek göndermek mümkünken kırmızı yanan kaydı düzeltmeden göndermek mümkün değildir.

Şuan pek çok programda sarı kayıt görülmekte ve buda fazla kesenek gönderilerek kamu zararına sebebiyet verileceği anlamındadır. Peki bu sorunu nasıl çözebiliriz.

“15 Ocak 2023 tarihli maaşlarda emekli keseneği matrahı hesaplanırken dikkat edilecek hususlar” başlıklı yazımızda konuyu detaylıca ele almıştık. Yazımızı okumadıysanız öncelikle o yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.

Şimdi bir örnek üzerinden hareket ederek sorunu ve çözüm önerisini paylaşalım.

25 yıl hizmeti olan,

1. derecenin 4 üncü kademesinde bulunan,

Ek göstergesi 2200’den 3600’e çıkmış bir şube müdürünün emekli sandığı matrahı aşağıdaki gibi hesaplanması gerekmektedir;

Gösterge Aylığı (A): 1500 X 0,388581=582,87 TL

Kıdem Aylığı (B): 500 X 0,388581= 194,29 TL

Taban Aylık (C): 1000 X 6,08204= 6.082,04 TL

Ek Gösterge (D): 2200 X 0,388581= 854,88 TL (her ne kadar kişinin ek göstergesi 3600’e çıksa bile matraha girecek ek gösterge ilk aya özel 2200 olur)

Yansıtma Oranı (E): 9500 X 0,388581 X 85 / 100= 3.137,79 TL (Her ne kadar kişinin ek göstergesi 3600’e çıksa bile matraha girecek yansıtma oranına karşılık gelen tutar, bu aya özel, eski ek gösterge yani 2200 ek göstergenin tekabül ettiği orandır.)

Emekli Sandığı Matrahı: A+B+C+D+E olmak üzere toplamda 10.851,87 TL

GSS: 1.302,22 TL

Kişi payı: 1.736,30 TL

Kurum payı: 2.170,38 TL

%100 Artış farkı kişi: 544,01 TL

%100 Artış farkı kurum: 544,01 TL

Örnekteki müdürün emekli sandığı matrah hesaplaması bu şekilde olması gerekirken bazı kurumların kullandığı programlarda hatalı sonuçlar alınmaktadır. Hatanın kaynağı ise örnekteki kişi için konuşacak olursak; programın 3600 ek göstergeyi görüş yansıtma oranını %145 üzerinden hesaplamasından kaynaklanmaktadır. halbuki yukarıda da ifade ettiğimiz gibi bu aya özel olmak üzere örnekteki kişi için yansıtma oranının %85 olması gerekir.

Ek göstergesi 2200’den 2800’e çıkacak başka bir memurun (25 yıl kıdem ve 1. derecenin 4 üncü kademesinde bulunan) emekli keseneğine esas matrahı ile kesintileri ise aşağıdaki gibi olacaktır.

Gösterge Aylığı (A): 1500 X 0,388581=582,87 TL

Kıdem Aylığı (B): 500 X 0,388581= 194,29 TL

Taban Aylık (C): 1000 X 6,08204= 6.082,04 TL

Ek Gösterge (D): 2200 X 0,388581= 854,88 TL (her ne kadar kişinin ek göstergesi 2800’e çıksa bile matraha girecek ek gösterge ilk aya özel 2200 olur)

Yansıtma Oranı (E): 9500 X 0,388581 X 85 / 100= 3.137,79 TL

Emekli Sandığı Matrahı: A+B+C+D+E olmak üzere toplamda 10.851,87 TL

GSS: 1.302,22 TL

Kişi payı: 1.736,30 TL

Kurum payı: 2.170,38 TL

%100 Artış farkı kişi: 233,15 TL

%100 Artış farkı kurum: 233,15 TL

Bu ve benzeri durumlar diğer bazı personel içinde geçerlidir. Başka bir örnek verecek olursak ek göstergesi 1600’den 2200’e çıkmış olan kişinin emekli sandığı matrahına girecek olan yansıtma oranı %55 üzerinden hesaplanmalıdır.

Ek göstergesi 3000’den 3600’e çıkan memurun ise emekli sandığı matrahına girecek yansıtma oranı %85 üzerinden hesaplanmalıdır.

Sonuç olarak emekli keseneğine esas matrah hesaplamasında eski ek göstergeye bakarak yansıtma oranını tespit eden programlarda bu ay için aşağıdaki ek gösterge aralıklarına göre yansıtma oranlarının tespit edilmesi (eski ek gösterge aralıkları)

2200’e kadar ek göstergesi olanlar için %55,

2200 dahil 3600’den küçük ek göstergesi olanlar için %85,

3600 dahil 4800’den küçük ek göstergesi olanlar için %145,

4800 dahil 6400’den küçük ek göstergesi olanlar için %165,

6400 dahil 7600’den küçük ek göstergesi olanlar için %195,

7600 dahil 8400’den küçük ek göstergesi olanlar için %215,

8400 dahil ve büyük ek göstergesi olanlar için %255,

Yeni ek göstergeye bakarak yansıtma oranını tespit eden programlarda ise aşağıdaki ek gösterge aralıklarının tanımlanması sorunu çözecektir.

Ek göstergesi 0 – 2200,01 (hariç) arası %55

Ek göstergesi 2200,01 – 3600,01 (hariç) arası %85

Ek göstergesi 3600,01 – 4800,01 (hariç) arası %145

Ek göstergesi 4800,01 – 6400,01 (hariç) arası %165