Yerel Yönetimlerde Çalışan Kamu Görevlilerine Kumanya Yardımı Nasıl Uygulanacak?

• Facebook
• Instagram
• Twitter

08.01.2022 tarihli ve 31803 sayılı Resmi gazete’ de yayınlanan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile birlikte Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğine Geçici 2 nci madde eklenmiş olup söz konusu madde aşağıdaki gibidir.

“GEÇİCİ MADDE 2- 25/08/2021 tarihli ve 31579 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme’nin Üçüncü Kısmının Dördüncü Bölümünde yer alan Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme’nin “İtfaiye ve zabıta personeline yiyecek yardımı” başlıklı 12 nci maddesinde ve “Yerel yönetimlerde çalışan kamu görevlilerine yemek yardımı” 16 ncı maddesinde belirtilen kumanya yardımı; bu Yönetmeliğin uygulanamayacağı durumlarda ve 2022 ve 2023 yılları ile sınırlı olarak, günlük 100 gösterge rakamını geçmemek üzere belirlenen gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda ödeme yapılması şeklinde uygulanabilir. Bu şekilde yapılan ödeme aylık 2100 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçemez.”

Eklenen bu maddeyi satır satır ele almak gerekirse;

1-) Toplu sözleşmenin 16 ncı maddesi de göz önünde bulundurularak fiilen çalışılan günler için memur maaş katsayısı ile (0,235445) 100 gösterge rakamının çarpılması suretiyle (0,235445 X 100) bulunacak 23,54 TL nakden ödenecektir.

2- Söz konusu madde de “100 gösterge rakamını geçmemek üzere belirlenen gösterge rakamının” ifadesi yer aldığı için ve tutarı belirleyecek makama ilişkinde açıklama yapılmadığından memur ve sözleşmeli personele yiyecek yardımının Geçici 2 nci madde kapsamında günlük memur maaş katsayısı ile 100 gösterge rakamının çarpılması suretiyle bulunacak tutar üzerinden yemek yardımı ödenmesi için idarenin en üst amirinden bir olur alınması gerekecektir.

3- Ödenecek kumanya yardımı aylık olarak her halükarda 21 gün X 23,54 = 494,34 TL’yi geçemeyecektir. Eksik çalışma olması durumunda çalışılan güne göre oransal olarak ödeme yapılacaktır.

4- 12 saat-24 saat gibi vardiya usulü ile çalışan itfaiye ve zabıta personeline Sözleşmenin 12 nci maddesine istinaden kumanya yardımı veriliyorsa, bu yönetmelik değişikliği ile getirilen ödemeden söz konusu personel yararlanamayacaktır.

Bu kısa bilgilerden sonra tereddütlü bazı hususlara da değinmekte fayda vardır.

Yiyecek yardımı Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinde belirtildiği üzere ödenecek tutarın yarısı kişilerden kesilmesi gerekir mi?

Bu sorunun cevabı düzenlemede mevcut değildir. Farklı farklı yorumlar olabilir. Ancak Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin “Yemek Servis Giderleri” başlığını taşıdığından ve söz konusu değişiklinle gelen madde içeriğinden yorumlayarak nakden ödenen tutarın yarısını personelin karşılaması gibi bir uygulamaya gidilmemesi gerektiğini değerlendirmekteyiz. Ayrıca günlük kumanya (yemek) bedeli olarak belirlenen tutar ile günümüz şartları bir arada değerlendirildiğinde belirlenen gerçek hayattaki karşılığının zaten yüzde elli indirim yapılmak suretiyle belirlenmiş izlenimi oluşturmaktadır. Ancak ifade ettiğimiz üzere bu bizim düşüncemizdir. Denetimlerde denetçilerin farklı yorum ve uygulamaları söz konusu olabilir. Bu sebeple kurumların görüş almak suretiyle uygulamalarını yönlendirmeleri en doğrusu olacaktır.

İlaveten 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 61 inci maddesinde belirtildiği üzere nakit olarak ödenen tutarlar ücret olarak kabul edildiğinden gelir ve damga vergisi matrahına dahil edilmelidir. Dolayısıyla söz konusu ödemelerden gelir vergisi kesilmeyeceğine yönelik aksi bir düzenleme bulunmamaktadır. Aynı kanunun 23/8 maddesindeki muafiyet nakit ödemeler için geçerli olmayacağından bu ödemeler gelir vergisine tabi tutulması gerekecektir. Ayrıca aynı kanunun 27 nci maddesi de özel kanunlara dayanılarak verilen yemek bedelini muafiyet kapsamına aldığından kumanya bedeli bu doğrultuda vergi muafiyetine tabi tutulamayacağını değerlendirmekteyiz.

 Bu anlamda yemek, kumanya bedeli olarak verilecek ücretten gelir vergisi kesilmemesi yönünde bir düzenlemenin acilen yapılması gerektiğini düşünmekteyiz.

Sözleşmeli Personel Açısından;

Sözleşmeli personel nakil olarak uygulanacak kumanya yardımından yararlanabilecek mi?

25/08/2021 tarihli ve 31579 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme’nin Üçüncü Kısmının Dördüncü Bölümünde yer alan Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme’nin 16 ncı maddesi şu şekildedir.

“Yerel yönetimlerde çalışan kamu görevlilerine yemek yardımı

MADDE 16– (1) Bu hizmet kolu kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan kamu görevlilerinden Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğine göre yemekhanesi olmayanlara veya kurulan yemek servislerinden kurum dışında fiilen yerine getirilen görevler sebebiyle yararlanma imkanı olmayanlara öğle yemeği için kumanya yardımı verilir.”

Toplu sözleşme maddesinde kamu görevlileri ifadesi kullanıldığından sözleşmeli personelde bu kapsamda kumanya yardımından yararlanabilecektir.  Bu konuda herhangi bir tereddüt yoktur. Peki sözleşmeli personele ödenecek kumanya bedeli sigorta primine esas kazanca dahil edilerek prime tabi tutulacak mıdır?

SGK matrahları hesabında istisnalar hariç tüm ödemeler prime esas kazanca dahil olduğundan nakdi olarak ödenen tutardan SGK primi kesilmesi gerekmektedir. Tabi yemek yardımı olduğu için günlük asgari ücretin %6 muafiyet tutarını da uygulamak gerekir.

Toplu Sözleşmenin ve doğal olarak da bu sözleşmenin 16  ncı maddesinin 01/01/2022 tarihinden itibaren yürürlüğe girdiğini düşünecek olursak yönetmelik değişikliği ile getirilen nakit kumanya yardımı imkanının da sözleşmenin yürürlük tarihi olan 01/01/2022 tarihi olması gerekirdi. Fakat Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 2 nci maddesinde “Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.” Denilmek suretiyle uygulamanın yönetmeliğin yayınlandığı 08/04/2022 tarihinden başlatılması kararlaştırılmıştır. Dolayısıyla 15/04/2022 tarihli maaşlarda 08-04-14/04/2022 tarihleri arası içn fiilen çalışılan günlere ödeme yapılacaktır.

Şunu da eklemekte fayda var ki yürürlük tarihiyle ilgili konunun yargıya taşınması durumunda davalar kuvvetle muhtemel kamu aleyhine sonuçlanacaktır.

Özetleyecek olursak;

-Tavan tutarını aşmayacak şekilde gerek ödemenin yapılması ve gerekse de hangi tutarda yapılacağı yönünde Olur alınması faydalı olacaktır.

-Fiilen çalışılan günlere göre her ay maaşla birlikte bu ödemeler yapılacaktır.

-Bu ödemelerden gelir ve damga vergisi kesilecek, sözleşmeli personel açısından da istisna düşüldükten sonra sigorta primine tabi tutulacaktır.

Makale Arama Robotumuz İçin Tıklayın…