Yerel Yönetimlerde Katı Atık Hizmetleri

Yerel Yönetimlerde Katı Atık Hizmetleri

Evsel nitelikli katı atıklar insanlığın varoluş hikayesinin başladığı günden beri süregelen, insanların arkalarında bıraktığı varoluş kanıtı izleridir.

Terimsel olarak katı atık; atık üreticileri tarafından atılmak istenen, insanlığımızın ve yaşadığımız dünyanın akciğerleri olan doğanın korunması bakımından bilinçli ve kontrollü bir şekilde bertaraf edilmesi gereken maddelerin tümüne denir.( https://csb.gov.tr/sss/kati-atik)

Temizlik ve katı atık hizmetleri, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin görev ve sorumlulukları” üst başlıklı 14’üncü maddesi ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu’nun “İl Özel İdaresinin Görev ve Sorumlulukları” üst başlıklı 6’ncı maddesinin (b) bendine istinaden ilgisine göre Belediye veya İl Özel İdarelerinin sorumluluğundadır.

Belediye ve İl Özel İdareleri kendi uhdesinde olan amme hizmetleri, İl sınırlarında kurulmuş Mahalli İdare Birliklerine “İmtiyaz Hakkı” verilmek suretiyle, Bahse konu Kurumlar tarafından da yürütülebilir.

Belediyeler bu hizmetleri, 5393 sayılı Belediye Kanununun 15 inci maddesinin (e), (f) ve (g) bendine istinaden, süresi 49 yılı geçmemek kaydı ile imtiyaz yolu ile devredebilir.

Mahalli İdare Birliklerine Üyelik

Mahalli İdare Birlikleri, Birlik Tüzüğünün kesinleşmesinden sonra Cumhurbaşkanının izni ile kurulur ve tüzel kişilik kazanır. Kurulmuş bir birliğe üyelik, üye olmak istenilen Mahallî İdare Birliklerinin Meclis Kararı ve buna dayalı başvuru üzerine, Birlik Meclisinin kabulü ile olur. Bu durumda Cumhurbaşkanının izni aranmaz.

Mahallî İdare Birliği; birden fazla Mahallî İdarenin (İl Özel İdaresi, Belediye ve Köy), yürütmekle görevli oldukları hizmetlerden bazılarını birlikte görmek üzere kendi aralarında kurdukları kamu tüzel kişiliğine haiz ve kendilerine özgü bütçeleri olan kamu idareleridir.

Kuruluş Tüzüğünde belirtilen ve faaliyet alanlarında katı atık tesislerinin kurularak işletilmesi alanında yetkisi bulunan ve tüzükte açıkça belirlenmiş usuller ile Belediye ve İl Özel İdareleri, “Katı Atık” hizmetlerine ait imtiyazlarını Meclis Kararı ile Mahalli İdare Birliklerine devredebilir.

Katı Atık Hizmetleri İmtiyaz Sözleşmeleri

Belediye ve İl Özel İdarelerinin kendi aralarında kurmuş oldukları Mahalli İdare Birlikleri gerekli olan hizmetlerin verilebilmesi adına şu yolları izlemektedir.

• Kurulacak alan için tapulu alan, orman tahsis alanı, milli emlak alanı vb. şekilde alan tahsisi yapmak,
• Birlik Meclisince, Entegre Katı Atık Yönetimi Tesislerinin kurulması adına, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 35/A maddesi uyarınca ihaleye çıkarılmak üzere verilecek olan imtiyaz sürelerinin belirlenmesi adına karar almak, (29 ve 49 yıllığına)
• İhale Komisyonu ve Muhammen Bedel Tespit Komisyonunun belirlenmesi, Teknik, İdari Şartnamelerin, Sözleşme taslağı vb evrakların hazırlanması,
• 2886 sayılı Kanun çerçevesinde yasal sürelere binaen ihale süreçlerinin sırasıyla uygulanması,
• İhale süreçlerinin tamamlanarak, Birlik Meclisince alınan karar ile birlikte İçişleri Bakanlığı ve Danıştay Daire Başkanlığına sunulmak üzere İl Valilik Makamı Onayı ile sunulmasını sağlamak,
• Danıştay İdari İşler ve Danıştay 1. Dairesince alınan uygun görüş kararlarının İçişleri Bakanlığı Bakan Oluruna sunulmak üzere takibinin yapılması, Bakanlık Olurunun alınmasının akabinde izleyen süreçte;
• Yer Tesliminin tutanak ile yapılarak alanın üst hakkının yükleniciye teslimin sağlanmalıdır.
• İhale Şartname ve eklerine uygun şekilde iş programının mücbir sebepler dışında olmak kaydıyla kesintisiz yürütülmesini sağlamak,

İdareler Tarafından Bilinmesi Gerekenler

İzleyen süreçlerde, İmtiyaz Sözleşmesi kapsamında gerekli denetimler yapılarak atık garanti ediliyor ise atık üreticilerinin atık miktarlarının takip edilerek yükleniciye temin edilmesi sağlanmalıdır. Bölgesel olarak değişiklik gösteren kişi başı günlük evsel atık miktarları Evsel Katı Atık Tarifelerinin Belirlenmesine Yönelik Kılavuz içerisinde bulunan “EK-5” sabit tarifeler için atık üretim miktarlarında belirlenmiştir.

Bu Kılavuza göre Atıklar, Kentsel ve Kırsal olarak iki bölümde incelenmiş, Günlük ortalama atık üretim miktarı kişi başı Kentte 0,75-1.15 Kg, Kırsalda ise 0,66-0,98 Kg arasında değişiklik göstermektedir.

2886 Sayılı Devlet İhale Kanununa göre yap işlet devret modeli ile yaptırılması durumunda dağılabilir net kâr payı üzerinde net kırılım ile idareye ödenecek % payının belirlenmesi gerekmektedir. Bu pay yüklenici şirketin dağılabilir net kâr miktarı üzerinden hesaplanır (%1,5 , 10)

İmtiyaz İhalesi Kapsamında, Atıkların Toplanması, Taşınması ve Bertaraf gibi hizmetleri Sözleşme yükümlülüğü gereği uhdesinde kalan şirket tarafından yürütülecek olası aksama durumlarında ve teknik anlamda denetim yapmak ilgili Mahalli İdare Birliği tarafından sağlanacaktır.

İdare yüklenici şirkete toplanan atık miktarının kantar fişi ile yapılan ölçümler neticesinde Mahalli İdareler Meclisin Görev ve Yetkileri üst başlıklı 18 inci maddesinin (f) bendine istinaden Meclisce Belirlenen bedel üzerinden ton başına bedel ödemekle yükümlüdür.

Kurulacak Tesisler

• Transfer İstasyonları
• Girdi Kabul ve Kantar ünitesi
• Mekanik Elleçleme ve Ayırma Tesisi
• Organik Atık Hazırlama ve Besleme Tesisi
• Biyogaz Tesisi
• Kojeneratif Enerji Santrali
• Çürütülmüş Artık Susuzlaştırma Tesisi
• Hijyenizasyon/Kompost/Kurutma Tesisi
• Kompost Tesisi
• Atık Hava Temizleme Ünitesi
• Atıksu Arıtma Tesisi
• İdari ve Sosyal Tesis
• Düzenli Depolama Tesisi
• Tıbbi Atık Sterilizasyon Tesisi

Dünyamız sürekli bir gelişimin içinde. Nüfusu da günden güne artıyor. Dolayısıyla atık konusu dünyamızın en önemli meseleleri arasında yer almakla birlikte taşıdığı bu önem daha da artacaktır. Dünyamızda atık miktarı arttıkça geri dönüşümde bir o kadar önem kazanmaya devam edecek. Atıkların azaltılması, geri dönüşüm sistemleri ve mekanizmalarının daha da geliştirilerek etkinliklerinin arttırılması doğanın ve dünyamızın ömrünü uzatacaktır, yani bizlerin ömrünü uzatacaktır. Bu sebeple daha bilinçli ve yenilenebilir enerjiler üzerinde zaman harcanması gerekmektedir.

Burhan SAĞLIK

Bilecik Belediyeler Birliği Birlik Müdürü

2022

MAAŞ HESAPLAMA PROGRAMLARIMIZ

⇒ Memur Maaşı Hesaplama Programımız için Tıklayın

⇒ Sözleşmeli Personel Maaşı Hesaplama Programımız İçin Tıklayın

HERKES İÇİN DENEME SINAVLARI

⇒ Deneme Sınavlarına Katılmak İçin Tıklayın

⇒ iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın