Belediye başkan yardımcıları sendikaya üye olabilir mi?
Belediye başkan yardımcısı kadrosu büyükşehir belediyeleri hariç diğer belediyelerde bulunan bir kadro olmakla birlikte söz konusu belediyelerde iki tür belediye başkan yardımcısı vardır.
Bunlardan birincisi memur personel arasından atanan memur belediye başkan yardımcısı,
İkincisi ise 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesine istinaden ihtiyaca göre belediye meclis üyeleri arasından görevlendirilen belediye başkan yardımcılarıdır.
Belediye başkan yardımcıları sendikaya üye olabilir mi?
Kimlerin sendikaya üye olamayacağı 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununun Sendikaya üye olamayacaklar başlıklı 15 inci maddesinde sayma yoluyla belirtilmiş olup mezkur madde aşağıdaki gibidir.
“Madde 15 – Bu Kanuna göre kurulan sendikalara;
a) (Değişik: 2/7/2018-KHK-703/197 md.)Cumhurbaşkanlığı merkez teşkilatında, bağlı kurullarında ve Diyanet İşleri Başkanlığı, Savunma Sanayi Başkanlığı ile İletişim Başkanlığı hariç olmak üzere bağlı kuruluşlarında, Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğinde çalışan kamu görevlileri,
b) Yüksek yargı organlarının başkan ve üyeleri, hâkimler, savcılar ve bu meslekten sayılanlar,
c) Bakanlar, bakan yardımcıları, bu Kanun kapsamında bulunan kurum ve kuruluşlarınbaşkanları, genel müdürleri, (…) ve bunların yardımcıları, yönetim kurulu üyeleri, merkez teşkilâtlarının denetim birimleri yöneticileri ve kurul başkanları, hukuk müşavirleri, bölge, il ve ilçe teşkilâtlarının en üst amirleri ile bunlara eşit veya daha üst düzeyde olan kamu görevlileri, (…)9 belediye başkanları ve yardımcıları,
d) Yükseköğretim Kurulu Başkan ve üyeleri ile Yükseköğretim Denetleme Kurulu Başkan ve üyeleri, üniversite ve yüksek teknoloji enstitüsü rektörleri, (…)
e) Mülkî idare amirleri,
f) Silahlı Kuvvetler mensupları,
g) (İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 10/4/2013 tarihli ve E.: 2013/21, K.: 2013/57 sayılı Kararı ile.)
h) Millî İstihbarat Teşkilâtı mensupları,
ı) Bu Kanun kapsamında bulunan kurum ve kuruluşların merkezi denetim elemanları,
j) Emniyet hizmetleri sınıfı (…)(…),
k) Ceza infaz kurumlarında çalışan kamu görevlileri,
l) (Ek: 2/1/2017-KHK-682/36 md.; Aynen kabul: 31/1/2018-7068/36 md.) Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığında görevli subay, sözleşmeli subay, astsubay, sözleşmeli astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve sözleşmeli erler,
üye olamazlar ve sendika kuramazlar.”
Belediye başkan ve belediye başkan yardımcıları mezkur maddenin (c) bendinde sayıldıklarından bu kişilerin sendikaya üye olmaları mümkün değildir.
Ayrıca hatırlanacağı üzere 2 Kasım 2023 tarihli Resmi Gazete ‘de yayımlanan 2023/92 Esas ve 2023/156 sayılı Anayasa Mahkemesi Kararında 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan “daire başkanları” ibaresiyle aynı maddenin (d) bendinde yer alan “fakülte dekanları, enstitü ve yüksek okulların müdürleri ile bunların yardımcıları” ibaresi iptal edilmişti.
İptal kararının gerekçesi ise söz konusu maddelerin Anayasanın 13 ve 51 inci maddelerine aykırı olmasıydı.
Anayasa Mahkemesinin iptal kararı sonrası “daire başkanları” ifadesi 4688 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin (c) bendinden,
“fakülte dekanları, enstitü ve yüksek okulların müdürleri ile bunların yardımcıları” ifadesi de aynı maddenin (d) bendinden çıkartılmıştır.
Anayasa Mahkemesinin iptal kararı öncesinde 4688 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin (c) bendi aşağıdaki gibiydi;
“c) Bakanlar, bakan yardımcıları, bu Kanun kapsamında bulunan kurum ve kuruluşların başkanları, genel müdürleri, daire başkanları ve bunların yardımcıları, yönetim kurulu üyeleri, merkez teşkilâtlarının denetim birimleri yöneticileri ve kurul başkanları, hukuk müşavirleri, bölge, il ve ilçe teşkilâtlarının en üst amirleri ile bunlara eşit veya daha üst düzeyde olan kamu görevlileri, (…) belediye başkanları ve yardımcıları”
Anayasa Mahkemesi daire başkanları ve bunların yardımcılarının sendikaya üye olamayacaklar arasında düzenlenmesini Anayasaya aykırı bulmuş ve iptal etmişken aynı bentte düzenlenen belediye başkan yardımcıları için benzer bir iradeyi ortaya koymamıştır.
Sonuç ve değerlendirme;
Belediye başkan yardımcıları halen 4688 sayılı Kanunun Sendikaya üye olamayacaklar başlıklı 15 inci maddesinin (c) bendinde sayıldığı için bu kişilerin herhangi bir sendikaya üye olması ve buna bağlı olarak da sendika üyelerine ödenen toplu sözleşme ikramiyesinden yararlanması mümkün değildir.
Kanunda açıkça sendikaya üye olamayacaklar arasında düzenlenmiş olmasına rağmen belediye başkan yardımcısının sendikaya üye yapılması ve buna bağlı olarak da kendisine toplu sözleşme ikramiyesinin ödenmesi kamu zararı oluşturacaktır.
İsa ARAS
Trabzon Büyükşehir Belediyesi
Yazarın tüm yazıları için tıklayın
www.iscimemur.net Whatsapp kanalımız yayında. Kanalımızı Whatsapp üzerinden takip ederek paylaşımlarımıza anında ulaşabilirsiniz.
Kanal yöneticileri de dahil hiçbir takipçi numaranızı veya kimliğinizi görüntüleyemez.
Whatsapp Kanalımıza katılmak için tıklayın…
Telegram kanalımıza katılmak için tıklayın >> t.me/iscimemurnet
iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın