5393 sayılı Belediye Kanunu ve Mahalli İdareler Norm Kadro Yönetmeliği, bazı müdürlükler için yönetmeliklere uyma ve yönetmelik çıkarma zorunluluğu getirmektedir. Bu makalede, belediyelerde hangi müdürlüklerin hangi yönetmelikleri esas almak zorunda oldukları ve hangi yönetmelikleri çıkarmak zorunda oldukları yasal dayanaklarıyla birlikte ele alınacaktır.
Belediyeler Özelinde Müdürlüklerin Yönetmeliklerle Yasal İlişkileri
Belediyeler, kamu hizmetlerini etkin ve düzenli bir şekilde yürütmekle yükümlü yerel yönetim birimleridir. Belediyeler bu sorumluluklarını yerine getirirken bünyelerinde norm kadroya uygun çeşitli müdürlükler kurarak hizmet sunarlar. Ancak her kurulan müdürlük için yönetmelik çıkarmak yasal bir zorunluluk değildir.
5393 sayılı Belediye Kanunu ve Mahalli İdareler Norm Kadro Yönetmeliği, bazı müdürlükler için yönetmeliklere uyma ve yönetmelik çıkarma zorunluluğu getirmektedir. Bu makalede, belediyelerde hangi müdürlüklerin hangi yönetmelikleri esas almak zorunda oldukları ve hangi yönetmelikleri çıkarmak zorunda oldukları yasal dayanaklarıyla birlikte ele alınacaktır.
1. Zabıta Müdürlüğü
Zabıta Müdürlüğü, belediyenin halkın esenliğini, huzurunu ve düzenini sağlamakla görevli en önemli birimlerinden biridir. 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 51 inci maddesine göre, belediye zabıtası, çalışma usul ve esasları ile çalışanların görev ve yetkileri konusunda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından belirlenen genel esaslar çerçevesinde yerel ihtiyaçlara uygun ek düzenlemeler yapabilirler. (Yönetmelik için tıklayın)
2. İtfaiye Müdürlüğü
Belediye sınırları içinde yangın, doğal afet ve acil durumlara müdahale eden İtfaiye Müdürlüğü, 5393 sayılı Kanun’un 52 inci maddesi kapsamında düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, itfaiye teşkilatının görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma esasları hakkında yönetmelik çıkarılması zorunludur. İlgili yönetmelik, İçişleri Bakanlığı’nın görüşü alınarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanır ve belediyeler de bu yönetmeliğe uygun düzenlemeler yapabilir. (Yönetmelik için tıklayın)
3. Teftiş Kurulu Müdürlüğü
Belediye iç denetim mekanizmasını oluşturan Teftiş Kurulu Müdürlüğü, Mahalli İdareler Norm Kadro Yönetmeliği’nin 12 nci maddesi uyarınca düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, teftiş kurulu başkanlığı ve müdürlüğü bulunan belediyeler, ilgili bakanlığın uygun görüşünü almak suretiyle kendi teftiş kurulu yönetmeliklerini çıkarmak zorundadır. Yönetmelik çıkarılmadan müfettiş ve müfettiş yardımcısı kadrolarına atama yapılması yasal olarak mümkün değildir.
4. Bütçe ve Mali Hizmetler Müdürlüğü
Belediye bütçesi ve mali hizmetler işlemleri, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 65 inci maddesi kapsamında düzenlenmiştir. Belediye bütçesi ile muhasebe işlemlerine ilişkin esas ve usûller Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Bu düzenleme, kamu kaynaklarının etkin ve şeffaf kullanımını sağlamak amacıyla zorunlu tutulmuştur. (Yönetmelik için tıklayın)
5. Arsa ve Konut Üretimi ile İmar Müdürlüğü
Belediyeler, kentleşmenin düzenli ilerlemesi ve altyapı çalışmalarının sürdürülmesi amacıyla imar ve arsa üretimi konusunda da yasal düzenlemelere uymak zorundadır. 5393 sayılı Kanun’un 69 uncu maddesi, “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanacak çerçeve yönetmeliğe uygun olarak belediye meclisleri tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir” hükmüyle, imar ve konut projeleri konusunda belediyelerin yönetmelik çıkarmasını şart koşar. Özellikle arsa tahsisi ve konut üretimi gibi konularda belediye meclisleri, bakanlıkların çerçeve yönetmeliklerine uygun olarak yerel yönetmelikler hazırlamak zorundadır. (Yönetmelik için tıklayın)
6. Kent Konseyi ve Sosyal Hizmet Müdürlükleri
Belediyelerin sosyal hizmet sunumu ve kent yönetimine halkın katılımını sağlamak amacıyla oluşturulan kent konseyleri de yasal düzenlemelerle yönetilir. 5393 sayılı Kanun’un 76 ve 77 nci maddelerine göre, kent konseyinin çalışma usûl ve esasları Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca hazırlanacak yönetmelikle belirlenir. (Yönetmelik için tıklayın)
Sonuç
Belediyelerin yasal dayanakları, yerel yönetim hizmetlerinin düzenli, etkin ve şeffaf bir şekilde sunulmasını sağlamayı amaçlamaktadır. Zabıta, itfaiye, teftiş kurulu, mali hizmetler, imar ve sosyal hizmetler gibi kritik müdürlükler için yönetmelik çıkarma zorunluluğu, hem kamu düzenini sağlama hem de vatandaşların temel hizmetlere erişimini güvence altına alma açısından büyük önem taşır. Yasal çerçeve, belediyelerin yönetim kapasitesini artırırken, yerel ihtiyaçlara uygun düzenlemeler yapma esnekliğini de tanımaktadır. Bu çerçevede, belediyelerin hem merkezi idareyle uyumlu hem de yerel dinamiklere uygun düzenlemeler yapması kaçınılmaz bir gerekliliktir.
Esen kalın…
Nurettin GÜR
Başiskele Belediyesi