Covid-19 izninde bulunan hükümlülerin sigortalı işte çalıştırılması

Covid-19 İzninde Bulunan Hükümlülerin Sigortalı İşte Çalıştırılması

Covid-19 izninde bulunan hükümlülerin sigortalı işte çalıştırılması hususunda içtihat araması yapılmış, farklı kamu kurumlarının uygulamaları derlenmiş ve ayrıca Adalet Bakanlığı Denetimli Serbestlik Şube Müdürlüğü ile de görüşülerek bilgi alındıktan sonra değerlendirme yapılmıştır.

Covid-19 pandemi sürecinde 7242 sayılı Kanun ile hüküm altına alınan 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un Geçici 9 uncu maddesi ile (Ek:14/4/2020-7242/53 md.) bazı hükümlülerin izne ayrılmasına dair düzenleme yapılmıştır.

Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de ceza infaz kurumlarında alınan tedbirler doğrultusunda,  7242 sayılı Kanun ile hüküm altına alınan 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un Geçici 9. Maddesi ile; açık ceza infaz kurumlarında bulunan veya açık ceza infaz kurumlarına ayrılmaya hak kazanan ve uygun şartları taşıyan hükümlüler ile denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle cezalarının infazına karar verilen hükümlüler, yasanın Resmi Gazete ’de yayımlanmak suretiyle yürürlüğe girdiği 14 Nisan 2020 tarihi itibariyle 31 Mayıs 2020 tarihine kadar Covid-19 iznine gönderilmiştir. Akabinde Kanun gereği 3 kez 2 ay süre ile izin hakkı verilmiştir.  Sonrasında da 31 Temmuz 2023 tarihine kadar uzatılmıştır.

Hükümlü izinleri ile alakalı olarak 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun Geçici 9. Maddesinde gerekli değişlikler yapıldığı, hükümlülerin 31 Ocak 2021 tarihine kadar izinli olacağı ve Sağlık Bakanlığı’nın önerisi ile 2 Ay süre ile 7 kez erteleneceği bildirilmiştir. Açık cezaevi hükümlüleri ise 31 Temmuz 2023 tarihine kadar izinli sayılacaktır.

Hükümlülerin sigortalı bir işte çalışması mümkün olmasa da koronavirüs salgını ile birlikte ekonomik sorunlarda baş gösterdiğinden hükümlüler izinli olduğu süre zarfında, ailelerine katkı sağlamak amacıyla, çalışmak istemişlerdir.

Cezanın infazının temel amacı “…hükümlünün yeniden suç işlemesini engelleyici etkenleri güçlendirmek, toplumu suça karşı korumak, hükümlünün; yeniden sosyalleşmesini teşvik etmek, üretken ve kanunlara, nizamlara ve toplumsal kurallara saygılı, sorumluluk taşıyan bir yaşam biçimine uyumunu kolaylaştırmaktır.”

Görüldüğü üzere hükümlülerin yeniden suç işlemesini önlemek ve hayata adaptasyonunu sağlamak açısından covid izninin bir nevi olumlu yanı bulunduğu gibi uzun sürmesi halinde belirsiz bekleyişi artıracağından olumsuz sonuçlarda meydana gelebileceği göz ardı edilmemelidir.

İzinde olan 80 bin civarı mahkum ve gün geçtikçe artan açık cezaevi hükümlülerin sosyal hayata alışma çabasıyla birlikte bu kişilerin ailelerine maddi katkı sağlamak için çalışmak istemesi gayet normal bir istektir. Ancak mevzuat gereği açık cezaevi hükümlüleri izinde olduğu süre zarfında hükümlülükleri devam edeceğinden sigortalı olarak bir işte çalışamayacaklar, mecburen sigortasız olarak çeşitli işlerde çalışma yolu tercih edeceklerdir. Bu durum hem kişinin kendisi için sorun oluşturacağı gibi hemde sosyal güvenlik sistemi açısından da birçok problemi beraberinde getireceğinden yapılacak bir mevzuat düzenlemesi ile bu sorunun acilen giderilmesi gerekmektedir.

Ancak yapılan araştırmada bu yönde bir mevzuat düzenlenmesine rastlanılmamıştır.

9527 sayılı Denetimli Serbestlik Hizmetleri Kanunu veya Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliği’ nde de bu konuda bir düzenleme yoktur.

Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğünün 29.04.2021 tarihli ve 45304 sayılı görüş yazısında Covid-19 izninde bulunan hükümlülerin sigortalı bir işte çalıştırılmasında bir sakınca söylenmiştir.

Ancak izne gönderilen iki tür hükümlü bulunmaktadır.

1- Cezaevinde hükümlü iken ve denetimli serbestlik zamanı gelmeyip izne gönderilenler,

2- Şartlı salıverme veya denetimli serbestlik durumunda olanlar.

İzne gönderilen hükümlülerin sigortalı çalışabilmesinde dikkat edilecek nokta ise sistem üzerinden sigorta girişin yapılabilmesi durumudur.

Cezaevinde hükümlü iken ve denetimli serbestlik zamanı gelmeyip izne gönderilenlerin infazı halen devam ettiği için sigortalı olarak bir işte çalışması mümkün olmayacaktır. Sigorta girişi yapılmaya çalışıldığında ise sistem kabul etmeyecektir.         

Şartlı salıverme veya denetimli serbestlik durumunda olanlardaysa sistem üzerinden sigorta girişi yapılabilmesi durumunda sigortalı çalışma açısından bir sıkıntı olmadığı kanaati hasıl olmuştur.

Bu çerçevede mevzuatta yer almayan bir konuda, sistem üzerinden sigorta girişi yapılabilmesi durumunda, Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğünün 29.04.2021 tarihli ve 45304 sayılı görüş yazısına göre işlem yapılmasında sakınca bulunmamaktadır.

Av. Evren AKÇAY

Yazarın tüm yazıları için tıklayın

⇒ iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın