Ek Karşılık Primi Bildirmeyi Unutanlar Bu Tarihe Dikkat!
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun, Prim oranları ve Devlet katkısı başlıklı 81 inci maddesinin (h) fıkrasında:
“h) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılara bağlanan veya bağlanacak vazife malullüğü aylıkları ile bunların hak sahiplerine bağlanacak ölüm aylıklarının karşılığı olmak üzere, bu kapsamdaki sigortalılar için kamu idarelerinin bütçelerinden ayrılan sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi ödeneklerinin %20’si oranında ek karşılık primi alınır. Ayrılan ek karşılık priminin tamamı kurum bütçelerinin yetkili makamlarca onaylanarak yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ay başlarından itibaren altı ay içinde ve aylık eşit taksitlerle ödenir. Genel bütçe kapsamındaki idarelerin ek karşılık primleri Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.”
Hükmü yer almaktadır.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun konuya ilişkin duyurusunda ise; “Ayrıca yıl içinde devlet memurları için ayrılan bütçe kalemine yapılan aktarmalar mevcut ise; aktarma tarihinden itibaren Mosip bilgi sistemi üzerinde ek olarak girilmesi ve aktarım ile ilgili Kurumumuza ek yapılan tahakkuka istinaden ilgili kurumların encümen kararının veya bütçe aktarım fişinin gönderilmesi gerekmektedir.”
Denilmektedir.
Ek karşılık tutarlarının hesaplaması
Ek karşılık primlerinin hesaplanmasında; ilk defa 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra göreve başlayan Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişiler için ödenen malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortası priminin %11 işveren hissesi ile %7,5 genel sağlık sigortası primi olmak üzere toplam %18,5 ve 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce göreve başlayan 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişiler için ödenen %20 Kurum karşılığı tutarına ilişkin ayrılan sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi ödenekleri dikkate alınması gerekmektedir.
Özetle;
5510 sayılı Kanuna tabi memurlar için;
MYO Kurum Payı %11
GSS Kurum Payı %7,5
Olmak üzere toplam %18,5
İle,
5434 sayılı Kanuna tabi memurlar için;
Kurum karşılığı %20
Olarak ayrılan tutarların toplamı MOSİP sistemine girilmekte, girilen tutarın yüzde 20’si de 6 taksit halinde SGK’ya ödenmektedir.
Bu işlemin her yıl bütçelerinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 10 iş günü içerisinde yapılması gerekir fakat pratikte şubat aynın sonuna kadar yapılan bildirimlerde de idari para cezası gibi bir olumsuzlukla karşılaşılmamaktadır. Bu husus yazımızın sonunda ele alınacaktır…
İlgili yıl bütçesi içerisinde ayrılan yukarıdaki payların MOSİP sistemine girilmesi ve belirlenen taksit tutarlarının da yine sistem tarafından belirlenen tarihlerde ödenmesi icap etmektedir.
Eğer ocak ayı içerisinde girilen tutar o yıl gerçekleşen tutardan fazla ise SGK geri para iadesi yapmadığı gibi girilen tutar gerçekleşen tutardan eksik olması halindeyse kalan kısmın girilmesini kurumlardan istemekte, kurumlar bunu yapmaz ise de resen işlem yapıp faiziyle söz konusu parayı almaktadır.
Örnek: 2024 yılı Ocak ayı içerisinde MOSİP sistemine girilen ek karşılık toplam tutarı 20 milyon olsun ve bu tutarın yüzde 20’si yani 4 milyon TL’de altı taksit halinde SGK’ya ödenmiş olsun.
2024 yılı içerinde %11 MYO + %7,5 GSS + %20 kurum karşılığı tutarları da 15 milyon TL olarak gerçekleşmiş bulunsun.
15 milyonun yüzde 20’si 3 milyon TL olup öncesinde ödenen 4 milyondan daha düşüktür. Arada oluşan 1 milyon TL’lik fark SGK’ya fazladan ödenen bir tutar olmakla birlikte SGK tarafından kurumlara iade edilmemektedir.
Fakat eğer girilen tutar 20 milyon olmasına rağmen gerçekleşen tutar 25 milyon olsaydı bu kez aradaki farkın, yani 5 milyon TL’nin MOSİP sistemine girilmesi ve girilen tutarın da yüzde 20’sinin, yani 1 milyon TL’nin altı taksit halinde ödenmesi gerekecekti.
Bu işlem vaktinde yapılmaz ise bu kez aradaki fark faiziyle birlikte tahsil edilecekti.
Burada iki önemli risk var…
Birincisi gereksiz yere fazla bir tutar ödemek,
İkincisi eğer yılbaşında girilen tutar yıl içerisinde gerçekleşen tutardan eksik ise aradaki fark için faiz ödemek zorunda kalmak,
Ek Karlılık Tutarlarının Bildirilmesi
Ek karşılıkların bildirilmesi hususunu iki başlık halinde inceleyelim;
1-) Biten yıl için ilave ek karşılık bildirilmesi,
2-) Cari yıl ile ilgili bildirim yapılması,
Biten yıl için ilave ek karşılık bildirilmesi
15.01.2024 tarihinde ödenen 2024 yılı Aralık ayına ait 14 günlük fark maaşı keseneklerinin bilirimi ve SGK’ya ödenmesine müteakip;
Sosyal Güvenlik Kurumunun;
0312 458 75 29
0312 458 71 49
0312 458 75 29
0312 458 80 57
0312 458 72 10
Numaralı telefonlarını arayarak 2024 yılı bildirilmesi gereken ek karşılık tahakkuk tutarının ne kadar olduğu hususunda bilgi alınır veya bu tutar kurumlarca da kendi kayıtları üzerinden hesaplanabilir. Eğer 2024 yılı ek karşılık primi tutarları eksik ödenmişse eksik tutara ilişkin aşağıda gösterildiği şekilde ek bildirim yapılır ve 2024 yılı Ocak ayından itibaren altı taksit halinde ödenir.
Kurum: …….İLİ ….. İLÇE BELEDİYE BAŞKANLIĞI
Bütçe Yürürlüğe Giriş Tarih: 01.12.2024
Dönem Yıl: 2024
Başlangıç Dönem Ay: Aralık
Bütçe: ……. TL
Hukuki Dayanak: 5510
Belge Türü: Ek
Bu işlem neticesinde eksik bildirim tamamlanacak, gecikme zammı, faiz ve gecikme cezasından Belediyeler kurtulmuş olacaktır.
Cari yıl ile ilgili bildirim yapılması
Normalde kamu idarelerince bütçelerinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 10 iş günü içerisinde bütçelerinden 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılar için ayrılan sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi ödeneklerinin söz konusu sistemde yer alan “Ek Karşılık Yeni Kayıt” bölümüne girilmesi suretiyle tahakkuk ettirilmesi gerekmektedir.
Söz konusu portal üzerinden süresi içerisinde bildirilmeyen ek karşılık primleri hakkında Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi gereğince idari para cezası uygulanacaktır. Fakat yapılan ek karşılık bildiriminin ilk taksit ödeme tarihi şubat ayının sonu olduğu için ek karşılık bildiriminin şubat ayı sonuna kadar yapılması ve ilk taksit ödemesinin de şubat ayının sonuna kadar gerçekleşmesi durumunda SGK tarafından idari para cezası uygulanmamaktadır.
Bu şu anlama gelmektedir; 2025 yılını ek karşılık bildirimini henüz yapmamış olan kurumlar veya 2024 yılında bildirilen tutarın kontrolünü yapmamış olanların şubat ayının sonuna kadar vakti vardır. Şubat ayının sonuna kadar yapılan ve ilk taksiti ödenen ek karşılık bildirimlerinde idari para cezası uygulanmayacaktır.
Not: Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi eğer ocak ayı içerisinde girilen tutar o yıl gerçekleşen tutardan fazla ise SGK geri para iadesi yapmamaktadır. Böyle bir durumla karşılaşmamak, yani fazla ek karşılık primi ödememek için, tahmin edilen rakamın biraz altında bir bildirim yapılıp yılsonunda da ilave ek karşılık bildirmek belediyelerce uygulanacak pratik bir yöntem olabilir.
İsa ARAS
Trabzon Büyükşehir Belediyesi