Hafta Tatili İle Genel Tatilin Aynı Güne Rastlaması Halinde Çalışan İşçiye Hangi Ücret Üzerinden Ödeme Yapılır?

Hafta Tatili İle Genel Tatilin Aynı Güne Rastlaması Halinde Çalışan İşçiye Hangi Ücret Üzerinden Ödeme Yapılır?

Bilindiği üzere Ramazan Bayramı kanunda 3,5 gün olarak belirlenmiştir. İşçiler açısından konuyu incelediğimizde ulusal bayram ve genel tatil günleri ile hafta tatili günleri aynı güne denk gelebilmektedir. Bu gibi durumlarda aygı gün için hem hafta tatili ücreti hemde ulusal bayram ücreti ödenebilir mi?

Yargıtayın kararlarında hafta tatili ile ilgili olarak;

“… 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunun 3 üncü maddesine göre, hafta tatili Pazar günüdür. Bu genel kural mutlak nitelikte olmayıp, hafta tatili izninin Pazar günü dışında da kullandırılması mümkündür.” Ifadesinin yer aldığı görülmektedir.

4857 sayılı İş Kanununun Genel tatil ücreti başlıklı 47 inci maddesinde;

“… Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir.” hükmü yer almaktadır.

Yine 4857 sayılı İş Kanununun Hafta tatili ücreti başlıklı 46 ıncı maddesinde hafta tatiline hak kazanılması durumlarında çalışılmayan bu güne ait ücretin işçiye ödeneceği belirtilmekle birlikte çalışılması halinde ödenecek tutar ile ilgili olarak herhangi bir düzenlemeye yer verilmemiştir.

Dolayısıyla bu günlere ait çalışmalarda fazla çalışma ücreti ödeneceği yargı kararları ile şekillenmiştir.

Yargıtay Dokuzuncu Hukuk Dairesinin 10/12/2015 tarihli ve 2014/21706 Esas , 2015/35058 Karar sayılı kararında;

“… Somut uyuşmazlıkta, resmi tatil olup aynı zamanda hafta sonuna denk gelen tatil günlerine ilişkin mükerrer hesap yapılıp yapılmadığına dair denetime elverişli olmayan bilirkişi raporunun hükme esas alınması, çakışan genel tatil ile hafta tatili varsa bunların biri açısından hesap yapılması gerekirken mükerrer yapılan hesabın hüküm altına alınması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.” Denilmektedir.

Görüldüğü üzere yüksek yargı böyle durumlarda sadece bir ödemenin yapılmasını öngörmüştür.

Fakat konumuz özelinde işçinin aynı gün içerisine denk gelen ulusal bayram ve hafta tatili ücretinin hangisinin ödeneceğine ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir.

Yine Yargıtay Dokuzuncu Hukuk Dairesinin 16/06/2020 tarih ve 2017/15912 Esas , 2020/5760 Karar sayılı kararında;

“… Hafta tatili ve genel tatil günlerinin çakıştığı günlerde hafta tatili hesabı yapılmalıdır. Bilirkişi raporu bu açıdan denetime elverişli değildir. Örneğin 19 Mayıs 2013 bayram tatili Pazar günü ile çakışmaktadır. Mahkemece bu konuda da denetime elverişli bilirkişi raporu alınarak sonuca gidilmelidir.” şeklinde karar verilmiştir.

Bu kararda kanaatimizce hafta tatili ücretinin genel tatil ücretinden fazla olması nedeniyle işçi lehine yorum kapsamında değerlendirme yapılarak sonuca gidilmiştir.

Bilindiği üzere Belediyelerde Toplu İş Sözleşmeleri ile hafta tatili ücretleri ve genel tatil ücretleri hakkında özel düzenlemeler yapılabilmektedir.

Böyle bir durumda her iki ödemenin eşit miktarda olması halinde;

Örneğin bu günlerde çalışılması şartıyla 1+2 =3 yevmiye ödenir şeklinde bir düzenlemenin yer alması halinde ödemenin hafta tatili veya genel tatil olarak ödenmesinin bir önemi bulunmamaktadır.

Fakat bu iki ödemenin farklı olarak tespit edilmesi halindeyse hangi ödemeyi dikkate almak gerekir?

Bu durumda işçi lehine yorum ilkesi kapsamında işlem yapılması yerinde olacaktır.

Peki işçi lehine yorum nedir?

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından verilen 16/05/2018 tarihli ve 2015/1828 Esas , 2018/1093 Karar sayılı kararda;

İş mevzuatı kurallarının bir çoğu ekonomik bakımdan güçlü olan işverene karşı geçimini emeği ile sağlayan zayıf durumdaki işçiyi koruma amacı ile konulmuşlardır. Bu tür kuralların yorumunda başvurulan “işçi lehine yorum” yöntemi, amaçsal yorum ile örtüşür. Başka bir anlatımla “işçi lehine yorum”, “amaçsal yorumun” iş hukukunda işçiyi korumak için konulan kurallar yorumlanırken büründüğü biçimdir.

Nitekim 18.06.1958 tarih ve 1957/20 E.-1958/9 K. sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında da “…İş Kanunlarının ve işçi sigortaları kanunlarının kabulündeki ilk gaye işçinin menfaatlarını korumak olmasına,…” şeklindeki açıklama ile işçi lehine yorum ilkesine vurgu yapılmıştır.

Hemen belirtmek gerekir ki, İş Hukuku esas itibari ile işçiyi koruma amacı gütmekte ise de, iş mevzuatındaki bütün kurallar işçiyi korumak için konulmamıştır. Bu itibarla bir kanun hükmü yorumlanırken hükmün somut amacına uygun yorum yapılmalıdır. Amaçsal yorum yöntemi ile yine de sonuca ulaşılamamış, tereddüt giderilememiş ise, bu durumda “işçi lehine yorum” ilkesine başvurulmalıdır…” Denilmektedir.

Sonuç olarak bu ödemelerin iş kanunu kapsamında ödenmesi halinde yüksek ücret olan hafta tatili ücretinin dikkate alınması, iki ödemenin farklı olarak tespit edilmesi halinde ise de  yüksek ücret üzerinden bu güne ait ücretin ödenmesinin doğru olacağını değerlendirmekteyiz.

Taktir okuyucunundur.

Mehmet YURDCU

Tavşanlı Belediyesi / Kütahya

Yazarın Tüm Yazıları İçin Tıklayın

Whatsapp Kanalımıza katılmak için tıklayın