Özel Kalem Müdürlerinin HİTAP İşlemleri Hakkında Bilinmesi Gerekenler

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 59 uncu maddesi istisnai memurlukları düzenlemekte olup özel kalem müdürü kadrosu da bu kadrolardandır.

Bilindiği üzere Belediye ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmeliğe ekli EK – 2: Belediye Ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro Standartları Cetvellerinde özel kalem müdürlüğü yer almaktadır.

Yine aynı yönetmeliğe ekli EK – 4: Belediye Ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Kadro Kütükleri (Değişik: 02.06.2024 – 32564 s. R.G. Yön./5. md.)  (I) Sayılı Kütük: Belediye Ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Memur Kadro Kütüğünde Özel Kalem Müdürü 1 inci dereceli bir kadro olarak gösterilmiştir.

Bu yazımızda norm kadrolarında özel kalem müdürü kadrosu bulunan belediyelerin bu kapsamda istihdam yapmaları durumunda Hizmet Takip Programı içerisinde yapılması gereken işlemleri ele alacağız.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 59 uncu maddesinde; özel kalem müdürlüklerine bu Kanunun atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve dereceye yükselmesine ilişkin hükümleriyle bağlı olmaksızın tahsis edilmiş derece aylığı ile memur atanabileceği hükmüne yer verilmiştir.

Bu kapsamda, Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik çerçevesinde özel kalem müdürlüğü kadrolarına, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından izin alınmak suretiyle, atamaya yetkili amir tarafından atama yapılabilmektedir.

Özel Kalem Müdürü kadrosuna atananları 5434 sayılı Kanuna tabi olanlar ve 5510 sayılı Kanuna tabi olanlar olmak üzere iki farklı kanun kapsamında değerlendireceğiz.

Fakat konuya geçmeden önce Hizmet Takip Programı alanında yer alan birkaç terimi açıklamak faydalı olacaktır.

İşgal edilen kadro/kadro derecesi: Kişinin atandığı (bulunduğu) kadronun unvan derecesidir.

Görev aylığı (ödemeye esas) derece ve kademesi: Memurun aldığı maaşa esas olan derece ve kademesidir.

Kazanılmış hak aylığı derece ve kademesi: Devlet memurunun 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda yer alan memuriyete giriş derece ve kademesine, yine bu Kanunda yer alan ilavelerin yapılması suretiyle bulunacak derece ve kademesidir. Başka bir ifadeyle Devlet memurluğu statüsünde geçen veya geçmiş sayılan hizmetlerin her yılına bir kademe ve her üç yılına bir derece hesabıyla bulunacak derece ve kademesidir.

Emekli keseneğine esas derece ve kademesi: 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’na tâbi olan memurun Sigortalı veya Bağ-Kur’lu olarak geçen hizmetlerinin Emekli Sandığı hizmetleri ile birleştirilmesi sonucu bulunan emekli keseneğine esas derece ve kademesidir.

5434 Sayılı Kanun Kapsamında Bulunan Özel Kalem Müdürleri

5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti bulunanların sigortalılıkları 5434 sayılı Kanun kapsamında yürütülmektedir.

Örnek:1

Dört yıllık yükseköğrenim (İktisat bölümü) mezunu olan Bilal Bey M Belediyesinde Özel Kalem Müdürlüğüne atanmıştır.

Bu kapsamda;

Görev aylığı (ödemeye esas) derece ve kademesi ile Ek Göstergesi:

Özel Kalem Müdürlüğü norm kadro cetvellerinde gösterildiği üzere 1. Dereceli bir kadrodur.

Bilal Bey 1. Dereceli bir kadroya atandığından atandığı derecenin ilk kademesinin maaşını alacak olup ödemeye esas derece ve kademesi 1. Derecenin 1. Kademesi, ödemeye esas ek göstergesi ise 3600 olacaktır.

Kazanılmış hak aylığı derece ve kademesi ile Ek Göstergesi:

Bilal Beyin kazanılmış hak aylık derece ve kademesi 9. Derecenin 1. Kademesi kazanılmış hak aylığı ek göstergesi ise 0 olacaktır.

Emekli keseneğine esas derece ve kademesi ile Ek Göstergesi:

Bilal Beyin emekliliğe esas derece ve kademesi 9.  Derecenin 1. Kademesi olacak, emekli ek göstergesi ise 3600 olacaktır.

Emekli keseneği ile ilgili olarak iki hususu açıklamak konumuzun tam olarak anlaşılması için faydalı olacaktır.

1- 5434 sayılı Kanunun ek 18 inci maddesinde; “Sosyal Sigortalar Kanununa tabi görevlerde bulunduktan sonra iştirakçi olanların, emeklilik keseneklerine, personel kanunları gereğince kazanılmış hak olarak aldıkları derece ve kademe aylıkları üzerine, sigorta primi ödemek suretiyle geçirdikleri sürelerin, her yılı bir kademe ilerlemesine ve tahsil durumlarına göre her 2,3,4 veya 5 yılı bir derece yükselmesine esas olacak şekilde eklenerek bulunacak derece ve kademe aylığı esas alınacağı, Bunların, personel kanunlarına göre kazanılmış hak olarak aldıkları kademelerin ilerletildiği veya derecelerin yükseltildiği sürece, emeklilik keseneğine esas kademeleri ilerletilir ve dereceleri yükseltileceği” hükmü yer almaktadır.

Dolayısıyla, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu kapsamında göreve başlayan sigortalıların bu sigortalılığından önce başka sosyal güvenlik kanununa tabi geçen sürelerinin emekli keseneğine esas aylıkta değerlendirilmeleri işleminin, kamu kurumları tarafından zorunlu olarak (adaylık süresinde olsa bile) göreve başlama tarihi itibariyle yapılması gerekmektedir.

Bu nedenle söz konusu hizmetler SGK İl veya Merkez müdürlüklerinden talep edilerek ilgililerin emekli keseneğine esas derece ve kademelerinde değerlendirilmelidir.

2- Bilindiği üzere Emekli Keseneğine esas aylığa ait ek göstergenin tespitinde ödemeye veya kazanılmış hak aylığına ait dereceye tanınan ek gösterge veya sigortalı daha önce yüksek ek göstergeli bir görevde bulunmuş ise 5434 sayılı Kanunun Ek 67 nci maddesi gereğince yüksek olan ek gösterge dikkate alınmaktadır. Bu nedenle Bilal Bey örneğinin emekli keseneğine esas ek göstergesi 3600 olacaktır.

 5510 Sayılı Kanun Kapsamında Bulunan Özel Kalem Müdürleri

5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine istinaden SGK ile ilişkilendirilenler 5510 sayılı kanun kapsamındadır.

Örnek 2:

Dört yıllık yükseköğrenim (İktisat bölümü) mezunu olan Bilal Bey M Belediyesinde Özel Kalem Müdürlüğüne atanmıştır.

Bu kapsamda;

Görev aylığı (ödemeye esas) derece ve kademesi ile Ek Göstergesi: 

Özel Kalem Müdürlüğü norm kadro cetvellerinde gösterildiği üzere 1. Dereceli bir kadrodur.

Bilal Bey 1. Dereceli bir kadroya atandığından atandığı derecenin ilk kademesinin maaşını alacak olup ödemeye esas derece ve kademesi 1. Derecenin 1. Kademesi, ödemeye esas ek göstergesi ise 3600 olacaktır.

Kazanılmış hak aylığı derece ve kademesi ile Ek Göstergesi:

Bilal Beyin kazanılmış hak aylık derece ve kademesi 9. Derecenin 1. Kademesi kazanılmış hak aylığı ek göstergesi ise 0 olacaktır.

Emekli keseneğine esas derece ve kademesi:

Bilal Beyin emekliliğe esas derece ve kademesi 9.  Derecenin 1. Kademesi olacaktır.

Görüldüğü üzere 5434 sayılı Kanuna ile 5510 sayılı Kanun içerisinde farklılıklar yer almaktadır.

Bu farklılıklar ise;

5510 sayılı Kanunun Prime esas kazançlar başlıklı 80 inci maddesinde ilgililerin prime esas kazançları kişiye ödenen tutarlar (bordro kazançlar alanı) üzerinden hesaplanmaktadır.

Her ne kadar kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa 4-c kapsamında SGK ile ilişkilendirilenler için emekli keseneğine esas derece-kademe ve ek gösterge hükümleri uygulanmıyor olsa da bu kişilerinde hizmetlerinin SGK İl veya Merkez müdürlüklerinden talep edilerek ilgililerin emekli keseneğine esas derece ve kademelerinde sanal intibak olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Sanal İntibak İşlemini neden yapmalıyız?

5434 sayılı Kanunun ek 82 inci maddesinde; “… Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından, 5510 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (21) numaralı bendinde belirtilen kamu idarelerinde aynı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamında geçen uzun vadeli sigorta kolları bakımından sigortalılık süreleri esas alınarak emekli ikramiyesi; anılan Kanunun geçici 4 üncü maddesine göre aylığa veya toptan ödemeye hak kazanan sigortalıların emeklilik ikramiyesine ilişkin azami süre, hesap yöntemi, emekli ikramiyesinin hesabında kullanılan ödeme unsurları ile bu ödeme unsurlarına hak kazanma şartlarına ilişkin esas ve usuller, ödeme unsurlarının ikramiye hesabına esas alınan oran ve/veya miktarları dikkate alınarak ödenir…” Hükmü yer almaktadır.

Bu ifadeler ne anlama geliyor?

5510 sayılı Kanuna tabi memurların emeklilik tazminatı da tıpkı 5434 sayılı Kanuna tabi memurların emsalinden ödenecektir. Dolayısıyla bu kapsamda bir hak kaybı oluşmaması için sanal intibak yapılarak HİTAP’a bu şekilde veri girilmesi gerekir. Sosyal Güvenlik Kurumu da HİTAP’a girilen veri üzerinden ilgilinin emekli ikramiyesini hesaplayıp ödeyecektir.

Sanal İntibak hakkında daha detaylı bilgi almak için daha önce yayınladığımız şu yazımızı mutlaka okuyunuz: ( https://iscimemur.net/sanal-intibak-nedir-dikkat-edilecek-hususlar-nelerdir/)

Takdir okuyucunundur…

Mehmet YURDCU

Tavşanlı Belediyesi  / Kütahya

Yazarın Tüm Yazıları İçin Tıklayın

Whatsapp Kanalımıza katılmak için tıklayın