Tasarruf Tedbirleri Genelgesi Kapsamında Belediyelerde Yeni Personel İstihdamı

Tasarruf Tedbirleri Genelgesi Kapsamında Belediyelerde Yeni Personel İstihdamı

17/5/2024 tarih ve 32549 sayılı Resmi Gazete ‘de yayınlanarak yürürlüğe giren 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesiyle birlikte kamu kurum ve kuruluşlarında uygulanacak Tasarruf Tedbirleri belirlenmiştir.

Mezkur genelgenin “KAPSAM” başlıklı bölümünde;

“10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetveller kapsamındaki kamu idareleri ve bu idarelere bağlı, ilgili ve ilişkili kamu kurum ve kuruluşları ile il özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile kurdukları birlik, müessese ve işletmeler, …” denilmek suretiyle belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile kurdukları birlik, müessese ve işletmeler mezkur genelgenin kapsamına alınmıştır.

Aynı genelgenin “DİĞER HUSUSLAR” başlıklı bölümünde;

“Bu Genelgenin uygulanması ile ilgili olarak tüm kamu kurum ve kuruluşları tarafından gereken tedbirler alınacak, her kademedeki yönetici tasarruf ilkelerinin uygulanmasından sorumlu olacaktır. Genelge hükümleri; bakanlıklarda bakan veya bu konuda görevlendirilen bakan yardımcısı, kurumlarda üst yöneticiler, il özel idarelerinde ve illerde valiler, belediyelerde ise belediye başkanları tarafından hassasiyetle izlenecek ve denetlenecek, aksine hareket edenler hakkında ilgili mevzuat hükümlerine göre işlem yapılacaktır. Bu yöneticiler Genelgenin uygulanmasından öncelikle sorumlu olacaktır.” denilmektedir.

Buna göre tasarruf tedbirlerinin uygulanması belediyelerde belediye başkanı tarafından izlenecek olup her kademedeki yöneticiler ise tasarruf tedbirlerinin uygulanmasından sorumlu tutulmuştur.

Yine Genelgenin “PERSONEL GİDERLERİ” başlıklı  bölümünde;

“Mevcut personelin etkin ve verimli çalışmasını sağlamak üzere gerekli tedbirler alınacak, bu personel hizmet standartlarına uygun ve dengeli bir şekilde görevlendirilecek ve atıl personel oluşmasına izin verilmeyecektir. Kanundan doğan mecburi yükümlülüklerin yerine getirilmesi hariç olmak üzere bir önceki mali yılda kadro ve pozisyon sayılarında emeklilik, istifa ve ölüm gibi nedenlerle meydana gelen azalma kadar yeni kadro ve pozisyon ihdas ya da kullanım talebinde bulunulabilecektir. Mahalli idareler bakımından bu kapsamdaki uygulamalarda, ilgili mevzuatta yer alan norm kadro ilke ve standartları ile yıllık toplam personel giderleri hakkındaki oranlar esas alınacaktır.” talimatına yer verilmiştir.

26 Temmuz 2024 tarih ve 32613 sayılı Resmi Gazete ‘de yayınlanarak yürürlüğe giren 7521 sayılı Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 13 üncü maddesiyle 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa eklenen ek 9 uncu madde de;

“Kamu kurum ve kuruluşlarının harcama ve uygulamalarının tasarruf tedbirlerine uygunluğunun idarelerince ve/veya Hazine ve Maliye Bakanlığınca izlenmesi ve denetlenmesi sonucunda, alınan tedbirlere aykırı iş ve işlemleri tespit edilenler hakkında tabi oldukları mevzuat uyarınca disiplin hükümleri uygulanır ve sonuçları idarelerince Cumhurbaşkanlığına bildirilir.” denilmek suretiyle tasarruf tedbirlerine uyulmaması durumunda ilgili personel hakkında disiplin hükümlerinin uygulanacağına yer verilmiştir.

Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde belediyelerin Tasarruf Tedbirleri Genelgesinin kapsamında olduğu açıktır. Genelgenin “PERSONEL GİDERLERİ” başlıklı bölümü incelendiğinde mahalli idareler hariç genelge kapsamında yer alan tüm kurum ve kuruluşlar açısından personel istihdamında sınırlandırmaya gidildiği görülmektedir.

Diğer kurumların yeni personel istihdamı emeklilik, istifa, ölüm gibi nedenlerle meydana gelen azalma kadar olabilecekken mahalli idareler bu sınırlandırma kapsamında sayılmamıştır. Mezkûr genelgenin ilgili bölümünde “Mahalli idareler bakımından bu kapsamdaki uygulamalarda, ilgili mevzuatta yer alan norm kadro ilke ve standartları ile yıllık toplam personel giderleri hakkındaki oranlar esas alınacaktır.” denilmek suretiyle mahalli idarelerin yeni personel istihdamı açısından hâlihazırda var olan uygulamaya devam edileceği belirtilmiştir.

İş bu sebeple mahalli idareler açısından yeni personel istihdamı söz konusu olduğunda iki hususa dikkat edilecektir;

1- Norm kadro ilke ve standartları

2- Personel gideri oranı

Ayrıca Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü tarafından verilen 16/8/2024 tarih ve E-53773008-622.02-10189883 sayılı görüş yazısında;

“Bu  itibarla,  Cumhurbaşkanlığı  tarafından  yayımlanan  mezkûr  Genelge’de  yerel  yönetim birimlerinin  personel alımında  norm  kadro ilke  ve  standartları ile  yıllık toplam  personel  gider  oranları esas alınarak işlem tesis edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.” denilmek suretiyle konuya netlik kazandırılmıştır.

Belediyeler açısından yeni personel istihdamı söz konusu olduğunda personel gideri oranı bakımından bakılacak iki mevzuat hükmü yer almaktadır.

Bunlar;

5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile,

İl Özel İdareleri, Belediyeler Ve bağlı Kuruluşları İle Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul Ve Esasların 5 inci maddesinin birinci fıkrasıdır.

Burada belirtilen hükümlere uyulmaması durumunda ise oluşacak kamu zararından yasal faiziyle birlikte belediye başkanları sorumlu olacağı gibi, ilgili idareciler hakkında da 7521 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi gereğince disiplin hükümleri uygulanacaktır.

5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesinin sekizinci fıkrasında;

“Belediyenin yıllık toplam personel giderleri, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın yüzde otuzunu aşamaz. Nüfusu 10.000’in altında olan belediyelerde bu oran yüzde kırk olarak uygulanır. Yıl içerisinde aylık ve ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar yeni personel alımı yapılamaz. Yeni personel alımı nedeniyle bu oranın aşılması sebebiyle oluşacak kamu zararı, zararın oluştuğu tarihten itibaren hesaplanacak kanunî faiziyle birlikte belediye başkanından tahsil edilir. Personelin her türlü alacakları zamanında ve öncelikle ödenir.” denilmekte olup,

…. Usul ve Esasların 5 inci maddesinin birinci fıkrasında ise;

“İdarelerin, şirket personeli de dahil yıllık toplam personel giderleri, idarenin gerçekleşen en son yıl bütçe gelirleri toplamının her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılması sonucu bulunacak miktarın yüzde kırkını aşamaz. Bu oran büyükşehir belediyelerinde yüzde otuz olarak uygulanır. Yıl içerisinde aylık ve ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar idare şirketlerine yeni personel alımı yapılamaz.” Hükmü yer almaktadır. Esasların bu maddesi ayrı bir yazı ile tekrar ela alınacaktır.

İsa ARAS

Trabzon Büyükşehir Belediyesi

Yazarın tüm yazıları için tıklayın

Whatsapp Kanalımıza katılmak için tıklayın