657 sayılı Kanun’un 37 ve 64 üncü maddelerinin uygulanmasına ilişkin değerlendirme

657 Sayılı Kanun’un 37 ve 64 üncü Maddelerinin Uygulanması

Bu yazımızda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun Yükselinebilecek derecenin üstünde bir dereceye yükselme başlıklı 37 nci maddesi ile aynı Kanun’un Kademe ve kademe ilerlemesi başlıklı 64 üncü maddesini ele alacağız. Bahsi geçen maddelerle ilgili olarak belediyeler arasında farklı uygulamalar söz konusu olabilmektedir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Kademe ve kademe ilerlemesi başlıklı 64 üncü maddesinin dördüncü fıkrasında;

“Son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almayan memurlara, aylık derecelerinin yükseltilmesinde dikkate alınmak üzere bir kademe ilerlemesi uygulanır.”

Hükmü yer alır.

Memurların yukarıda bahsi geçen madde hükmünden yararlanması belli bir şarta bağlanmış olup bu şart son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almamış olmaktır. Bu şartı yerine getiren memurlara, aylık derecelerinin yükseltilmesinde dikkate alınmak üzere, bir kademe ilerlemesi uygulanır.

64 üncü maddenin uygulanmasıyla birlikte memurların kazanılmış hak aylıkları ile emekli keseneğine esas aylıkları azami olarak yükselebilecekleri derecenin bir üst derecesine yükselebilmektedir.

Burada yeri gelmişken şu hususu hatırlatmakta fayda var.

Yukarıda belirtilen emekli keseneğine esas aylık ifadesi 5434 sayılı Kanuna tabi memurları kapsamakta olup 5510 sayılı Kanun’ tabi memurlar için emekli keseneğine esas aylık derece/kademe diye bir şey yoktur.

Zira 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılan personelin daha önce mülga sosyal güvenlik kanunlarına tabi geçen sigortalı sürelerinin emeklilik keseneğine esas aylık derece ve kademe ilerlemesinde değerlendirilmesine yönelik 5510 sayılı Kanunda bir hüküm bulunmamaktadır. Bu sebeple söz konusu sürelerin emeklilik keseneğine esas aylıklarında değerlendirilmesine imkân yoktur.

657 sayılı Kanun’un 37 nci maddesi ise kadro şartına bağlı olmadan Devlet memurlarının aylıklarının bir üst dereceye yükseltilmesine imkân veren bir düzenleme olup madde metni şu şekildedir.

“Bu kanun hükümlerine göre öğrenim durumları, hizmet sınıfları ve görev unvanları itibariyle azami yükselebilecekleri derecelerin dördüncü kademesinden aylık almaya hak kazanan ve son sekiz yıllık süre içinde herhangi bir disiplin cezası almayanların kazanılmış hak aylıkları kadro şartı aranmaksızın bir üst dereceye yükseltilir.”

Yukarıda bahsi geçen her iki maddeyi bir arada değerlendirdiğimizde bir takım sorular gündeme gelebilmektedir. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz.

1- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 64 üncü maddesi birden fazla uygulanabilir mi?

2- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 37 nci maddesi birden fazla uygulanabilir mi?

3- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 37 nci maddesi ile 64 üncü maddesi aynı anda uygulanabilir mi?

4- Önce 64 üncü maddenin uygulanıp daha sonra 37 nci maddenin uygulanacağına dair bir kural var mı?

Yukarıdaki soruları sırasıyla değerlendirecek olursak;

Soru 1:

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 64 üncü maddesi birden fazla uygulanabilir mi?

Cevap:

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 64 üncü maddesinde son sekiz yıla atıf yapılmıştır. Yani son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almayan memurlar bu haktan yararlanabilmektedir. Dolayısıyla bir memurun, memuriyet hayatı boyunca, birden fazla 64 üncü maddenin ilgili kısmında belirtilen kademe ilerlemesinden faydalanması pekâlâ mümkündür. Tekrar etmek gerekirse buradaki şart son sekiz yıl içinde disiplin cezası almamaktır.

Soru 2:

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 37 nci maddesi birden fazla uygulanabilir mi?

Cevap:

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 37 nci maddesinde Kanun koyucu öğrenim durumuna dikkat çekmiştir.

“Bu kanun hükümlerine göre öğrenim durumları, hizmet sınıfları ve görev unvanları itibariyle azami yükselebilecekleri derecelerin dördüncü kademesinden aylık almaya hak kazanan ve son sekiz yıllık süre içinde herhangi bir disiplin cezası almayanların kazanılmış hak aylıkları kadro şartı aranmaksızın bir üst dereceye yükseltilir.”

Yani daha önce bir üst dereceye yükseltilen memurun öğrenim durumunda değişiklik olması halinde söz konusu memur tekrar 37 nci maddeden yararlanabilir. Memurun son öğrenim durumunu dikkate aldığımızda bu maddenin aynı kişi için birden fazla uygulanması elbette mümkündür.

Örnek:

5. Derecedeyken bu derecede kalma süresi olan 3 yılını tamamlamış ortaokul mezunu bir memur, terfi tarihi olan 15.01.2022 tarihi itibariyle, aynı derecenin 4’üncü kademesinden aylık almaya hak kazanmıştır. Son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almamak kaydıyla memurun kazanılmış hak aylığı 4 üncü derecenin 1 inci kademesine yükseltilecektir.

İlgilinin bu süre içerisinde üst öğrenim olan lise eğitimini bitirmesi durumundaysa intibak işlemi yapılacak ve kişi lise mezunu memurun yükselebileceği azami derece olan 3. Derecenin 4. Kademesinden aylık almayı hak kazandığı tarih itibariyle, 37 nci madde hükmü gereğince, 2. Derecenin 1. Kademesine yükseltilecektir.

Soru 3:

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 37 nci maddesi ile 64 üncü maddesi aynı anda uygulanabilir mi?

Cevap:

657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesi ile 37 nci maddesinin koşulları sağlaması halinde her iki maddenin birlikte uygulanması mümkündür. Konunun detaylı bir şekilde açıklandığı Devlet Personel Başkanlığı Görüşü için tıklayın…

Soru 4:

Önce 64 üncü maddenin uygulanıp daha sonra 37 nci maddenin uygulanacağına dair bir kural var mı?

Bu soruya ilişkin belediyeler arasında farklı uygulamalar söz konusu olmakla birlikte tarafımızca yapılan değerlendirme şu şekildedir;

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun gerek 64 üncü maddesi ve gerekse 37 nci maddesi birbirinden bağımsız, ayrı maddelerdir. Fakat her iki madde de son 8 yıl içerisinde disiplin cezası almamak kuralına bağlandığından uygulayıcılar açısından farklı yorumlanabilmektedir.

Bu noktada şu şekilde düşünmek yerinde olur. Ortada iki farklı madde var ve bu her iki madde de memurun kazanılmış hak aylığını olumlu etkilemektedir. Söz konusu etkilerin bağlandığı koşul ise aynıdır. Koşulun gerçekleşmesi durumunda memur her iki maddeden de ayrı ayrı yararlandırılmalıdır.

Zira 64 üncü madde son sekiz yıl içerisinde disiplin cezası almamış memura bir kademe ilerlemesini düzenlerken 37 nci madde ise azami yükselebileceği derecenin dördüncü kademesine gelmiş memurun bir üst dereceye yükseltilmesini düzenler. Fakat bunun yapılabilmesi de memurun son sekiz yıl içerisinde disiplin cezası almamış olma şartına bağlanmıştır.

Bu noktadan baktığımızda her iki kanun maddesinin içinde barındırdığı şartların oluşması durumunda birbirlerinden bağımsız veya öncelik gözetmeksizin uygulanabileceğini değerlendirmekteyiz.

Ayrıca 37 nci maddeyle ilgili olarak Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü tarafından verilen görüşte her iki maddenin birbirinden bağımsız değerlendirilmesine vurgu yapılmıştır.

Söz konusu görüşte;

“İlgilinin göreve başladığı tarih dikkate alınarak Kanunun yayım tarihi itibariyle son sicil notu doksan ve daha yukarı ise ‘Son sicil notu doksan ve daha yukarı olanlar için yedi yıl’ hükmünün dolduğu tarih (25.02.2018) itibariyle 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesi çerçevesinde bir kademe ilerlemesi yapılması,

Halen bulunduğu veri hazırlama ve kontrol işletmeni kadrosunda azami olarak yükselebileceği 3 derecenin 4 üncü dördüncü kademesinden aylık almaya hak kazandığı tarih itibariyle de, kadro şartı aranmaksızın bir üst dereceye yükseltilmesi, gerekmektedir.”

Görüşten anlaşılacağı üzere 37 nci maddenin uygulanması için 64 üncü maddeye göre alınan bir kademeden sonra 8 yıl gibi bir ifade kullanılmamış, her iki madde gereğinin beklenmeksizin uygulanması gerektiği söylenmiştir.

Örnek 2:

15.01.2016 tarihinde 64 üncü madde kapsamında bir kademe alarak 4. Derecenin 2. Kademesine yükseltilen lise mezunu V.H.K.İ bir memur 3’üncü dereceye geldikten sonra burada da 3 yılını tamamlayarak 15.01.2021 tarihi itibariyle, aynı derecenin 4’üncü kademesinden aylık almaya hak kazanmıştır.

Bu durumda memur eğer son sekiz yıl içerisinde disiplin cezası almamışsa bu sefer kazanılmış hak aylığı 15.01.2021 tarihi itibari ile 2. Derecenin 1. Kademesine yükseltilecektir.

Bu yazımızda ele aldığımız sorular kurumların insan kaynakları biriminde çalışıp memur mevzuatını takip edenler açısından önemli sorulardır. Kurumdan kuruma farklı uygulamalar olmakla birlikte meslektaşlar arası yapılan fikir alışverişleri sonucu üretilen çözümlerde dar çevrede kalabilmektedir. Uygulama birliğinin sağlanması adına konuyu kapsamlı bir şekilde ele almaya çalıştık…

Takdir okuyucunundur…

Mehmet YURDCU

Tavşanlı Belediyesi  / Kütahya

Yazarın Tüm Yazıları İçin Tıklayın…

Telegram kanalımıza katılmak için tıklayın >> t.me/iscimemurnet

iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın

Güncel kamu personeli alım ilanları için tıklayın