Vekalet ödemelerinde Ocak ayına özel hesaplama nasıl olmalı?
Daha önce 2024 yılı Ocak ayı fark maaşlarında dikkat edilecek hususlarla ilgili kapsamlı bir yazı yayınlamıştık. Söz konusu yazımızda 2024-2025 yıllarını kapsayan toplu sözleşmenin yürürlük tarihinin 1 Ocak 2024 olduğundan gerek özel hizmet, gerek yan ödeme ve ek ödeme oranlarında ilave kazanımlar elde eden kadrolarlar ilgili kıst hesaplama yapılması gerektiğini örneklerle birlikte anlatmıştık. Yazımıza ulaşmak için buraya tıklayınız…
Benzer bir hususta vekalet ödemelerinde söz konusu olup vekalet ödemelerinde dikkat edilecek hususlar bu yazımızın konusu oluşturacaktır.
Vekâlet görevi ve bu görevin yapılması sonrası ödenecek ücret 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 86 ve 175 inci maddelerinde düzenlenmiştir.
657 sayılı Kanununun Vekalet görevi ve aylık verilmesinin şartları başlıklı 86 ncı maddesinin birinci fıkrasında “Memurların kanuni izin, geçici görev, disiplin cezası uygulaması veya görevden uzaklaştırma nedenleriyle işlerinden geçici olarak ayrılmaları halinde yerlerine kurum içinden veya diğer kurumlardan veya açıktan vekil atanabilir…” denilmektedir.
Bu hüküm gereğince Belediyelerde vekaleten görevlendirmeler yapılmakta ve istisnalar hariç görevin 3 ayı geçmesi durumunda da vekile vekalet aylığı ödenebilmektedir.
Bilindiği üzere; Vekillerin, genel ve ilgili özel mevzuatı uyarınca asaleten atanmada aranan tüm şartları (asaleten atanmada sınav şartı aranılan kadro veya görevler için bu sınavlara girebilme hakkının elde edilmiş olması dahil) bir arada taşımaları, kaydıyla, vekalet ettikleri kadro veya görevler için öngörülen zam ve tazminatların toplam net tutarının, asli kadro veya görevleri karşılığında fiilen aldıkları zam ve tazminatların toplam net tutarından fazla olması halinde, aradaki fark ile ek ödemeden kaynaklı farklar 657 sayılı Kanunun 175 inci maddesindeki oranlar (1/3 ve 2/3) dikkate alınmaksızın, vekalet görevine başlanıldığı tarihten itibaren ve vekalet görevinin fiilen yapıldığı sürece ödenmektedir.
Vekaletleri esnasında yıllık izin, mazeret izni, hastalık izni, vekalet görevine ilişkin olmayan geçici görev, görevden uzaklaştırma, tutuklanma, gözaltına alınma, hizmetiçi eğitim, kurs veya seminer ve benzeri nedenlerle vekalet görevine ara verenlere (ara verdikleri günler için) vekalet aylığı, zam tazminat ve ek ödeme farkları ödenmemektedir.
Vekalet ödemelerinde ödemeler çalıştıktan sonra takip eden ayın başında yapılmakta fark tutarlar ise bordrolarda ayrı olarak gösterilmelidir. Bazı belediyelerde mevcut oranların üzerine fark oranları eklenmek sureti ile hesaplama yapılsa da fiilen çalışma dikkate alınmaksızın yapılan ödemeler kamu zararı oluşturmaktadır.
Konumuza dönecek olursak vekalet ödemelerinde 2024 yılı ocak ayına özel bir hesaplama yapılması gerekmektedir.
Bu ödemelerin ayın birinci günü ile sonuncu günü dikkate alınarak yapılması en sağlıklı hesaplama olmakla birlikte ayın 15 inci günü ile takip eden 14 üncü günü arası için yapılan hesaplamalarda hata yapmamak adına çok dikkatli olunması gerekmektedir.
Çünkü bu aya özel 4 farklı hesaplama ile karşılaşılacaktır;
1- Vekalet edilen kadro ile vekile ait kadroya ait kazançlarda bir değişiklik olmaması durumu,
2- Vekalet edilen kadroya ait bir artış olması fakat vekalet edenin kadrosuna ait bir artış olmaması durumu,
3- Vekalet edilen kadroya ait bir artış olmaması fakat vekalet edenin kadrosuna ait bir artış olması durumu,
4- Gerek vekalet edilen kadroda gerekse vekalet edenin kadrosunda bir artış olması durumu,
Gibi durumlar söz konusudur.
Şimdi bu hususlara tek tek bakalım…
Çözüm önerilerimiz;
1- Vekalet edilen kadro ile vekile ait kadroya ait kazançlarda bir değişiklik olmaması durumu
Vekalet edilen kadro ile vekile ait kadroya ait kazançlarda bir değişiklik olmaması durumunda herhangi bir sorun oluşmayacaktır.
Bu duruma Bilgisayar işletmeni kadrosunda olup Daire Başkanı kadrosuna vekalet eden örnek gösterilebilir.
15/12/2023 – 31/12/2023 dönemi hesaplaması eski katsayı ile 1/1/2024 ile 14/01/2024 tarihleri arası dönem yeni katsayı ile hesaplanıp zam tazminat farkı ile ek ödeme farkı ve vekalet ücretleri bu şekilde ödenecektir.
2- Vekalet edilen kadroya ait bir artış olması fakat vekalet edenin kadrosuna ait bir artış olmaması durumu
Bu duruma Bilgisayar İşletmeni kadrosunda olup Müdür, Şube Müdürü kadrosuna vekalet edilmesi örnek gösterilebilir.
Bu örnekte 15/12/2023 ile 31/12/2023 tarihleri için eski katsayılar ve 2023/Aralık maaşında geçerli olan puanlar üzerinden hesaplama yapılacakken 1/1/2024 ile 14/012024 tarihleri arası için yeni puanlar ile yeni katsayılar üzerinden hesaplama yapılacaktır.
Örnek üzerinden hareket edecek olursak;
Bilgisayar İşletmeni kadrosuna 7. Dönem toplu sözleşme ile herhangi bir ilave yapılmamış fakat Müdür, Şube Müdürü kadrosunun özel hizmet puanına ilave 20 puan gelmiştir. Gelen bu artış ise 1/1/2024 tarihinden itibaren geçerli olduğundan vekalet durumunda özel hizmet tazminatı farkı;
15/12/2024-31/12/2024 arası için hesaplama 9500 X 0,509796 X 80 / 100 / 31 X 17 şeklinde,
1/1/2024-14/01/2024 arası için hesaplama 9500 X Yeni Katsayı X 100 / 100 / 31 X 14 şeklinde yapılacak ve her iki hesaplamanın toplamı özel hizmet tazminatı farkı olarak vekalet edene ödenecektir.
3- Vekalet edilen kadroya ait bir artış olmaması fakat vekalet edenin kadrosuna ait bir artış olması durumu
Bu duruma Şube Müdürü kadrosunda olup Daire Başkanı kadrosuna vekalet edilmesini örnek gösterebiliriz.
Vekalet ödemelerinin ana unsuru iki kadro arasındaki farkların hesaplanmasıdır. Dolayısıyla vekalet edenin özlük haklarında bir artış olması halinde bu oran vekalet aylığı ile ilişkilendirilmeksizin maaş unsurları içerisinde verilmelidir.
Örneğimizden hareketle;
Daire Başkanı kadrosuna 7. Dönem toplu sözleşme ile ilave bir kazanç verilmemişken Şube Müdürü kadrosunun özel hizmet puanına ilave 20 puan gelmiştir. Not: Daire Başkanı kadrosunun özel hizmet puanı 200’dür.
Bu durumda vekalet edene özel hizmet tazminatından kaynaklı fark için;
15/12/2024-31/12/2024 arası hesaplama 9500 X 0,509796 X 65 / 100 / 31 X 17 şeklinde,
1/1/2024-14/01/2024 arası için 9500 X Yeni Katsayı X 45 / 100 / 31 X 14 şeklinde hesaplama yapılacak ve her iki hesaplamanın toplamı özel hizmet tazminatı farkı olarak vekalet edene ödenecektir.
Şube Müdürü kadrosuna gelen ilave 20 puan özel hizmet tazminatı ise kişinin özel hizmet tazminatına eklenerek özel Hizmet Tazminatı maaş kalemi içerisinde kişiye ödenirken ayrıca 20 puanın 14 günlük kısma isabet eden tutarı da yine vekalet ücretiyle ilişkilendirilmeksizin kişinin özel hizmet tazminatına eklenecektir. Zira ilave 20 puandan kaynaklı 14 günlük fark 5510 sayılı Kanuna tabi memurlar için prime esas kazanca dahil edilmek zorundadır.
4- Gerek vekalet edilen kadroda gerekse vekalet edenin kadrosunda artış olması durumu
Bu duruma Şef kadrosunda olup Müdür, Şube Müdürü kadrosuna vekalet edilmesini örnek gösterebiliriz.
Şef kadrosunun özel hizmet tazminatı puanı 60+10= 70 iken 60+22= 82 olmuştur.
Müdür, Şube Müdürü kadrosunun özel hizmet puanı ise 135’ten ilave 20 puan ile 155’e yükselmiştir. Fakat bu artışlar 1/1/2024 tarihinden itibaren geçerlidir.
Dolayısıyla bu durumda vekalet edene özel hizmet tazminatından kaynaklı fark için;
15/12/2024-31/12/2024 arası hesaplama 9500 X 0,509796 X 65 / 100 / 31 X 17 şeklinde,
1/1/2024-14/01/2024 arası için 9500 X Yeni Katsayı X 73 / 100 / 31 X 14 şeklinde hesaplama yapılacak ve her iki hesaplamanın toplamı özel hizmet tazminatı farkı olarak vekalet edene ödenecektir.
3 üncü örnekte olduğu gibi Şef kadrosuna ilave özel hizmet tazminatının 14 günlük kısma isabet eden tutarı da yine vekalet ücretiyle ilişkilendirilmeksizin kişinin özel hizmet tazminatına eklenecektir. Zira ilave puandan kaynaklı 14 günlük fark 5510 sayılı Kanuna tabi memurlar için prime esas kazanca dahil edilmek zorundadır.
Görüldüğü üzere bu aya ait vekalet hesaplamaları gerçekten karmaşık bir hal almıştır. Bu yazımızda bu karmaşık durumu açıklamaya çalıştık. Bu işlemin personel programları tarafından hesaplanamamasını da göz önüne alarak tüm bu olasılıkları içeren excel tablosu aşağıdaki linkten indirebilirsiniz.
EXCEL TABLOSUNU İNDİRMEK İÇİN TIKLAYIN…
Not: Vekalete ilişkin ödemeler fiili çalışmaların ardından yapılan ödemelerdir. Bu hususu dikkate almadan yapılan ödemeler kamu zararı oluşur.
Bir öneri: Vekalet ücretine ilişkin puantaj dönemi ayın 15’i ile takip eden ayın 14’ü şeklinde değil de her ayın 1’i ve ay sonu şeklinde tutulur ve ödenirse bu sorunlarla karşılaşılmayacağı gibi katsayı değişikliklerinin olduğu aylarda da zorlanılmayacaktır.
Puantaj dönemini değiştirmek isteyenler 15 Ocak 2024 tarihli maaşlarda sadece 15/12/2023 ile 31/12/2023 tarihine ait dönem için eski katsayı ve eski puanlar üzerinden vekalet ücreti ödenebilir. 1/1/2024 ile 31/1/2024 tarihi için ise 15 Şubat 2024 tarihli maaşta yeni katsayılar ve puanlar üzerinden vekalet ödemesi yapılarak bu karmaşık durum takip eden yıllar içinde geçerli olmak üzere çözümlenmiş olunabilir.
Taktir okuyucunundur…
Mehmet YURDCU
Tavşanlı Belediyesi / Kütahya
Yazarın Tüm Yazıları İçin Tıklayın…
www.iscimemur.net Whatsapp kanalımız yayında. Kanalımızı Whatsapp üzerinden takip ederek paylaşımlarımıza anında ulaşabilirsiniz.
Kanal yöneticileri de dahil hiçbir takipçi numaranızı veya kimliğinizi görüntüleyemez.
Whatsapp Kanalımıza katılmak için tıklayın…
Telegram kanalımıza katılmak için tıklayın >> t.me/iscimemurnet
iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın
Hocam saygılar. Excel tablosunda şifre istiyor sanırım. Şifreyi mail adresime atar mısınız?
Mehmet hocam teşekkür ederiz.Yerinde güzel bir çalışma olmuş.