Aylıktan Kesme Cezasındaki Aylık Kavramı Nelerden Oluşur

Aylıktan kesme cezasındaki aylık kavramı nelerden oluşur, aylıktan kesme cezası, Devlet Personel Başkanlığı görüşü, Maliye Bakanlığı görüşü…

Aylıktan Kesme Cezasındaki Aylık Kavramı Nelerden Oluşur

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesi Devlet memurlarına verilecek disiplin cezalarını düzenlemekte olup disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin ne olduğu bu maddede tek tek sayılmıştır. Söz konusu maddeye göre Devlet Memurlarına uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve Devlet Memurluğundan çıkarma olmak üzere toplamda beş farklı ceza türü ön görülmüştür. Hangi fiillerin hangi cezayı gerektirdiği hususunda bilgi sahibi olmak için 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. Maddesine bakmak gerekir. İlgili yazımız için tıklayın…

Biz bu yazımızda aylıktan kesme cezasını ele alıp hangi fiillerin aylıktan kesme cezasını gerektirdiği ve aylıktan kesme cezasının nasıl uygulanacağı hususunda bilgiler paylaşacağız.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesinin C bendi aylıktan kesme cezasını düzenlemekte olup söz konu madde bendi aşağıdaki gibidir.

C – Aylıktan kesme: Memurun, brüt aylığından 1/30 – 1/8 arasında kesinti yapılmasıdır.

Aylıktan kesme cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:

a) Kasıtlı olarak; verilen emir ve görevleri tam ve zamanında yapmamak, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasları yerine getirmemek, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçleri korumamak, bakımını yapmamak, hor kullanmak,

b) Özürsüz olarak bir veya iki gün göreve gelmemek,

c) Devlete ait resmi belge, araç, gereç ve benzerlerini özel menfaat sağlamak için kullanmak,

d) Görevle ilgili konularda yükümlü olduğu kişilere yalan ve yanlış beyanda bulunmak,

e) Görev sırasında amirine sözle saygısızlık etmek,

f) Görev yeri sınırları içerisinde her hangi bir yerin toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz olarak kullanılmasına yardımcı olmak,

g) (Mülga: 13/2/2011 – 6111/111 md.)

h) (Mülga: 13/2/2011 – 6111/111 md.)

ı) Hizmet içinde Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak,

j) (Mülga: 13/2/2011 – 6111/111 md.)

Yukarıda sayılan fiil ve hallerin gerçekleşmesi halinde memura disiplin soruşturmasının ardından aylıktan kesme cezası verilmektedir. Bu ceza brüt aylığın 1/8 i ile 1/30 u arasında değişir ve cezayı disiplin amiri verir.

Tartışma konusu olan “brüt aylık” teriminden ne anlaşılması gerektiğidir. İşçi statüsünde çalışanların tüm ödemeleri brüt aylığın kapsamındayken memurda brüt aylık terimi tartışmalıdır. Örneğin özel hizmet tazminatı ödenirken Zamlar ve Tazminatlar Kararnamesinin 2. maddesinin b) bendinde belirtildiği üzere özel hizmet tutarları en yüksek devlet memuru aylığına cetvellerde gösterilen oranların uygulanması suretiyle belirlenmektedir. Aynı usul 375 sayılı KHK’nin ek 9. maddesine istinaden ek ödeme içinde geçerlidir. Burada ifade etmeye çalıştığım şey aylıktan kastedilenin ek gösterge ve gösterge tutarlarının toplamının olduğudur.

O zaman brüt aylık tutardan anlaşılması gerekende aylık ve ek göstergenin toplamı olmalıdır. Dolayısıyla bir disiplin cezası olarak verilen aylıktan kesme cezası da bu miktar üzerinden yapılmalıdır. Nitekim Devlet Personel Başkanlığı da bu şekilde görüş vermiştir. İlgili görüş yazısına ulaşmak ve görüş yazısında belirtilen Danıştay kararını incelemek için tıklayın…

Ancak brüt aylık terimi için Maliye Bakanlığı farklı düşünmektedir. Yani Maliye Bakanlığı’nın brüt aylık terimi farklıdır. Nitekim Maliye Bakanlığının bir yazısında aylıktan kesme cezası hesaplanırken aylık kavramına hangi ödemelerin dahil edileceği kalem kalem sıralanmıştır. Maliye Bakanlığı aile yardımı hariç tüm ödemelerin brüt aylığa dahil olduğu ve kesintinin de bu şekilde yapılması gerektiğini belirtmektedir. İlgili yazıya ulaşmak için tıklayın…

İki farklı kurumunun aynı kanunda birbirinden farklı görüşler vermesi uygulayıcılar açısından kafa karışıklığına neden olmaktadır. Şunu da eklemek gerekir ki Devlet Personel Başkanlığının görüşünü dikkate alarak yapılacak uygulamada ceza miktarı çok cüzi bir tutar oluştururken Maliye Bakanlığının görüşü dikkate alındığında uygulanacak cezanın miktarı hatırı sayılır oranda artmaktadır. Bazı uygulayıcılar Devlet personel Başkanlığının görüşünü dikkate alırken bazı uygulayıcılar da ortada bir disiplin suçunun olduğu ve bu suça öngörülen cezanın da caydırıcılık özelliğinin bulunması gerektiği düşüncesinden hareketle fazla olan tutarı yani Maliye Bakanlığının görüşünü dikkate almaktadır. Ayrıca Maliye Bakanlığının görüşü Devlet Personel Başkanlığının görüşüne göre daha yeni tarihlidir. Bu anlamda da uygulayıcılar için tercih sebebi olabilmektedir.

Sonuç itibariyle iki farklı görüşten hangisinin uygulanacağı uygulayıcıların takdirinde olmakla birlikte şahsi kanaatim aylıktan kesme cezalarında aylık + ek gösterge tutarlarının toplamı üzerinden hareket edilmesi gerektiğidir.

Selim SALTAN

Sosyal Medya hesaplarımızı takip ederek personel mevzuatı ile ilgili paylaşımlarımızdan anında haberdar olabilirsiniz…