Belediyelerde personel gider oranı üzerine genel değerlendirme

Belediyelerde personel gider oranı üzerine genel değerlendirme

Bilindiği üzere belediyeler çeşitli statülerde personel alımı yapabilmektedir. Yeni personel istihdamında dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan bir tanesi ise personel gider oranıdır. Zira ilgili belediyenin yeni personel istihdam edebilmesi için personel gider oranı mutlaka yasal sınırlar içerisinde olmalıdır.

Yeni personel istihdamına bağlı personel gider oranı mevzuatımızda iki farklı yerde düzenlenmektedir. Bunlar;

1-) 5393 sayılı Belediye Kanununun “Norm kadro ve personel istihdamı” başlıklı 49 uncu maddesinin sekizinci fıkrasında yer alan “Belediyenin yıllık toplam personel giderleri, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın yüzde otuzunu aşamaz. Nüfusu 10.000’in altında olan belediyelerde bu oran yüzde kırk olarak uygulanır. Yıl içerisinde aylık ve ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar yeni personel alımı yapılamaz. Yeni personel alımı nedeniyle bu oranın aşılması sebebiyle oluşacak kamu zararı, zararın oluştuğu tarihten itibaren hesaplanacak kanunî faiziyle birlikte belediye başkanından tahsil edilir. Personelin her türlü alacakları zamanında ve öncelikle ödenir.” hükmü ile,

2-) 28.4.2018 tarihli ve 30405 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanan İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları ile Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın 5 inci maddesinde yer alan; “(1) İdarelerin, şirket personeli de dahil yıllık toplam personel giderleri, idarenin gerçekleşen en son yıl bütçe gelirleri toplamının her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılması sonucu bulunacak miktarın yüzde kırkını aşamaz. Bu oran büyükşehir belediyelerinde yüzde otuz olarak uygulanır. Yıl içerisinde aylık ve ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar idare şirketlerine yeni personel alımı yapılamaz.

…” hükmüdür.

Yukarıda bahsi geçen mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere;

Belediyeler memur, sözleşmeli personel, daimi işçi, geçici personel gibi statülerde personel istihdam edeceklerinde veya naklen tayin ile başka kurumlardan memur nakil alacaklarında 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49 uncu maddesinin sekizinci fıkrasında geçen hükmü dikkate alacaklardır.

Belediye personel şirketlerine yeni personel alımı yapılırken ise İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları ile Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın 5 inci maddesi dikkate alınacaktır.

İdarelerin personel gider oranını her ay düzenli olarak hesaplayıp göz önünde bulundurmaları ilgili oranı kontrol altında tutabilmek için faydalı olacaktır. Zira personel gider oranının yasal sınırı aşması halinde yapılacak yeni personel alımlarının ağır yaptırımları mevcuttur.

Ayrıca personel şirketlerinde, şirketin kendi bünyesindeki idari işlerde çalışan ve destek personeli olarak bilinip kendileriyle ilgili hakediş düzenlenmeyen, maaş ve diğer giderleri şirketin kendi öz kaynaklarından karşılanan personelde bulunmaktadır.

Bu çalışanlara ödenen tutarların personel gider oranı hesaplanırken dikkate alınıp alınmayacağı en çok merak edilen konular arasındadır.

İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları ile Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın Amaç ve Kapsam başlıklı 1 inci maddesinde;

“Bu Usul ve Esasların amacı; 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 20 nci maddesi kapsamındaki şirketlerde işçilerin işe alımı, işçilere ilişkin personel giderlerinin toplam giderler içindeki payına ilişkin üst sınırları, ilk defa alınacak işçilere ilişkin belirlenecek ölçütleri esas alarak yıllık sınırlamaları ve bu kapsamdaki alımlar ile harcamaları izlemeye ilişkin usul ve esasları belirlemektir.” şeklinde düzenleme mevcuttur.

Buradan anlaşılacağı üzere personel gider oranının hesaplanmasında personel şirketi bünyesinde çalışan destek personeli giderleri de dikkate alınacaktır.

Bu yazımızda personel gider oranı ile ilgili olarak kısa bilgiler vermeye çalıştık. Bir sonraki yazımızda ise personel gider oranı hesaplamasına ve hesaplamaya ilişkin iki farklı uygulamaya yer vereceğiz.

Whatsapp Kanalımıza katılmak için tıklayın