Kanun teklifinde yer alan ilave ödemeden belediye başkanları da yararlanacak

Kanun teklifinde yer alan ilave ödemeden belediye başkanları da yararlanacak

Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından verilen en düşük memur maaşının 22 bin TL’ye çıkartılmasıyla ilgili vaat sonrası gerekli çalışmalar yapılmış ve meclise bir kanun teklifi sunulmuştur. Halen TBMM’de görüşülmeye devam eden bu Kanun teklifinde eğer farklı bir düzenleme yapılmazsa memurlara verilecek ilave ödemenin yürürlük tarihi 15/07/2023 olacaktır.

Memurların yanı sıra diğer bazı çalışanlarda bu ödemeden yararlanacağı teklifin içerisinde yer almaktadır. Bunlardan bir tanesi de belediye başkanlarıdır. Bu yazımızda özellikle belediye başkanlarına yapılacak ödemede dikkat edilecek hususlar üzerine değerlendirmede bulunacağız.

Bilindiği üzere belediye başkanlarının ödenekleri 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 39 uncu maddesinde belirtilen rakamlara Bütçe Kanunu’nun K Cetvelinde yazılı 2.280 gösterge rakamının ilave edilmesiyle bulunun gösterge rakamının memur maaş katsayısı ile çarpılması suretiyle hesaplanmaktadır.

Hesaplanan tutar brüt tutar olup bu tutardan gelir ve damga vergisinin yanı sıra sigorta primi de kesilir. İlgililerin ödeneklerinden kesilecek sigorta primi ise sigortalılık açısından tabi oldukları Kanuna göre farklı usulde hesaplanır.

Memurlara ilave ödeme yapılmasını da içeren kanun teklifinde;

“EK MADDE 40- … aylık ödenekleri 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Kanunun 39 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan gösterge rakamları esas alınarak belirlenen belediye başkanları ile başkan yardımcılarına (haklarında 5393 sayılı Kanunun 40 mcı maddesinin üçüncü fıkrasının uygulanmasında dikkate alınmak üzere başkan vekilleri dahil)

…

(15.965) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda ilave ödeme yapılır…

Bu ödeme damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve sigorta prim kesintisine tabi tutulmaz…”

hükmü yer almaktadır.

Belediye başkanlarının maaşlarına uygulanacak ilave ödemede dikkat edilecek hususları aşağıda sıraladık.

Buna göre;

Öncelikle kanun teklifinde yer alan ilave ödeme belediye başkan ödeneğine eklenmek suretiyle değil bordrosunda ayrı bir kalem eklenmek suretiyle hesaplanacaktır.

Bilindiği üzere belediye başkanlarının ödenekleri 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 39 uncu maddesinde belirtilen rakamlara Bütçe Kanunu’nun K Cetvelinde yazılı 2.280 gösterge rakamının ilave edilmesiyle bulunun gösterge rakamının memur maaş katsayısı ile çarpılması suretiyle hesaplanmaktadır.

Belediye başkan ödeneğinden gelir ve damga vergisi kesilmekteyken tabi olduğu kanuna göre hesaplanan sigorta prim kesintisi de bu tutardan düşülmektedir.

İlave ödeme ile gelen tutar ise kanun teklifinde yazdığı üzere sadece damga vergisine tabi olacaktır.

Dolayısıyla Kanun teklifinde yer alan 15.965 gösterge rakamı 5393 sayılı Kanun’un 39 uncu maddesinde yer alan gösterge rakamı ile Bütçe Kanununda yer alan 2.280 gösterge rakamının toplamına ilave edilmeyecek, ayrı bir ödeme kalemi olarak tanımlanacaktır. Yukarıda bahsi geçen gösterge rakamlarına ilave edilmesi durumunda ise söz konusu ilave ödemeden gelir vergisi kesilmesi gibi bir hatalı sonuç doğuracak buda ilgili başkana yansıyan net tutarı azaltacaktır.

Belediye başkan yardımcıları açısından;

5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun 49 uncu maddesine istinaden Belediye başkanının zorunlu görmesi durumunda belediye meclis üyeleri arasından belediye başkan yardımcısı görevlendirebilmektedir. Bu kapsamda görevlendirilen meclis üyeleri ise taleplerine göre bir sosyal güvenlik kurumu ile ilişkilendirilmektedir. Bu kişilere belediye başkanına verilen ödeneğin 2/3’ünü aşmamak üzere belediye meclisi tarafından belirlenecek aylık ödenek verilmektedir.

Kanun teklifinde belirtildiği üzere belediye başkan yardımcıları da ilave ödemeden yararlanacaktır.

Fakat bu kişilere verilecek ilave ödemede, tıpkı belediye başkan ödeneği üzerinden yapılan 2/3 oransal hesaplamada olduğu gibi, oransal bir hesaplama yapılacak mıdır?

Konular ile ilgili değerlendirmemiz şu şekilde;

Meclisten gelen belediye başkan yardımcılarını 3 ana başlık altında toplayabiliriz.

1- Emekli belediye başkan yardımcıları,

2- 5510 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine göre sigortalı olan belediye başkan yardımcıları,

3- 5510 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre sigortalı olan belediye başkan yardımcıları,

İlave ödemenin düzenlendiği kanun teklifinde herhangi bir oransal ödemeden bahsedilmediği için belediye başkan yardımcılarına ödenecek ilave ödemede de oransal hesaplama söz konusu olmayacaktır.

Yasal kesinti olarak ise yukarıda saydığımız 3 grup belediye başkan yardımcısına ödenecek ilave ödemeden sadece damga vergisinin kesilmesi gerektiğini söyleyebiliriz.

Her ne kadar 5510 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre sigortalı olan belediye başkanlarının sigorta primleri muhtasar beyanname ile birlikte bildiriliyor olsa ve 5510 sayılı Kanun’un 80 inci maddesinde;

“…Diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnalar bu Kanunun uygulanmasında dikkate alınmaz.” Dense bile söz konusu ilave ödemeden sadece damga vergisinin kesilmesi gerektiğini değerlendirmekteyiz.

Zira kamu kurum ve kuruluşlarının iş ve eylemlerinde uymak zorunda oldukları hukuk normları arasında takip edilmesi gereken bir hiyerarşi vardır. Normlar hiyerarşisi olarak ifade edilen bu sıralamayla hukuk kuralları ile elde edilmek istenen toplumsal ahengin hukuk düzeni içinde de sağlanması amaçlanmaktadır.

Burada kanun koyucu ilave ödemeden sadece damga vergisi kesilmesini öngördüğü gayet açıktır. Dolayısıyla bu ödemeden sigorta priminin kesilmemesi gerekir.

Başkan vekili ile ilgili değerlendirme;

Kanun teklifinde yer alan ilave ödeme düzenlemesinde 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 40 ıncı maddesine de atıf yapılmış ve başkan vekillerinin de ilave ödemeden yararlanacağı belirtilmiştir.

5393 sayılı Kanun’un 40 ıncı maddesinde;

“Belediye başkanı izin, hastalık veya başka bir sebeple görev başında bulunmadığı hallerde, bu süre içinde kendisine vekalet etmek üzere, belediye meclisi üyeleri arasından birini başkan vekili olarak görevlendirir.

Başkan vekili, başkanın yetkilerine sahiptir.

Başkan vekiline, görev süresince başkana ödenen aylık brüt ödeneğin gün hesabı üzerinden ödenek verilir.” hükmü yer almaktadır.

Buradan anlaşılacağı üzere söz konusu ilave ödeme, vekalet edilen gün sayısı dikkate alınarak, başkan vekillerine de ödenecektir.

İlave ödeme huzur hakkı ödemelerinde dikkate alınacak mı?

5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun Huzur ve izin hakkı başlıklı 32 nci maddesinde;

“Meclis başkan ve üyelerine, meclis ve komisyon toplantılarına katıldıkları her gün için, 39 uncu madde uyarınca belediye başkanına ödenmekte olan aylık brüt ödeneğin günlük tutarının üçte birini geçmemek üzere meclis tarafından belirlenecek miktarda huzur hakkı ödenir.”

Denilmektedir.

Yukarıda bahsi geçen maddede 39 uncu maddeye atıf yapılmakta ve orada belirtilen aylık üzerinden huzur hakkı ödeneceği vurgulanmaktadır. Dolayısıyla Kanun teklifinde yer alan ilave ödeme huzur hakkı ödemelerinde dikkate alınmayacaktır.

Belediye başkanlarının maaş ödeme tarihleriyle ilgili değerlendirme;

Konuyu belediye başkanlarına yapılan maaş ödeme tarihi üzerinden de değerlendirmek gerekmektedir. Zira bazı belediyeler belediye başkanlarına peşin maaş öderken bazı belediyeler ise çalışmasının ardından maaş ödemesini gerçekleştirmektedir.

Bahse konu kanun teklifinde yer alan ilave ödemeden belediye başkanlarının yararlanacağı tarihler aşağıdaki gibi olacaktır.

1- Peşin ayın 15 inde maaş alan belediye başkanları;

Memurlar gibi maaşını peşin alarak çalışan belediye başkanları kanun teklifinde yer alan ilave ödemeden 15 Temmuz tarihi itibariyle yararlanacaktır. Dolayısıyla söz konusu Kanun’un 15 Temmuzdan önce yayımlanması durumunda ilgili başkanlara 15 Temmuzda ödenecek maaşlarda bu ilave ödeme bulunacaktır. Kanun teklifinin anılan tarihten önce kanunlaşmaması durumundaysa sonraki bir tarihte, yürürlük tarihi 15 Temmuz olarak dikkate alınarak, geriye dönük ödeme yapılacaktır.

2- Çalıştıktan sonra ayın 15 inde maaş alan belediye başkanları;

Maaşını çalıştıktan sonra ayın 15 inde alan belediye başkanlarına 15 Temmuzda ödenen maaşın dönemi 15 Haziran-14 Temmuz dönemidir. Kanun teklifinde ise ilave ödemenin yürürlük tarihi olarak 15 Temmuz gösterilmiştir. Dolayısıyla maaşını çalıştıktan sonra alan belediye başkanları bu ilave ödemeden 15 Ağustos 2023 tarihinde alacakları maaştan itibaren yararlanabilecektir. Çünkü 15 Ağustos tarihinde alacakları maaşın dönemi 15 Temmuz-14 Ağustos dönemidir.

Takdir okuyucunundur…

Tavşanlı Belediyesi  / Kütahya

Yazarın Tüm Yazıları İçin Tıklayın…

Telegram kanalımıza katılmak için tıklayın >> t.me/iscimemurnet

iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın