Gelir İdaresi Başkanlığının Asgari Ücret İstisnasına İlişkin Yazısı

Gelir İdaresi Başkanlığının asgari ücret istisnasına ilişkin yazısı, Muhasebat Genel Müdürlüğüne

T.C.
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
Gelir İdaresi Başkanlığı

Sayı: E-48678239-120.03.06.01[1463] – 1732

Konu: Asgari Ücrete İlişkin İstisna

Tarih: 05/01/2022

MUHASEBAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE

İlgi: 31.12.2021 tarihli ve 831821 sayılı yazınız.

İlgide kayıtlı yazınızın incelenmesinden, kamu personelinin maaş/ücret ödemesinin yapıldığı ayda tahakkuk ettirilerek ödenen, 14 günlük katsayı artışından kaynaklanan fark maaş ödemesi, ek ders ödemesi, fazla çalışma ücreti ödemesi, vekalet ücreti ödemesi, ikinci görev ödemesi gibi gelir vergisi ve damga vergisi kesilen diğer ödemelere Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde yer alan istisnanın uygulanıp uygulanmayacağı ile personelinin maaş ödeme dönemine ilişkin yürürlükteki mevzuat hükümleri çerçevesinde maaş ödemesinin yapıldığı ayın 15 inden sonra yeni göreve atanan bir personele göreve başladığı aya ilişkin peşin ödenmesi gereken ücretinin, izleyen aya ilişkin ödenmesi gereken ücretle birlikte aynı ayda ödenmesi durumunda, söz konusu istisnanın nasıl uygulanacağı hususunda Başkanlığımız görüşünün sorulduğu anlaşılmaktadır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinde, ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler olarak tanımlanmış ve ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunmasının onun mahiyetini değiştirmeyeceği hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında, “Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zırai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.” hükmüne yer verilmiş, aynı fıkranın (1) numaralı bendinde ise; hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup, ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç) 103 ve 104 üncü maddelere göre tevkifat yapılacağı hükme bağlanmıştır.

Gelir Vergisi Kanununun 96 ncı maddesinde de vergi tevkifatının nakden veya hesaben yapılan ödemelere uygulanacağı, hesaben ödeme deyiminin ise vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri istihkak sahibine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemi ifade edeceği hüküm altına almıştır.

Bu hükümler uyarınca, çalışanlara yapılan maaş ödemelerin yanısıra ödenen mesai ücreti, ek ders ücreti, döner sermaye ücreti, vekalet ücreti ve benzeri ödemelerin de ücret hükümlerine göre vergilendirilmesi gerekmektedir.

Ücret gelirlerinde elde etme tahsil esasına bağlanmış olup ücret gelirlerinin, nakden veya hesaben ödendiği dönemde gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması gerekmektedir.

Anılan Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasına 7349 sayılı Kanunun 2 nci maddesi ile eklenen (18) numaralı bendinde; “Hizmet erbabının, ödemenin yapıldığı ayda geçerli olan asgari ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan tutarına isabet eden ücretleri (Şu kadar ki, istisnayı aşan ücret gelirinin vergilendirilmesinde verginin hesaplanacağı gelir dilim tutarları ve oranları, istisna kapsamındaki tutarlar da dikkate alınarak belirlenir. Ödenecek vergi tutarı, bu suretle bulunan vergi tutarının içinde istisna tutara isabet eden kısım düşülmek suretiyle hesaplanır. İstisna nedeniyle alınmayacak olan vergi ilgili ayda aylık asgari ücret üzerinden hesaplanması gereken vergiyi aşamaz. Birden fazla işverenden ücret alanlarda bu istisna sadece en yüksek olan ücrete uygulanır.).” hükmü yer almaktadır. Yine, 7349 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 32 inci maddesinde düzenlenen asgari geçim indirimi uygulaması kaldırılmıştır.

Bu düzenlemelere göre, 1/1/2022 tarihinden itibaren hizmet erbabının, ödemenin yapıldığı ayda geçerli olan asgari ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan tutarına isabet eden ücretleri gelir vergisinden istisna edilmiştir. İstisnayı aşan ücret gelirinin vergilendirilmesinde, hizmet erbabının ilgili aydaki gelirine ilişkin verginin hesaplanacağı gelir dilim tutarları ve oranları, istisna kapsamındaki tutarlar da dikkate alınarak belirlenecek olup, istisna nedeniyle alınmayacak olan vergi, ilgili ayda aylık asgari ücret üzerinden hesaplanması gereken vergiyi aşmayacaktır.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, 193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde yer alan istisnanın, hizmet erbabına bir ay içinde çeşitli adlar altında yapılan ücret ödemeleri toplamına bir kez uygulanması gerektiğinden, 14 günlük katsayı artışından kaynaklanan fark maaş ödemesi, ek ders ödemesi, fazla çalışma ücreti ödemesi, vekalet ücreti ödemesi, ikinci görev ödemesi gibi ödemelerin, tahakkuk ve ödemesi hangi ayda yapılmış ise o ayın ücreti sayılarak, söz konusu istisnanın ödeme kalemleri toplamına bir kez uygulanması gerekmektedir.

Söz konusu ödemelerin aynı ay içerisinde farklı tarihlerde yapıldığı durumlarda;

– Ek ödemelerin maaş ödemesinden sonra yapılması halinde, istisnanın öncelikle maaş ödemesine uygulanması, maaş ödemesine ilişkin gelir vergisi matrahının yeterli olmaması nedeniyle varsa faydalanılamayan kalan istisna tutarının diğer ek ödemelere uygulanması,

– Ek ödemelerin maaş ödemesinden önce yapılması halinde, istisnanın öncelikle ek ödemelere uygulanması, ek ödemelere ilişkin gelir vergisi matrahının yeterli olmaması nedeniyle varsa faydalanılamayan kalan istisna tutarının maaş ödemesine uygulanması,

mümkün bulunmaktadır.

Diğer taraftan, maaş ödemesinin yapıldığı ayın 15’inden sonra yeni göreve atanan bir personele göreve başladığı aya ilişkin peşin olarak ödenmesi gereken kıst ücretinin, izleyen aya ilişkin ödenmesi gereken ücretle birlikte aynı ay içinde tahakkuk ettirilerek ödenmesi durumunda, 193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde yer alan istisnanın, her iki ücret toplamına bir kez uygulanması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini gereğini rica ederim.

319 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği için Tıklayın…

Sosyal Medya hesaplarımızı takip ederek personel mevzuatı ile ilgili paylaşımlarımızdan anında haberdar olabilirsiniz.

Sosyal Medya Hesaplarımız

Bizi İnstagram dan Takip Etmek İçin @iscimemurnet instagram

Bizi Twitter dan Takip Etmek İçin @iscimemur.net twitter

Facebook İnsan Kaynakları Grubumuza Katılmak İçin @iscimemur.net facebook