Asgari ücretteki artışla birlikte neler değişecek?
Asgari ücrete 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren;
Brüt: 20.002,50 TL
Net: 17.002,12 TL
Olarak uygulanmak üzere zam yapıldı.
Asgari ücrete zam yapılınca asgari ücrete bağlı olarak hesaplanan birçok ödeme ve kesinti kalemleri de değişmiş oldu. Bunları işsizlik maaşı, askerlik borçlanması, doğum borçlanması, kıdem tazminatı, GSS primleri, prime esas kazanç alt ve üst sınırı, staj ücretleri, asgari ücretlilerin rapor ücretleri, gelir ve damga vergisi istisnaları, aile yardımı SGK muafiyeti, çocuk parası SGK muafiyeti, yemek parası SGK muafiyeti şeklinde sıralayabiliriz.
Şimdi gelin bu kalemlerdeki değişiklikleri hep birlikte inceleyelim…
İşsizlik Maaşı
İşsizlik ödeneğinin alt ve üst sınırları asgari ücret üzerinden hesaplanmaktadır.
İşsizlik ödeneğinin alt sınırı asgari ücretin %40’ı,
İşsizlik ödeneğindeki üst sınır ise asgari ücretin %80’i’dir.
Yeni asgari ücret üzerinden hesaplama yapıldığında;
İşsizlik ödeneğinin alt sınırı: 8.001,00 TL
İşsizlik ödeneğinin üst sınırı: 16.002,00 TL olacaktır.
Günlük işsizlik ödeneği, yukarıda belirttiğimiz sınırlar içinde kalmak kaydıyla, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40’ıdır.
Askerlik Borçlanması
Askerlik borçlanması da borçlanmanın yapılacağı yıl geçerli olan asgari ücret üzerinden hesaplanmaktadır. En az borçlanılabilecek tutar brüt asgari ücretin %32’si iken en fazla borçlanılabilecek tutar ise yine brüt asgari ücretin 7,5 katıdır.
Buna göre;
Yeni asgari ücretle birlikte 1 günlük askerlik borçlanmasının alt sınırı 143,09 TL ‘den 213,36 TL’ye yükselmiştir.
Doğum Borçlanması
Doğum borçlanması da yine asgari ücret üzerinden hesaplanmaktadır. Askerlik borçlanması için söylediklerimiz burada da geçerlidir.
Kıdem Tazminatı
Asgari ücretli bir çalışan, bir yıllık çalışmasının karşılığında brüt asgari ücret tutarında kıdem tazminatı hak etmektedir. Dolayısıyla asgari ücretin artması asgari ücretle çalışanların kıdem tazminatı tutarlarını da artıracaktır. Dolayısıyla asgari ücretli bir çalışanın 2024 yılında emekli olması veya kıdem tazminatını hak edecek şekilde işinden ayrılması durumunda kendisine bir yıl için verilecek kıdem tazminatı tutarı 13.414,50 TL’den 20.002,50 TL’ye yükselmiştir.
Genel Sağlık Sigortası Primleri
Asgari ücretin artmasıyla birlikte GSS primleri de değişmiş oldu. Artık hastane ve sağlık kuruluşlarından yararlanmak için brüt asgari ücretin yüzde 3’ü tutarında yani 600,075TL GSS primi ödenecek.
Bu rakamın ödenmesiyle kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler de sağlık hizmetinden yararlanabiliyor. Gelir testinde hanedekilerin kişi başı gelirinin brüt asgari ücretin üçte birinden, yani 6.667,50 TL’den az çıkması durumunda GSS primleri Devlet tarafından karşılanmaktadır.
Prime Esas Kazançların Alt ve Üst Sınırları
Asgari ücretin değişmesiyle prime esas kazançların alt ve üst sınırları da değişti. Buna göre bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalılar için prime esas kazanç alt ve üst sınırı aşağıdaki gibi olacaktır.
Günlük prime esas kazanç alt sınırı 666,75 TL, aylık prime esas kazanç alt sınırı ise 20.002,50 TL,
Günlük prime esas kazanç üst sınırı 5.000,625 TL, aylık prime esas kazanç üst sınırı ise 150.018,75 TL.
Staj Ücretleri
İşletmelerde veya kurumlarda staja giden lise ve üniversite öğrencilerine ödenen staj ücreti de yeni asgari ücretle birlikte yükselecek. Bu rakam işletmeler için;
– 20’den az çalışanı olan iş yerlerinde net asgari ücretin yüzde 15’i, yani 2.550,32 TL,
20 ve üzeri çalışanı olan iş yerleri ile kamu kurumlarında ise net asgari ücretin yüzde 30’u, yani 5.100,64 TL olacaktır.
Rapor Ücreti
Rapor ücreti, yani iş göremezlik ücreti sigortalıdan sigortalıya farklılık gösterebilmektedir. Burada önemli olan kişinin sigorta matrahının ne olduğudur. O sebeple alınacak rapor parası da kişiden kişiye göre değişiklik gösterebilir. Biz burada asgari ücretle çalışanların alacağı iş göremezlik ödeneğini vermekle yetinelim. Buna göre;
Ayakta tedavi için alınacak günlük (2 günden fazlası için) iş göremezlik ücreti 444,50 TL,
Yatarak tedavilerde ise alınacak günlük (2 günden fazlası için) iş göremezlik ücreti 333,38 TL’dir.
Gelir ve Damga Vergisi İstisnası
Bilindiği üzere 7349 sayılı Kanunla birlikte asgari ücretteki gelir ve damga vergisi kaldırılarak asgari ücretliye asgari ücretin brüt tutarından %14 SGK Primi ve %1 İşsizlik Primi düşüldükten sonra kalan kısım net tutar olarak ödenmeye başlamıştı. Asgari ücretlinin o ay ödemekten muaf tutulduğu istisna tutarları da tüm ücretlilere uygulanmaya başlamıştı. Dolayısıyla asgari ücrette artış olunca bu tutarlarda değişti.
2024 yılının tüm ayları için gelir ve damga vergisi istisna tutarlarını hesaplayabilmemiz için 2024 yılında uygulanacak gelir vergisi dilimlerinin de bilinmesi gerekmektedir. 2024 yılında uygulanacak gelir vergisi dilimleri henüz yayımlanmamış olmakla birlikte ücretliler Ocak ayında %15’lik vergi diliminde olacağından gelir vergisi istisna tutarının 2.550,32 TL olacağını söyleyebiliriz.
Damga vergisi istisna tutarı ise 151,82 TL olarak uygulanacak.
Aile Yardımında SGK Primi Muafiyeti
Bazı işletmeler ve kamu kurumlarının pek çoğu işçileri ile yaptıkları toplu sözleşme veya bireysel iş sözleşmeleri gereğince eşi çalışmayan veya çalışan işçilerine aile yardımı adı altında ödeme yapmaktadır. Yapılan bu ödeme bazı durumlarda sigorta matrahından belli oranda istisna edilmektedir. İşte bu belli oranda dediğimiz şey asgari ücretin yüzde 10’u dur. Yani asgari ücrette meydana gelen artışla birlikte aile yardımı ödemelerinin asgari ücretin yüzde 10’una isabet eden kısmında SGK primi kesilmeyecektir. Bu tutarda yeni asgari ücretle birlikte 2.000,25 TL olmuştur.
Aile yardımı ödemesinde her halükarda bu istisna uygulanmaz. Örneğin eşi çalışan işçiye işveren aile yardımı veriyorsa verilen bu tutardan SGK muafiyeti uygulanmayacaktır. Konu ile ilgili daha detaylı bilgi için tıklayın.
Çocuk parasında ki SGK Muafiyet
Tıpkı aile yardımında olduğu gibi çocuk parasında da muafiyet söz konusudur. Fakat buradaki muafiyet asgari ücretin yüzde 2’si oranında ve iki çocuğa kadar uygulanabilir. Yani yeni asgari ücretle birlikte bir çocuk için SGK matrahına dahil edilmeyecek tutar 400,05 TL olmuştur. Bu muafiyetin uygulanmasında da bir çok şart ve kriter söz konusudur. Detaylı bilgi için tıklayın.
Yemek Parasındaki SGK Muafiyeti
İşçilerine yemek parası ödeyen işveren, ödemiş olduğu bu tutardan asgari ücretin günlük tutarının %23,65’i kadarlık kısmı istisna tutup kalanını işçinin sigorta matrahına dahil etmekte ve prim kesmektedir. Asgari ücretin artmasıyla birlikte yemek parasındaki istisna tutarı da değişmiş oldu.
Buna göre yemek parasındaki istisna tutarı 157,69 TL’ye yükselmiştir.
İsa ARAS
Trabzon Büyükşehir Belediyesi
Yazarın tüm yazıları için tıklayın
www.iscimemur.net Whatsapp kanalımız yayında. Kanalımızı Whatsapp üzerinden takip ederek paylaşımlarımıza anında ulaşabilirsiniz.
Kanal yöneticileri de dahil hiçbir takipçi numaranızı veya kimliğinizi görüntüleyemez.
Whatsapp Kanalımıza katılmak için tıklayın…
Telegram kanalımıza katılmak için tıklayın >> t.me/iscimemurnet
iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın