Büyükşehir Belediye Başkanlarının Prime Esas Kazanç Matrahı Nelerden Oluşur?

Büyükşehir Belediye Başkanlarının Prime Esas Kazanç Matrahı Nelerden Oluşur?

Daha önce kaleme aldığımız bir yazıda 5510 sayılı Kanuna tabi büyükşehir belediye başkanlarının ek göstergesinin ne olması gerektiğini ele almıştık. Bu yazımızda ise yine 5510 sayılı Kanuna tabi büyükşehir belediye başkanları ele alacak fakat bu sefer bahsi geçen kişilerin prime esas kazanç unsurlarının ne olması gerektiğini izah edeceğiz.

Bilindiği üzere belediye başkanlarına; 5393 sayılı Belediye Kanununun 39 uncu maddesine istinaden ödenek (Bütçe Kanunuyla gelen 2.280 gösterge rakamı ilavesiyle birlikte), 375 sayılı KHK’nın ek 40 ıncı maddesi gereğince İlave Ödeme (Seyyanen Zam) ile müstahak olmaları halinde aile yardımı, çocuk parası ve kumanya yardımı verilmektedir. Buradan anlaşılacağı üzere memur bordrosundan aşina olduğumuz kazanç kalemleri belediye başkanlarının brüt ödeneğinin hesabında kullanılmazken bu kalemler belediye başkanının sigorta matrahının tespitinde dikkate alınır.

31/3/2024 tarihinde yapılan Mahalli İdareler Genel Seçimleri neticesinde iş başına gelen belediye başkanları önümüzdeki beş yıl boyunca belediye başkanı olarak görev yapacak olup belediye başkanlarının sigortalılığı 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrasında düzenlenmiştir. Buna göre belediye başkanları zorunlu olarak 5510 sayılı Kanunu’nun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılacaklardır. Zira mezkur maddenin dördüncü fıkrasında;

“Birinci fıkranın (c) bendi gereği sigortalı sayılanlara ilişkin hükümler;
…
b) Başbakan, Cumhurbaşkanı yardımcıları, bakanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, belediye
başkanları, il encümeninin seçimle gelen üyeleri,
hakkında da uygulanır.” hükmü yer alır.

Bu hüküm uyarınca, 31/3/2024 tarihinde yapılan Mahalli İdareler Genel Seçimleri sonucunda, belediye başkanlığına seçilenler 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılacak olup bunlardan 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti bulunanlar hakkında 5434 sayılı Kanun hükümleri, 2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti bulunmayanlar hakkında ise 5510 sayılı Kanun hükümleri uygulanacaktır.

Dolayısıyla 31/3/2024 tarihinde yapılan Mahalli İdareler Genel Seçimleri sonucunda, belediye başkanlığına seçilenlerden;

2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti bulunmayanlar (5510 sayılı Kanuna tabi olanlar) seçimlerin yapıldığı 31/3/2024 tarihinden,

2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti olanlar ise seçimlerin yapıldığı tarihi takip eden aybaşı olan 15/4/2024 tarihinden,

itibaren isteklerine bakılmaksızın 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca sigortalı sayılacaklardır.

Bu genel bilgilendirmeden sonra biz aşağıdaki soruya cevap arayalım.

5510 sayılı Kanuna tabi Büyükşehir Belediye Başkanlarının prime esas kazançları nelerden oluşur?

2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti bulunmayanların sigortalılık açısından 5510 sayılı Kanuna tabi olacaklarını yukarıda izah etmiştik. 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa sigortalı olanların prime esas kazançlarının hesabında esas alınacak unsurlar ise aynı kanunun yani 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “Prime esas kazançlar” başlıklı 80 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (a) ve (d) bentlerinde düzenlenmiştir.

Söz konusu madde bentleri aşağıdaki gibidir;

“…

Bu Kanuna göre ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanların prime esas kazançlarının hesabında;

a) Aylıklarını personel kanunlarına göre alan sigortalılar için;

1) İlgili kanunları uyarınca aylık gösterge ve ek göstergeler üzerinden ödenen aylık tutarları,

2) Memuriyet taban aylık ve kıdem aylık tutarları,

3) Makam, temsil ve görev tazminatları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 152 nci maddesi uyarınca (bölge, kurum, birim, çalışma mahalli, görevin niteliği ve benzeri kriterlere dayalı olarak asıl tazminatlara ilave, ek veya ayrıca ödenen tazminatlar hariç) ödenen tazminatlar (375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname eki (III) sayılı Cetvelin 1 inci ve 2 nci sıralarında sayılanlar ile düzenleyici ve denetleyici kurumların emsali personeli için, 152 nci maddenin “II- Tazminatlar” kısmının “A- Özel Hizmet Tazminatı” bölümünün (ğ) bendi ile “F- Denetim Tazminatı” bölümünün (b) bendinde yer alan tazminatlar esas alınır), 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun ek 17 nci maddesinin (A) bendinde yer alan cetvelde belirtilen oranlar üzerinden ödenen hizmet tazminatı (28/2/1982 tarihli ve 2629 sayılı Kanun ile 17/11/1983 tarihli ve 2955 sayılı Kanuna göre tazminat veya üniversite ödeneği alanların sadece rütbelerinin karşılığı hizmet tazminatları), 11/10/1983 tarihli ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun 12 nci maddesi uyarınca ödenen üniversite ödeneği, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununun 106 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca ödenen ek ödeme,

…

d) Büyükşehir belediye başkanları için bakanlık genel müdürünün, diğer belediye başkanları için ise öğrenim durumları itibarıyla 657 sayılı Kanuna göre yükselebilecekleri dereceyi aşmamak kaydıyla, 657 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı ek gösterge cetvelinin “VIII. Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Sınıfı” bölümünün (c) bendinde belirtilenlerin prime esas kazançları,

…

Esas alınır…” denilmektedir.

5510 sayılı Kanuna tabi Büyükşehir Belediye Başkanları için bakanlık genel müdürlerinin prime esas kazanç unsurları dikkate alınacak olup söz konusu unsurlar aşağıdaki gibi olacaktır;

– Gösterge aylığı

İlgili büyükşehir belediye başkanı 1. Derecenin 1,2,3 veya 4 üncü kademelerinde ise bu derece ve kademelere karşılık gelen gösterge puanı üzerinden hesaplanan gösterge aylığı tutarı matraha dahil edilecektir. Eğer ilgili başkan ikinci, üçüncü veya daha aşağı derecelerin kademelerinde ise 1. Derecenin 1. Kademesi dikkate alınmak suretiyle hesaplama yapılacaktır.

– Taban aylık

– Kıdem aylığı

İlgilinin kıdem aylığına esas hizmet süresi üzerinden kıdem aylığı hesaplanacaktır.

– Ek gösterge aylığı

Ek gösterge için bakanlık genel müdürü ek göstergesi dikkate alınacak olup 7000 gösterge rakamı üzerinden hesaplanan tutar matraha girecektir. Konuya ilişkin yazımızı okumak için tıklayın…

– Özel hizmet tazminatı

Özel hizmet tazminatı 330 puan üzerinden hesaplanacaktır.

– Makam tazminatı

7000 puan üzerinden hesaplanan tutar matraha dahil edilecektir.

– Temsil tazminatı

13600 (Temsil tazminatı 17000 olmakla birlikte bu rakamın yüzde 80’i yani 13600 puan üzerinden hesaplanan tutar matraha dahil edilecektir.)

Örnek:

Daha önce memuriyet hizmeti olmayıp ilk defa büyükşehir belediye başkanı olarak seçilmiş mühendis kökenli bir kişinin prime esas kazancı nasıl hesaplanır?

Örneğimize konu kişinin hitap kayıtları aşağıdaki gibi yapılacaktır.

Kazanılmış hak aylık derece ve kademesi:  8. Derecenin 1. Kademesi

Ödemeye esas derece ve kademesi: 1. Derecenin 1. Kademesi

Emekliye esas derece ve kademesi: Sanal intibak yapılmak suretiyle bulunan derece/kademe. (Sanal intibak nedir? Tıklayınız…)

Ek gösterge: Tüm kayıtlar için ek gösterge 7000 olacaktır.

5510 sayılı Kanunun 80 inici maddesinin üçüncü fıkrasının (d) bendi gereğince büyükşehir belediye başkanlarının prime kazancı hesaplanırken bakanlık genel müdürü esas alınacağından örneğe konu kişinin prime esas kazancı ödemeye esas derece ve kademesi yani 1. Derecenin 1. Kademesi üzerinden hesaplanacaktır.

İsa ARAS

Trabzon Büyükşehir Belediyesi

Yazarın tüm yazıları için tıklayın

Whatsapp kanalımıza katılmak için tıklayın