Çalışanlar birden fazla engelli indiriminden yararlanabilir mi?

Çalışanlar birden fazla engelli indiriminden yararlanabilir mi?

Çalışanlar birden fazla engelli indiriminden yararlanabilir mi? Sorusuna cevap olmak üzere konuyu 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve yine Gelir İdaresi Başkanlığının uygulamaları doğrultusunda değerlendireceğiz. Zira çalışanların gerek kendisi, gerekse eşi veya çocuklarından birden fazlası için engellilik indirimi talebinde bulunmuş olabilir.

Engellilik indirimi 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 31 inci maddesinde düzenlenmiştir. Bahsi geçen madde şu şekildedir;

“Çalışma gücünün asgari % 80’ini kaybetmiş bulunan hizmet erbabı birinci derece engelli, asgari % 60’ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ikinci derece engelli, asgari % 40’ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ise üçüncü derece engelli sayılır ve aşağıda engellilik dereceleri itibariyle belirlenen aylık tutarlar, hizmet erbabının ücretinden indirilir…”

2023 yılı için uygulanan engellilik indirimleri ise aşağıdaki gibidir;

– Birinci derece engelliler için 4.400,00 lira,

– İkinci derece engelliler için   2023 –  2.600,00 lira,

– Üçüncü derece engelliler için 2023 – 1.100,00 lira,

Yukarıda da belirttiğimiz gibi çalışma hayatı içerisinde yer alan bireylerin birden fazla engelli çocuğu olabilmektedir. Dolayısıyla bu çalışanlar çocukları için vergi indirimi yazısı almak suretiyle işverenlerine başvurarak gelir vergisi matrahlarından indirim talebinde bulunabilirler.

Peki birden fazla engelli çocuğu olanların her bir çocuğu için indirimden yararlanması mümkün müdür?

Örnek: 1

Çalışanın bakmakla yükümlü olduğu iki çocuğundan birinin 1 inci derece diğerinin ise 2 nci derece engelli olduğunu düşünelim. Söz konusu çalışan her iki çocuğu içinde engelli indiriminden yararlanabilir mi?

Gerçek ücretin tanımı 193 sayılı Kanunun 63 üncü maddesinde “Ücretin gerçek safi değerinin, işveren tarafından verilen para ve ayınlarla sağlanan menfaatler toplamından sigorta primi, şahıs sigortası primi ve sendika aidatı gibi kesinti ve ödemeler indirildikten sonra kalan miktardır…” şeklinde yapılmıştır.

Dolayısıyla çalışanın birinci çocuğu için geçerli olan engellilik indirimi ile çalışana ait diğer indirimler yapıldıktan sonra hala gelir vergisi matrahı kalmışsa bu durumunda kalan matrah üzerinden ikinci çocuk için tespit edilen engellilik indiriminin düşülmesi gerekir.

Örnek:2

Çalışanın bakmakla yükümlü olduğu iki çocuğu ve çocuklarının her ikisinin de 1 nci derece engelli olduğunu varsayalım. Bu durumda çalışan her iki çocuğu içinde engelli indiriminden yararlanabilir mi?

222 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde gerek birinci gerekse ikinci örnek için geçerli olacak açıklamalara yer verilmiştir.

Bahsi geçen tebliğin Özürlü Hizmet Erbabı ile Bakmakla Yükümlü Olduğu Özürlü Kişi Bulunan Hizmet Erbabında Uygulama başlıklı bölümünde;

”…Sakatlık indiriminden yararlanacak birden fazla kişinin bulunması halinde, bu hesaplama her biri için ayrı ayrı yapılacak ve indirim uygulanmasında toplu olarak dikkate alınacaktır.” hükmü yer almaktadır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 63 üncü maddesinde ise gerçek ücretin tanımı yapılmıştır.

Dolayısıyla birinci örnekte yaptığımız açıklamalar ikinci örnek içinde geçerli olup, çalışanın birinci çocuğu için geçerli olan engellilik indirimi ile çalışana ait diğer indirimler yapıldıktan sonra hala gelir vergisi matrahı kalmışsa bu durumunda kalan matrah üzerinden ikinci çocuk için tespit edilen engellilik indiriminin düşülmesi gerekir.

Bu sebeple ikinci örnekteki çalışan için, gelir vergisi matrahının yeterli olması durumunda, (2023 yılı için) 4.400,00 + 4.400,00= 8.800,00 TL engellilik indirimi söz konusu olacaktır.

Sonuç:

Engellilik indirimi bu indiriminden yararlanması gereken çalışanlar için gelir vergisi matrahından belirlenen tutarın düşülmesi suretiyle çalışana yansıtılan bir faydadır. Çalışanların birden fazla engelli indirimine konu bakmakla yükümlüsü varsa bu durumda her bir birey için engellilik indiriminden yararlanmak mümkündür. Yani illaki engellilik derecelerinin farklı oranlarda olması gerekmez. Mesela birinci derece engellilik için belirlenmiş olan tutar 2023 yılı için 4400 TL olmakla birlikte bu kendi derecesinde üst sınırı temsil etmemektedir. Aynı derecede farklı bireyler olsa bile çalışan her biri için ayrı ayrı engellilik indiriminden yararlanabilir. Yeter ki gelir vergisi matrahı bu indirimleri karşılayacak miktarda yeterli olsun.

Takdir okuyucunundur.

Mehmet YURDCU

Tavşanlı Belediyesi  / Kütahya

Yazarın Tüm Yazıları İçin Tıklayın…

Telegram kanalımıza katılmak için tıklayın >> t.me/iscimemurnet

iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın