Yıllık izin alacaklarında zaman aşımı süresi nasıl değerlendirilmeli?

Yıllık izin alacaklarında zaman aşımı süresi nasıl değerlendirilmeli?

İşçilerin yıllık izin süreleri 4857 sayılı İş Kanunu’nun Yıllık ücretli izin hakkı ve izin süreleri başlıklı 53 üncü maddesinde düzenlenmiştir.

Ayrıca aynı Kanunun Sözleşmenin sona ermesinde izin ücreti başlıklı 59 uncu maddesinde de;

“İş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Bu ücrete ilişkin zamanaşımı iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar…” hükmü yer almaktadır.

Bununla birlikte, gerek personel azlığı gerekse iş yoğunluğu gibi nedenlerle belediyelerde çalışan işçilere çoğu zaman yıllık izinleri kullandırılamamaktadır. İşte bu kişilerin hak edipte kullanmadığı izinlerinin ücretleri iş akitlerinin sona ermesine müteakip ödenmelidir.

İşverenlerin, anayasal bir hak olan dinlenme hakkının gereğini yerine getirmek üzere izin kurulları oluşturup işçisine izin kullandırması gerekmektedir. Bu husus çoğu kez Sayıştay Başkanlığı tarafından da tekit konusu yapılmaktadır.

İşçinin hak edipte kullanmadığı izin sürelerinin bulunması durumundaysa, iş akdinin kim tarafından ve hangi gerekçeyle sonlandırıldığına bakılmaksızın, kullanılmayan izinler ücrete dönüştürülerek ilgilisine ödenmelidir.

Bu yazımızda ele alacağımız konu ise; iş akdinin herhangi bir şekilde fesih edilmesi durumunda geriye dönük kaç yıla kadar kullanılmamış yıllık izin sürelerinin ücretleri çalışana ödeneceğidir.

Fakat konumuzu değerlendirmeden önce “Yıllık izin alacağında zaman aşımı ne kadardır?” sorusunu cevaplandırmak faydalı olacaktır.

4857 sayılı İş Kanununun Zamanaşımı süresi başlıklı ek üçüncü maddesinde; “İş sözleşmesinden kaynaklanmak kaydıyla hangi kanuna tabi olursa olsun, yıllık izin ücreti ve aşağıda belirtilen tazminatların zamanaşımı süresi beş yıldır.” denildiğinden yıllık izin ücreti alacağında zaman aşımı süresi 5 yıldır.

İş akdinin feshi durumunda kullanılmamış yıllık izin sürelerinin ücretleri geriye dönük kaç yıla kadar çalışana ödenebilir?

Bu hususu bir örnek üzerinden inceleyelim;

Örnek: Mustafa Bey 14.03.2024 tarihi itibariyle emekli olmuştur. Mustafa Beyin kullanılmamış izin yılı 10 yıl olup kullanmadığı izin gün sayısı ise 260 gündür.

Mustafa Bey belediyeye vermiş olduğu emeklilik dilekçesinde kullanmamış olduğu yıllık izin sürelerini de talep etmiştir.

İşveren 10 yıllık çalışmanın karşılığı olarak hak edilen 260 günlük süreye ait ücreti mi, yoksa 5 yıllık süreye ait olan 130 günlük izin ücretini mi çalışana ödenecektir?

Bazı işverenler 4857 sayılı İş Kanununun ek üçüncü maddesinde belirtilen zaman aşımı süresini yanlış yorumlayarak çalışanın son beş yıla ait ücretini ödeme eğilimine girmektedirler. Bu ise doğru bir uygulama değildir.

Madde metnindeki zaman aşımı; çalışanın hak edipte kullanmadığı yıllık iznine ilişkin ücreti, iş akdinin sonlanmasından itibaren 5 yıllık süre içerisinde talep edebileceğini düzenlemektedir. Yani zaman aşımı hak etmede değil hak edilenin talep edilmesine ilişkindir.

Örneğimize dönecek olursak; Mustafa Bey 10 yıllık çalışmaya karşılık hak edip kullanmadığı 260 günlük iznin ücretini iş akdinin sona ermesinden itibaren beş yıl içerisinde talep edebilecektir.

Kaldı ki Yargıtay kararlarında da böyle bir kısıtlama söz konusu değildir.

Son olarak şunu belirtelim ki; çalışanların anayasal bir hakkı olan dinlenme hakkının çalışma süresi içerisinde işçiye kullandırılması en doğru uygulamadır.  

Ayrıca yıllık izin alacağıyla ilgili olarak sitemizde yayımlanmış kapsamlı bir yazımız vardır. Aşağıdaki bağlantı aracılığıyla yazımıza ulaşabilirsiniz.

https://iscimemur.net/eyt-sonrasi-yillik-izinlerle-ilgili-sikca-sorulan-sorular/

Takdir okuyucunundur…

Mehmet YURDCU

Tavşanlı Belediyesi  / Kütahya

Yazarın Tüm Yazıları İçin Tıklayın…

www.iscimemur.net Whatsapp kanalımız yayında. Kanalımızı Whatsapp üzerinden takip ederek paylaşımlarımıza anında ulaşabilirsiniz.

Kanal yöneticileri de dahil hiçbir takipçi numaranızı veya kimliğinizi görüntüleyemez.

Whatsapp Kanalımıza katılmak için tıklayın…

Telegram kanalımıza katılmak için tıklayın >> t.me/iscimemurnet

iscimemur.net’i twitter da takip etmek ister misiniz? Tıklayın