Nüfusu Değişen Belediyelerde Dikkat Edilmesi Gereken Bazı Ödenekler
Bilindiği üzere 5393 sayılı Belediye Kanununun Belediye başkanının özlük hakları başlıklı 39 uncu maddesinde belediye nüfusuna göre belirlenmiş gösterge rakamları yer almakta ve bu gösterge rakamlarından hareketle belediye başkan ödeneği hesaplanmaktadır.
Aynı kanunun Kararlarının uygulanması ve nüfus başlıklı 12 inci maddesinin altıncı fıkrasında ise; “Bu Kanunda öngörülen nüfus büyüklüğü için Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığınca bildirilen nüfus esas alınır.” hükmü yer almaktadır. Tabi şuan Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı diye bir kurum yoktur. Bunun yerine 5429 sayılı Kanunla Türkiye İstatistik Kurumu kurulmuştur. 18/11/2005 tarihli Resmi Gazete ‘de yayımlanan 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu ile birlikte Devlet İstatistik Enstitüsünün kuruluşunu düzenleyen 53 sayılı Kanun yürürlükten kaldırılmış ve diğer mevzuatta Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığına yapılmış olan atıflar, Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığına yapılmış sayılacağı hüküm altına alınmıştır.
Bu nedenle 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 12 inci maddesinin altıncı fıkrasında geçen Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı ifadesinden Türkiye İstatistik Kurumu ifadesi anlaşılmalıdır.
O halde belediye başkanlarının ödeneklerinin belirlenmesinde de Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan nüfus verilerinin dikkate alınması gerekecektir.
Türkiye İstatistik Kurumu 6 Şubat 2025 tarihinde Türkiye’nin yeni nüfus verilerini paylaşmıştır. Bu nedenle 5393 sayılı Kanunun 39 uncu maddesinde yer alan nüfus grupları bakımından nüfus sayıları bir üst veya bir alt gruba yakın olan belediyelerin TÜİK tarafından açıklanan verileri kontrol etmeleri gerekecektir.
Peki, nüfus sayısı bir üst gruba yükselen belediyeler ödenek ve huzur hakları ile ilgili nasıl bir yol izlemelidir?
Belediye başkanlarının ödenekleri 5393 sayılı Kanunun 39 uncu maddesinde düzenlendiğinden ilgili belediyenin nüfusunun değişmesi durumunda herhangi bir karar almaksızın yeni gösterge rakamları üzerinden belediye başkan ödeneği hesaplanacaktır.
Fakat aynı kanunun Huzur ve izin hakkı başlıklı 32 inci maddesinde; “Meclis başkan ve üyelerine, meclis ve komisyon toplantılarına katıldıkları her gün için, 39 uncu madde uyarınca belediye başkanına ödenmekte olan aylık brüt ödeneğin günlük tutarının üçte birini geçmemek üzere meclis tarafından belirlenecek miktarda huzur hakkı ödenir…” hükmü yer almaktadır.
Yine kanunun 49 uncu maddesinde; “… Norm kadrosunda belediye başkan yardımcısı bulunan belediyelerde norm kadro sayısına bağlı kalınmaksızın; belediye başkanı, zorunlu gördüğü takdirde, nüfusu 50.000’e kadar olan belediyelerde bir, nüfusu 50.001-200.000 arasında olan belediyelerde iki, nüfusu 200.001-500.000 arasında olan belediyelerde üç, nüfusu 500.000 ve fazla olan belediyelerde dört belediye meclis üyesini belediye başkan yardımcısı olarak görevlendirebilir. Bu şekilde görevlendirilen meclis üyelerine belediye başkanına verilen ödeneğin 2/3’ünü aşmamak üzere belediye meclisi tarafından belirlenecek aylık ödenek verilir.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda bahsi geçen mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere gerek huzur hakkı tutarının gerekse meclis üyeleri arasından belirlenen belediye başkan yardımcılarının ödeneğinin belirlenmesi meclis kararıyla olmaktadır. Bu iki hususla ilgili olarak daha önce alınan meclis kararlarında üst tavan belirtilerek karar verilmiş ise bu kapsamda tekrar meclis kararı alınmasına gerek olmadığını değerlendiriyoruz.
Örneğin meclis huzur haklarında belediye başkanına ödenmekte olan aylık brüt ödeneğin günlük tutarının üçte biri olarak tespit edilmesi gibi.
Fakat bu tutarlar üst limitten daha aşağı bir tutar olarak belirlenmişse bu ödemelerle ilgili tekrar meclis kararı alınması gerekecektir.
Takdir okuyucunundur…
Mehmet YURDCU
Tavşanlı Belediyesi / Kütahya